Spring naar de content

Met de inflatie is ook de prijs op het hoofd van Rushdie gestegen

Max Pam over de aanslag op Salman Rushdie. ‘Ik ben benieuwd naar degene die dit keer als eerste zal betogen dat zo’n aanslag niets met de islam te maken heeft.’

Gepubliceerd op: door Max Pam

In verschillende bladen – zelfs in de Amerikaanse – las ik dat Khomeini, de toenmalige geestelijke en wereldlijke leider van Iran, in 1989 een bedrag van 3 (drie) miljoen dollar op het hoofd van de schrijver Salman Rushdie heeft gezet. Hij zou dat vlak voor zijn dood hebben gedaan, 86 jaar oud, en de dagen op deze aarde zat. Khomeini hield kennelijk van ronde bedragen en kennelijk rekende hij ook graag af in dollars, de munt van zijn gehate vijand.

Maar volgens mij klopt dit niet helemaal. Toen De duivelsverzen in 1989 verscheen, sprak Khomeini inderdaad zijn fatwa uit. Toch moest zelfs Khomeini, hoewel bijgestaan door Allah, in die tijd een tikje zuinig omspringen met overheidsgeld. De beloning die hij uitloofde bedroeg destijds: 1 (één) miljoen.

Daarmee was een probleem geschapen: de tijd verstrijkt, de daad werd maar steeds niet bij het woord gevoegd en intussen schreed de inflatie onafwendbaar voort. In het huidige tijdsgewricht weten wij daar alles van. Op een gegeven moment was die 1 miljoen niet meer aantrekkelijk genoeg voor de potentiële moordenaars. Er moest dus een schepje bovenop. In 2012, alweer 23 jaar na de uitgesproken fatwa, was de prijs inmiddels opgelopen tot 2,8 miljoen dollar. In dat jaar deden enkele Iraanse kranten er nog een halve ton bij, zodat degene die Rushdie zou omleggen, behalve op eeuwige roem in Iran, ook nog op 3,3 miljoen dollar kon rekenen.

Hoe het sinds 2012 met de prijs voor islamitische bounty hunters verder is gegaan, weet ik niet. Na 2012 ben ik die fatwa een beetje uit het oog verloren. Het vermoorden kwam er maar niet van en dan ben je al gauw geneigd om te denken dat ook onze moslimbroeders het zinloze van zo’n misdadige poging zijn gaan inzien. Als je uitgaat van een bescheiden inflatie van 2% per jaar – in Iran is dat overigens het tienvoudige – dan moet de beloning in 2022 zijn opgelopen tot zo’n kleine 4 (vier) miljoen.

Zouden de jongens en meisje van het NOS-Journaal nog weten wie Rushdie is? Het was daar geen breaking news, maar kwam als item pas achter de hittegolf en de overvolle Nederlandse stranden

Daar zou je een gokje voor kunnen wagen. Je moet dan wel na de moord weg kunnen vluchten en ongeschonden de oversteek naar Iran kunnen maken. En in Iran moet je dan ook nog aankomen met de bewijzen dat jij het hebt gedaan, want ze zijn natuurlijk niet gek in Teheran. Iedere op geldbeluste moordenaar (en niet-moordenaar) kan van alles beweren. Zo’n prijs op een hoofd kun je maar 1 (één) maal uitkeren – tenminste als het echt is gelukt. De uitkeerders zullen daarom alles heel precies natrekken en niet iedereen belonen die zijn hand ophoudt. Het is dus voor de ware moslimexecuteur nog een hele onderneming om dat geld binnen te graaien.

En dan nog?

Fijn aan het strand van de Côte d’Azur kun je er niet mee gaan liggen, decadente westerse hoeren laten komen evenmin. Je kunt er een Lamborghini van kopen en een groot huis in Iran, maar dan ben je toch gauw uitgepraat. Intussen heeft Interpol een prijs op jouw hoofd gezet – dat schiet ook niet op.

Zo bezien moet de verdachte, de 24-jarige Hadi Matar, er met zijn hoofd niet bij zijn geweest, toen hij een paar dagen geleden Salman Rushdie in de nek stak. Een goed vluchtplan had hij niet, want op verschillende filmpjes is te zien dat hij direct na de aanval wordt weggevoerd. Als je het mij vraagt, gaat Hadi zijn geliefd Iran nooit bereiken, tenzij de hand van God hem straks uit de gevangenis plukt en hem over de oceaan bij de ayatollahs dumpt. Zelf beweert H.M. trouwens onschuldig te zijn, terwijl hier toch sprake is van ‘een heterdaadje’.

Op de video van zijn voorgeleiding bij de rechter ziet Hadi er wat bedremmeld uit.

Maar wat is onschuldig? Het is maar van welke kant je het bekijkt. Kan iemand die slechts de wil van God uitvoert schuldig zijn? In Iran vinden ze van niet. Daar roepen ze: ‘Duizend maal bravo!’.

Dat Rushdie aan alle kanten werd bedreigd, waren we al weer bijna vergeten. In 1989 heb ik nog getekend voor het Rushdie Comité, dat door Adriaan van Dis als BN’er was opgezet. Duizend maal bravo! Maar de aandacht ebde weinig, terwijl de prijs op Rushdie’s hoofd toch omhoog ging. Na de recente aanslag in New York zei Van Dis over De duivelsverzen: ‘Het is een literair hoogstandje, een geweldig spel waarbij Rushdie speelt met de Koran en met Bijbelse teksten. Er wordt vaak gedacht dat hij met dit boek de islam wilde beledigen, maar het mooie is juist dat hij beide kanten bespot.’

Goed bedoeld, maar niet relevant. Als Rushdie slechts één kant had bespot, was er nog geen reden geweest hem dood te steken.

Zouden de jongens en meisje van het NOS-Journaal nog weten wie Rushdie is? Het was daar geen breaking news, maar kwam als item pas achter de hittegolf en de overvolle Nederlandse stranden. De vraag ‘Wat weet je van Salman Rushdie’ zou in de Slimste Mens vast geen honderd-procent-score opleveren. Daar durf ik mijn hand wel voor in het vagevuur te steken.

Maar tenslotte hebben ze hem toch te pakken genomen.

Bijna.

Rushdie leeft nog. Hij kan weer zelfstandig ademen en hij schijnt, volgens de laatste berichten, ‘alweer grapjes te maken’. Een goed teken maar gevaarlijke boel, want grapjes maken – daar houden de ayatollahs niet zo van. Toch kan hij het niet laten. Goed zo!

De dader Hadi Matar heeft half werk geleverd, wat helemaal niet betekent dat hij straks de helft van zijn prijzengeld mag komen ophalen. Die krijgt niks, dat voorspel ik je. Zou Rushdie herstellen, dan is het zelfs een blamage voor Allah en zijn kornuiten, want in dat geval wordt weer aan de wereld getoond hoe gemeen, slecht en moreel laagstaand dat soort gelovigen zijn.

Verder ben ik erg benieuwd naar degene die dit keer als eerste zal betogen dat zo’n aanslag niets met de islam te maken heeft.

Steun de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd