Ellen van Herk: ‘Ik was een klassieke boekenwurm. Naast ons in Rotterdam zat een boekwinkel en boven ons woonde Leni Saris, de enige vrouw in die tijd die kon leven van het schrijven van romans. Ze verkocht maar liefst 8 miljoen boeken. Desondanks werd er altijd zeer laatdunkend over haar gesproken door de literaire elite. Leni heeft mij zeker beïnvloed. Zij ging bijvoorbeeld drie maanden in Rio de Janeiro wonen en schreef dan drie boeken die zich daar afspeelden. Doe het maar na. Ik vond Kruistocht in Spijkerbroek van Thea Beckman een geweldig boek, die combinatie van geschiedenis en avontuur. Je pikt wat op van zo’n boek, het is goed voor je algemene ontwikkeling. Jongeren lezen niet meer, het is gewoon om te janken.’

Arthur: ‘Ik heb niet het idee dat je vaak last hebt van een writer’s block, je schrijft in een moordend tempo romans. Je lijkt me ook niet het type dat wanhopig op inspiratie gaat zitten wachten.’

Ellen: ‘Ik schrijf inderdaad heel makkelijk. Een tweetal boeken heb ik echt in drie, vier weken op papier gezet. En dan is het daarna alleen finetunen, goed nalezen en nog een keer nalezen. Ik heb ooit een cursus verhalen schrijven gevolgd op de Volksuniversiteit. Plots uitwerken, dialogen. Verder schreef ik voor een wijkkrant in Eindhoven en later in Den Bosch. Dus ik was altijd hobbymatig met schrijven bezig, eerst naast mijn werk als secretaresse/management assistente, later naast mijn werk als masseur. Tijdens het revalidatieproces − geopereerde schouder, zes weken in een sling − kreeg ik het idee voor mijn eerste echte roman (Halsoverkop). We hadden toen net ons huis in de Algarve en ik had daar al veel inspiratie opgedaan. Ik Vertrek-achtige situaties had ik mijn achterhoofd; echte feiten, dingen die ik er meemaakte, opvallende verschillen, dat soort zaken. Maar ik ben niet iemand die het leuk vindt om over mezelf te schrijven. Ik vind het leuk als ik de vrijheid heb om de waarheid geweld aan te doen en dan kom je in fictie terecht.’

‘Omdat mijn romans zich in Portugal afspelen, omschrijf ik ze als vakantieboeken, maar wel met een randje. Ik vind het zelf altijd leuk om te lezen over landen waar de zon schijnt en waar je ondertussen ook nog wat van opsteekt. Leuke feitjes over een manier van leven, of over plaatsen, legendes, of geschiedenis. Ik schrijf geen flutromans, absoluut niet. Ik probeer altijd diepgang, een conflict en een serieuze verhaallijn aan te brengen plus goed ontwikkelde karakters. Maar het moet een feelgoodroman blijven. Als je het op je vakantie leest, wil je als je het boek uit hebt niet in tranen uitbarsten. Want dan is je vakantie gelijk niet meer zo leuk. Toch gaan er af en toe mensen dood in mijn boeken, het blijft levensecht.’

Ik vind het leuk als ik de vrijheid heb om de waarheid geweld aan te doen en dan kom je in fictie terecht

Ellen van Herk

Arthur: ‘Zou je je romans in Nederland kunnen situeren, of is Nederland niet exotisch genoeg als decor?’

Ellen: ‘Haha, we hebben een huis in Velddriel, een gehucht tussen Zaltbommel en Den Bosch, maar daar is echt niks te beleven. En stel dat ik dat als decor zou gebruiken − Moord in Velddriel − dan loop ik ook nog eens het risico dat ik daar gelijk op word aangesproken door een dorpeling. Bovendien vind ik Nederland niet spannend genoeg als decor.’

Arthur: ‘Krijg je wel eens fanmail, wie lezen jouw romans?’

