Spring naar de content

Pas verschenen: Tokarczuk, Heerma van Voss en Carrère

Thomas van den Bergh bespreekt Empusion van Olga Tokarczuk, Geen vaarwel vandaag van Daan Heerma van Voss en V13 van Emmanuel Carrère.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën: door Thomas van den Bergh

Horrorachtig

Tokarczuks eerste roman sinds de toekenning van de Nobelprijs in 2018 is er een met een duidelijk feministische boodschap. We bevinden ons in het jaar 1913 en volgen de student Wojnicz, die wordt opgenomen in een sanatorium om van zijn tuberculose te genezen. Daarbij gaan onmiddellijk de gedachten uit naar die andere befaamde sanatorium-roman, Thomas Manns De Toverberg, waarvan de hoofdpersoon, Hans Castorp, in een andere gedaante opduikt. 

Net als bij Mann wordt hier voornamelijk rondgehangen en geouwehoerd, zij het dat Tokarczuk de gesprekken tussen de patiënten heeft opgebouwd uit (voornamelijk vrouwonvriendelijke) citaten van werkelijk bestaande filosofen en auteurs uit de oudheid tot het heden.

Net als in haar roman Jaag je ploeg over de botten van de doden is het ten slotte de natuur zelf die wraak neemt, ditmaal in de vorm van horror­achtige vrouwelijke creaturen die door de lucht razen en mannen aan stukken scheuren. Zo creëert de schrijfster met Empusion opnieuw een even betoverend als confronterend romanuniversum.

Olga Tokarczuk

Empusion

De Geus

€27,99

Levensecht

Terwijl Daan Heerma van Voss aan een roman werkte over een gezin waarin de vader sterft, overleed zijn eigen vader. Zo kropen er ongetwijfeld echo’s van de recente werkelijkheid in dit verhaal, dat overigens nauwelijks autobiografisch te noemen valt. 

De roman beschrijft de (ruime) week tussen de plotselinge dood van fotograaf Oskar en het uitstrooien van zijn as door zijn kinderen Tessel, Moor en Cat. Terwijl de bijbehorende stadia worden afgewerkt – de aanvankelijke ontreddering, de gang naar de notaris, het afscheid op Zorgvlied, het uitruimen van het vaderlijk huis – laat Heerma van Voss zien hoe de nabestaanden worstelen met de vraag wat voor man hun vader geweest is. Zwaarmoedig, driftig, intellectueel, nostalgisch – en toch dekken die kwalificaties de lading niet. Een mens is meer dan zijn stemmingen, zijn taal, zijn merkwaardige gewoontes bij elkaar, concludeert de verteller. Zelfs als zijn nageslacht aan het slot een jeugdgeheim ontrafelt, hebben ze daarmee het raadsel van hun vader niet opgelost.

Met sprankelende dialogen en gevoel voor de complexe psychologie van zijn levensechte personages heeft Daan Heerma van Voss een ijzersterke roman afgeleverd.

Daan Heerma van Voss

Geen vaarwel vandaag

Atlas Contact

€24,99

Zoektocht

Als verslaggever voor het magazine L’Obs volgde romancier Carrère de rechtszaak tegen de veertien verdachten die in 2021 terechtstonden voor de aanslagen van vrijdag de 13de (V13) november 2015 in Parijs. Bij de schietpartij in Le Bataclan, de bomaanslag bij het Stade de France en de diverse schietpartijen in cafés en op terrassen door heel Parijs kwamen toen 131 mensen om het leven.

Carrère laat eerst de nabestaanden aan het woord, die tot in detail de gruwelen van die avond schetsen. Daarna volgt het relaas van de verdachten. Ook bezoekt hij de moeder van een slachtoffer, spreekt hij met juristen, verwanten van de aanslagplegers, collega-journalisten. Zo reconstrueert hij nauwgezet de aanloop naar en de gebeurtenissen op die zwarte vrijdagavond. Maar hij doet meer. In dit boek onderzoekt Carrère het wezen van het terrorisme: hoe komt iemand tot de monstrueuze daad om onschuldige mensen op te offeren voor zijn overtuigingen? Tot een eenduidig antwoord komt hij niet, maar zijn zoektocht is fascinerend om te volgen.

Emmanuel Carrère

V13

De Arbeiderspers

€23,50 

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €5 per maand.