Zelfportret

In deze royale bundel heeft Grunberg zijn essays over lezen en schrijven samengebracht. Het zijn sterk uiteenlopende stukken, zowel in vorm als in lengte, die hij over een periode van meer dan 25 jaar heeft geschreven – voor NRC Handelsblad, de Volkskrant, De Groene Amsterdammer, als inleiding bij diverse boekuitgaven, et cetera. Soms behandelt Grunberg een specifiek thema (ironie, taboes); vaker gaat het over het oeuvre van een bewonderd auteur, zoals Willem Elsschot, Marcel Proust, Elfriede Jelinek, Guy de Maupassant. Aan Jan Wolkers, Isaak Babel, Frans Kellendonk, Franz Kafka en Karel van het Reve wijdde hij twee essays, aan J.M. Coetzee zelfs drie.

Al grasduinende kun je niet anders dan bewondering opbrengen voor Grunbergs scherpzinnigheid en belezenheid. Soms is zijn redeneertrant dermate geconcentreerd dat de verstaanbaarheid in het geding komt, maar alles samen vormen deze essays een mooi, verkapt zelfportret van een schrijver met een haast maniakale scheppingsdrang.

Arnon Grunberg

Waarheidsliefde en biefstuk

Nijgh & Van Ditmar

€29,99

Moedeloosheid

Er zijn al onnoemelijk veel oorlogsgeschiedenissen verteld, maar nog steeds duiken er nieuwe op die de moeite van het herinneren waard zijn. Zoals de historie van Leopold Flam (1912-1995), zoon van eenvoudige Poolse Joden die naar België emigreerden en in Antwerpen in een kelderwoning leefden. Flam ontworstelde zich aan de extreme armoede, overleefde de Holocaust om zich ten slotte op te werken tot hoogleraar filosofie.

Schrijfster Kristien Hemmerechts en letterkundige Guido Van Wambeke maakten een selectie uit de (in totaal ruim twee miljoen woorden tellende) dagboeken en brieven van Flam. Zij concentreerden zich daarbij op de eerste helft van Flams leven: de oorlogsjaren en de jaren vijftig. Zijn eenzaamheid, ook in zijn huwelijk, is schrijnend, maar voedt zijn ontzagwekkende discipline en diepgevoelde wens zichzelf te ontwikkelen. Desondanks valt hij regelmatig ten prooi aan een peilloze moedeloosheid. Deze bundel ontroert en verbijstert, door de aforistische kracht en Flams genadeloze ontleding van zijn tijd en van zichzelf.

Leopold Flam

Ik zal alles verdragen, ook mezelf

De Geus

€29,99

Tragikomisch

Toen Hadassah de Boer vijf jaar oud was, gingen haar ouders uit elkaar. Een jaar later kreeg haar vader Guus een nieuwe partner, journaliste Trix Betlem, met wie hij ook zou trouwen. Over de moeizame verhouding tussen Hadassah en haar stiefmoeder gaat het in de ene helft van dit openhartige boek. Trix ontpopt zich als een onmogelijke en botte vrouw die een even grote hekel aan haar stiefkinderen lijkt te hebben als andersom.

De andere helft behandelt de mentale aftakeling van Guus en Trix, die min of meer tegelijkertijd beginnen te dementeren. Zonder gêne en onverbloemd schetst De Boer de draaikolk van misverstanden en verwarring waarin zij, haar broer en haar ouders dan terechtkomen. Door de droge, registrerende toon is het eigenlijk behoorlijk geestig, als het niet allemaal zo treurig was. Ongetwijfeld herkenbaar voor velen die ervaring hebben als mantelzorger, inclusief de lange gang langs zorginstellingen. Aan het slot krijgt dit tragikomische verhaal nog een onverwachte draai als haar stiefmoeder, verzacht door de dementie, zich eindelijk met Hadassah lijkt te verzoenen.

Hadassah de Boer

De vrouw van mijn vader

Nijgh & Van Ditmar

€22,50

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €4 per maand.