Spraakverwarring

De nieuwe roman van de Duitse auteur Kehlmann opent met een geestige proloog waarin een dementerende filmmaker in een tv-studio wordt ondervraagd over zijn samenwerking met de beroemde regisseur G.W. Pabst (1885-1967). Omdat de oude zijn greep op de werkelijkheid aan het verliezen is, ontaardt dit gesprek in een grote spraakverwarring.

Vervolgens schakelt Kehlmann naar Pabst zelf, dertig jaar eerder in vooroorlogs Hollywood. Ook hij zit gevangen in een wonderlijke conversatie met zijn producenten, omdat hij het Engels nauwelijks beheerst. Het is een omineus voorteken voor de Amerikaanse carrière van Pabst, die grandioos mislukt, waarna Goebbels hem terughaalt naar het Derde Rijk.

Goedbeschouwd gaat deze hele roman over begrepen of misverstaan worden, over verhulde of onverhulde propaganda, over een artistieke boodschap die al dan niet bij de critici aankomt. Pabst achtte zichzelf een vrije kunstenaar, die er het beste van probeerde te maken onder de lastige oorlogsomstandigheden. Kehlmann laat op een schitterende manier zien dat die opstelling in een dictatuur op den duur onhoudbaar is.

Daniël Kehlmann

Lichtspel

Querido

€24,99

Kunst-scene

Bij Volendam denken we aan haringvissers, de brand in café ’t Hemeltje en Nick & Simon. Niet veel mensen zullen bij dit Noord-Hollandse dorp aan een kunstenaarskolonie denken. Toch kwamen er tussen 1880 en 1914 in totaal 1863 kunstenaars naar Volendam: schilders, etsers, fotografen, beeldhouwers. Zij lieten zich graag inspireren door het bijzondere Hollandse licht, de uitgestrekte wolkenluchten en het ruime water van de Zuiderzee. 

En ze kwamen voor Hotel Spaander, dat enkele grote schildersateliers had gecreëerd op de benedenverdieping. Aan de hand van dit hotel en het leven van zijn oprichter, de branieachtige Leendert Spaander, vertelt Brokken deze verborgen geschiedenis. In zijn kenmerkende, soepele stijl laat hij de lezer kennismaken met nauwelijks bekende kunstenaars als Hans von Bartels, George Sherwood Hunter en Kate Florence Upton. De Volendamse kunst-scene bestond uit veel Scandinaviërs, Engelsen, Zwitsers en Amerikanen, en opvallend veel vrouwen. Een greep uit hun werken is gereproduceerd in dit fijne boek, zoals het prachtige portret van Bebbetje, de blinde visventer, van de Zweed Ivar Kamke.

Jan Brokken

De ontdekking van Holland

Atlas Contact

€26,99

Nieuwsgierigheid

Zeven jaar waren Nicola en Beatrice elkaars geliefden, en toch bleven ze vreemden voor elkaar. Als wetenschapster koestert Nicola haar nieuwsgierigheid, maar als het over haarzelf gaat, is ze moeilijk te benaderen. Wanneer Beatrice uit haar leven verdwijnt, raakt Nicola in de ban van Louis. Ze observeert hem zoals ze een bacterie onder een microscoop bestudeert en komt zo van alles over hem aan de weet. Als ze eenmaal een relatie zijn begonnen, merkt ze hoeveel Louis aan haar zicht onttrekt.

Net als in haar vorige boeken gaat het in de vierde roman van Marijke Schermer over relaties, over de liefde, en over de vraag of geliefden altijd alles van elkaar moeten willen weten. Als microbiologe neemt Nicola een loopje met sommige wetenschappelijke regels. In het intermenselijke contact wil zij zich evenmin in een mal laten persen. “De vragen die iemand stelt, zijn minstens zo onthullend als een antwoord ooit zou kunnen zijn,” zegt Schermers hoofdpersoon, in deze tot nadenken stemmende psychologische roman.

Marijke Schermer

In het oog

Van Oorschot

€23,50

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €5 per maand.