Ellen: ‘Mensen benaderen me regelmatig en ik probeer altijd te reageren. Het is geweldig om positieve reacties te krijgen. De meeste lezers zijn vrouw, maar toch zijn er ook heel wat mannen die mijn boeken lezen, al vanaf het begin. En die laten mij ook regelmatig weten wat ze ervan vinden en kunnen soms onverwachte kritiek geven. Zo komt in Onthulling in Porto een Portugese tweeling voor. Een van de twee wordt door zijn vader van het landgoed gegooid en hij vertrekt naar Amerika. Daar gaat hij aan de drugs en raakt hij verslaafd. Vervolgens gaat hij afkicken in de Napa Valley, op een wijngaard. Door de vrouw des huizes wordt hij vervolgens als gigolo gebruikt. Een paar lezers reageerden verbijsterd: ‘Ellen, ik vind jouw boeken altijd best echt heel erg leuk, maar dit ging me toch te ver. Moest dat nou? En hoe verzin je dat dan?”

‘Als een vrouw het zou doen vinden ze het dan blijkbaar wel gewoon. Maar als je dan schrijft dat een man zich laat gebruiken voor seks, zijn de rapen gaar. Doe even niet zo bekrompen, denk ik dan, wat maakt het nou uit? Kennelijk zijn er nog heel wat gevoelige onderwerpen en taboes en vind ik het ook wel weer leuk om daar tegenaan te schoppen. Zo komen er biseksuele relaties voor in mijn boeken en ga ik ook onderwerpen als kindermisbruik of incest niet uit de weg.’

Arthur: ‘Je zit nu bij Ellessy, een uitgeverij die ook gespecialiseerd is in luisterboeken. Heb je lang met manuscripten moeten zeulen, het schrikbeeld van iedere schrijver?’

Ellen: ‘Aanvankelijk gaf ik mijn eigen boeken uit omdat de bekende uitgeverijen niet op onbekende schrijvers zitten te wachten. De bibliotheken namen er van elke titel gemiddeld 200 af, dat vond ik best wel veel. En ik maakte reclame via Facebook, familie en vrienden of ging langs bij de boekhandel in het dorp en een dorp verder. Uiteraard heb ik manuscripten naar grote uitgeverijen gestuurd. Meulenhoff heeft me meer dan een half jaar laten wachten. Toen kreeg ik een of ander lullig mailtje: ‘Ja, sorry, sorry dat het zo lang geduurd heeft. We hebben zoveel aanvragen dat we ook niet inhoudelijk erop kunnen ingaan. Maar je past in elk geval niet in onze portefeuille.”

Als een vrouw het zou doen vinden ze het dan blijkbaar wel gewoon. Maar als je dan schrijft dat een man zich laat gebruiken voor seks, zijn de rapen gaar

Ellen van Herk

‘Nou ja, ik wil me niet echt op de borst kloppen, maar Esther Verhoef heeft best wel een paar boeken geschreven waarbij ik sowieso denk: nou, ik vind mijn boeken niet per definitie slechter. Hetzelfde heb ik bij Saskia Noort. Anders, maar zeker niet minder.’

‘Over het genre dat ik beoefen, wordt nog steeds laatdunkend gedaan door de literaire elite. Die moet niets hebben van boeken waarbij je lekker eventjes drie, vier, vijf uur kan wegdromen. En die je gewoon een goed gevoel geven. En dat is misschien wel veel meer waard dan een doorwrochte ingewikkelde roman. Ik zie het romanschrijven nog steeds niet als werk. Gelukkig maar. Als je kijkt hoe lang een gemiddelde schrijver over een boek doet en wat hij uiteindelijk per uur verdient, nou, dat is het toch verdomd weinig hoor. Dus je moet het nooit en te nimmer als een baantje gaan zien. Het is begonnen als hobby, maar met 25 titels kun je wel zeggen dat het een beetje uit de hand is gelopen.’

Ellen: ‘Een van mijn favoriete passages (uit Loslaten in Portugal), omdat het symbool staat voor hoop en veerkracht, iets wat ik door alle trauma’s heen die in mijn boeken worden beschreven de boventoon wil laten voeren.’

Pas na een minuut of tien voelt ze zich in staat een stap achteruit te zetten. Ze haalt schokkend adem. Haar wangen zijn nat van tranen en regen en ze proeft het zout op haar lippen. Het water druipt uit haar haren in haar nek. Onwillekeurig verschijnt er een vage glimlach om haar lippen. Dit was het dus, het daadwerkelijke moment van loslaten. Afscheid nemen van alles wat achter haar ligt en hoe erg was het nu eigenlijk? Ze is er nog, ze staat nog steeds overeind, klaar om verder te gaan met haar leven.

Hier vindt u alle romans van Ellen van Herk.