Na lang wachten heeft de politieke partij die al maanden de grootste is in de peilingen bekend gemaakt wat zij eigenlijk wil. Deze week presenteerde Pieter Omtzigt van de Partij van Pieter Omtzigt die genoemd is naar de titel van het boek van Pieter Omtzigt zijn verkiezingsprogramma. 

Het verkiezingsprogramma is getiteld Tijd voor herstel, met als ondertitel Vertrouwen. Zekerheid. Perspectief. met drie standvastige punten in plaats van onbetrouwbare kommaatjes. De titels van verkiezingsprogramma’s worden speciaal bedacht voor columnisten, want wie van de programmacommissie van de partij zou een titel kiezen die herinnert aan de lange herstelperiode die Pieter Omtzigt nodig had toen hij een burn-out had, als dit niet was om grappenmakers een plezier te doen met een gemakkelijke voorzet. Ze hadden het programma ook Ziekteverlof kunnen noemen. 

Ze willen natuurlijk dat de titel samen met de ondertitel wordt gelezen en dat we begrijpen dat met Omtzigt de tijd is aangebroken voor herstel van vertrouwen, zekerheid en perspectief, maar dan zou het wellicht sterker zijn geweest om te wijzen op de noodzaak van herstel in plaats van te suggereren dat daar nog alle tijd voor is. Ja, ik weet het, Omtzigt doet alles langzamer dan anderen. Hij was de laatste die een partij oprichtte voor de verkiezingen, de laatste die een kandidatenlijst presenteerde en nu ook de laatste met een verkiezingsprogramma, maar dat hoef je volgens mij niet te benadrukken door met de titel van je programma te uit te stralen dat je vindt dat we alle tijd hebben voor alles wat nodig is. 

‘Vertrouwen, zekerheid en perspectief’ is een beetje een ambtelijk-technocratische vertaling van ‘geloof, hoop en liefde’, de goede oude slogan van het CDA, toen die partij nog christelijk was.

‘Vertrouwen, zekerheid en perspectief’ is een beetje een ambtelijk-technocratische vertaling van ‘geloof, hoop en liefde’, de goede oude slogan van het CDA, toen die partij nog christelijk was. ‘En al ware het dat ik de gave der profetie had, en wist al de verborgenheden en al de wetenschap; en al ware het, dat ik al het perspectief had, zodat ik bergen verzette, en vertrouwen in de overheid niet had, zo ware ik niets. En al ware het, dat ik al mijn goederen tot onderhoud der armen uitdeelde, en al ware het, dat ik mijn lichaam overgaf, opdat ik een burn out zou hebben, en ik had het vertrouwen in de overheid niet, zo zou het mij geen nuttigheid geven. En nu blijft vertrouwen, zekerheid en perspectief, deze drie; doch de meeste van deze is het vertrouwen in de overheid.’ 

Als een soort harkerige parodie op de flamboyante Hans van Mierlo in 1966 gaat Pieter Omtzigt de barricaden op met een programma van bestuurlijke en staatkundige vernieuwing dat het vertrouwen in de overheid moet herstellen. Dat wordt prioriteit nummer één van de partij genoemd. ‘We maken afspraken over nieuwe stembussen, die minder op een kliko lijken.’ De invoering van een constitutioneel hof wordt Omtzigts andere kroonjuweel. Het voorstel om de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State op een grotere afstand zetten van de afdeling Advisering is nog zo’n stemmentrekker. 

In de rest van het verkiezingsprogramma doet Omtzigt zijn uiterste best om zo conservatief te zijn als de kiezers hem graag zien en zich tegelijkertijd nergens op vast te leggen. Hij wil bestaanszekerheid garanderen, maar weigert zich te committeren aan een verhoging van het minimumloon. Hij wil migranten tegenhouden, maar komt een ingewikkeld netto-richtgetal voor het migratieoverschot in plaats van met een keihard quotum. Hij wil de stikstofcrisis oplossen door ruimte te bieden aan innovatie en ondernemerschap van de boeren, die hij wil vrijwaren van bemoeienis van de overheid. Hij wil de stikstofuitstoot ‘significant’ terugdringen, maar hij becijfert zijn stikstofdoel niet. De melkveestapel moet volgens Omtzigt ‘iets kleiner’ worden dan nu. 

In plaats van een joviaal glibberende, optimistische allemansvriend willen de mensen nu een moeilijk kijkende, onsympathieke zeur met een messiascomplex.

Bij het lezen van zijn verkiezingsprogramma vraag ik mij in toenemende mate af waarom Omtzigt in hemelsnaam de moeite heeft gedaan om het te schrijven. Ook zonder verkiezingsprogramma stond hij al bovenaan in alle peilingen. Dit dorre proza kan hem alleen maar schade berokkenen. Het enige wat hem redt, is dat niemand het leest. Zijn kiezers stemmen niet op hem vanwege zijn politieke programma, maar omdat hij de volmaakte tegenpool is van Rutte. In plaats van een joviaal glibberende, optimistische allemansvriend willen de mensen nu een moeilijk kijkende, onsympathieke zeur met een messiascomplex. Ze denken dat alle hoofdpijndossiers kunnen worden opgelost door iemand die iedereen al jaren hoofdpijn bezorgt. Ze denken dat de man die het wantrouwen in de overheid belichaamt, het vertrouwen in de overheid kan herstellen.

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €5 per maand.