Spring naar de content

Geweigerde biografieën

Het Boekenbal is allang niet meer het swingende partijtje met ’s lands beste romanciers in de hoofdrol, schrijft hoofdredacteur Tom Kellerhuis.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën: door Tom Kellerhuis

Het Boekenbal is allang niet meer het swingende partijtje met ’s lands beste romanciers in de hoofdrol. Hordes BN’ers, tv-persoonlijkheden en andere hoogwaardigheidsbekleders bevolken de rode loper, met hun felbegeerde Balboekjes in de aanslag in het zicht van de camera’s. Roemruchte literaire uitgeverijen, een enkele uitzondering daargelaten, hebben het zwaar te verduren. Dat is goed te zien in de Bestseller 60, de wekelijkse lijst van de bestverkochte boeken in het land. In de eerste twintig staat op het moment van schrijven nog slechts één literaire titel. 

Voorheen werd het feest van de literatuur tijdens de Boekenweek (dit jaar van 16 tot en met 24 maart) met een literair Boekenweekgeschenk gevierd. Tegenwoordig ziet men zich genoodzaakt het breder te trekken: de familie Chabot is gevraagd om het boekje te schrijven. Het thema luidt: ‘Bij ons in de familie’. Gelukkig gaat de opzet vanaf volgend jaar veranderen en worden potentiële schrijvers gevraagd anoniem deel te nemen aan een schrijfwedstrijd, waaruit het Boekenweekgeschenk gekozen zal worden in de vorm van een niet eerder gepubliceerd fictieverhaal van zo’n 20.000 woorden. 

Ondertussen verschijnen er ook een heleboel boeken niet. En dan heb ik het niet over afgewezen literaire manuscripten van hobbyisten, maar over verboden biografieën. Het is tegenwoordig onder BN’ers hoogst gebruikelijk om bij leven al een egodocument te wensen – je kan niet vroeg genoeg je eigen biografie hebben! Je ziet ze tegenwoordig in reusachtige stapels liggen, de een nog succesvoller dan de ander, geschreven door handige broodschrijvers die geld en potentiële bestsellers ruiken. Vaak zijn ze flutterig, op goedkoop papier gedrukt en hagiografisch van karakter. Maar o wee als de auteur het in zijn hoofd haalt ook enige onvertogen woorden op te nemen: dan heb je meteen stront aan de knikker.

Het probleem van een goede biografie is dat je die het best pas kunt schrijven na een voltooid leven, zonder bemoeienis van het onderwerp zelf. Onverkwikkelijke zaken kunnen zo zonder al te grote problemen worden opgenomen, om een zo volledig mogelijk beeld van de persoon in kwestie te schetsen. Zoals Bert Nijmeijer schrijft (vanaf pagina 68): zonder schaduw is alles plat, zonder reliëf en volstrekt oninteressant. 

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €5 per maand.