Een paar luitjes uit de Tweede Kamer schitterden door afwezigheid bij het bezoek dat de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op 4 mei bracht aan Nederland. Ze wilden er niet bij zijn, omdat zij zich volledig wilden wijden aan de Dodenherdenking op die dag. Caroline van der Plas, Geert Wilders en Wybren van Haga lieten principieel verstek gaan. Je kunt nu eenmaal niet alles tegelijk herdenken. 

De schatten! 

Altijd vooraan als er iets te herdenken valt in de Hollandse strijd tegen het fascisme. Wij zijn nu eenmaal geen volk dat voor tirannen zwicht, want dan dooft het licht, zoals wij van de dichter Van Randwijk weten. Dat Poetin de laatste tijd verdacht veel op Hitler begint te lijken en dat Zelensky in zijn strijd tegen de Rusland misschien alleen al daarom op 4 mei bijzonder actueel is – ik ben niet de eerste die dat opmerkt en ik zal ook niet de laatste zijn. 

In Kiev, waar de regering deze cartoon verspreidt, weten ze het zeker:

Bij gelegenheid moest ik ook denken aan een andere foto, die ik een dezer dagen op Twitter voorbij zag komen. De hoofdrolspeler had hem er zelf met trots op gezet.

Onze Geert (midden) wordt hier geflankeerd door twee vrienden, die hij heeft mogen ontmoeten tijdens zijn bezoek in 2018 aan de Doema, het Russische parlement. 

Wat zijn dat voor mannen en wat is er van hen geworden?

Als schaker keek natuurlijk eerst naar de man, die op de foto rechts van Wilders staat: Anatoli Karpov, nu 71 jaar. Dat is de man die tussen 1975 en 1985 wereldkampioen is geweest en de schaakwereld in die tijd heeft beheerst. Hij werd niet alleen gevreesd op het schaakbord, maar ook in het particuliere leven door zijn collega-grootmeesters in Rusland. Alom beschouwde men hem als de ultieme apparatsjik van de toenmalige Sovjetschaakbond. Hij kon carrières van concurrenten maken en breken, alleen al door te verhinderen dat zij naar het buitenland werden uitgezonden.

Karpov heeft verschillende memorabele matches uitgevochten, waarvan die tegen Viktor Kortsjnoj en Garri Kasparov historisch zijn geworden. Eerst genoemde ontvluchtte Rusland en werd vervolgens op allerlei manieren gepest. Zo moest Kortsjnoj’s gezin in de Sovjet-Unie achterblijven. Berucht zijn ook de pogingen van Karpovs delegatie om Kortsjnoj met allerlei psychologische middelen uit zijn concentratie te halen tijdens de partij.

Kortsjnoj kon er niet tegenop en tenslotte werd Karpov na drie matches onttroond door de jongere Garri Kasparov, die het Rusland van glasnost en perestrojka vertegenwoordigde. Hun animositeit duurt tot de dag van vandaag. Terwijl Karpov zijn leven in Rusland heeft voortgezet en uitgroeide tot een van de trouwste volgelingen van Poetin, zou de in New York wonende Kasparov onmiddellijk worden gearresteerd wanneer hij een voet op Russische grond zet.

Karpov is al jaren lid van de Doema. Hij stemde onder meer voor de anti-homowetten. Misschien kan Geert Wilders daar eens aan denken als hij weer fulmineert tegen die islam. Karpov stemde ook voor de ‘speciale militaire operatie’ in Oekraïne, maar dat zal hem minder goed zijn bevallen. Hij kreeg daarvoor een boycot aan zijn broek van de Verenigde Staten en van de Europese Unie. Nee, Karpov, die zo graag de wereld rondreist, zullen we niet gauw meer zien op het Tata Steel-toernooi in Wijk aan Zee. Daar hoeft ook Geert niet meer heen voor een foto. Daarnaast werd Karpov door Zwitserland een visum geweigerd, zodat hij de westerse première van de film World Champion niet kon bijwonen. Deze film, die overigens een zeer leugenachtig beeld geeft van zijn match met Kortsjnoj uit 1978, is volledig gebaseerd op het leven van Karpov. 

Karpov is al jaren lid van de Doema. Hij stemde onder meer voor de anti-homowetten. Misschien kan Geert Wilders daar eens aan denken als hij weer fulmineert tegen die islam.

In Rusland gaat het Karpov evenmin voor de wind. Vlakbij de Doema kreeg hij een ongeluk waardoor hij in het ziekenhuis belandde. Hij lag enige dagen in coma. Wat er precies is gebeurd, weten we nog steeds niet. Officieel zou Karpov zijn uitgegleden – met een slok op? – maar waarschijnlijker is het dat hij is overvallen en beroofd. Waarom is onduidelijk. 

Kortom, als ik Geert was, stond ik heel wat liever naast Kasparov dan naast Karpov.

En dan komen wij nu bij het heerschap dat op de foto aan de linkerkant van Geert Wilders staat. Dat is Leonid Eduardovitsj Slutsky (55), ook al lang lid van de Doema, toen Geert in Moskou zijn vriendschap kwam tonen. Slutsky is wat je noemt een man met een reputatie. 

Internationale betrekkingen waren Slutsky’s core business. Inmiddels weten we wat daar van terecht is gekomen. Zelden heeft Rusland zo geïsoleerd gestaan. De Russische president kan de meeste landen ter wereld niet meer bezoeken, want dan wordt hij gearresteerd. In vele windstreken worden Russen inmiddels gehaat als een wreed en oorlogszuchtig volk. 

In 2014, bij de bezetting van de Krim, werd Slutsky als een van de eersten door de toenmalige president Obama op de sanctielijst werd geplaatst. In 2018, toen Slutsky naast Geert op de foto ging staan, stond hij nog steeds op die lijst. In dat jaar maakte Slutsky ook met iets anders furore: hij werd aangeklaagd wegens seksueel overschrijdend gedrag. Dat was voor Rusland een unicum. Nooit eerder was zoiets een Russisch politicus voorgekomen. Machogedrag, je hoeft maar naar de blote bast van Poetin te kijken, staat in Rusland nog altijd hoog in aanzien.

Tenminste drie vrouwen, allen uit de mediawereld, traden naar voren om te getuigen dat Slutsky zich aan hen had vergrepen. Slutsky was zo slim om zichzelf te vergelijken met Harvey Weinstein. Die zag zelf ook als slachtoffer. Het leek georkestreerd toen veel Doema-leden opstonden – ook vrouwen – om Slutsky te verdedigen. De beschuldigingen vielen logischerwijs ook de andere kant uit: de zender, die de aanklachten onder het oog van het publiek had gebracht, kreeg sancties opgelegd. Daar waren ze in 2018 nog blij mee, in 2023 bestaan die zenders helemaal niet meer.

Uiteindelijk liep de zedenzaak uiteraard dood. Grappig is nog wel dat Slutsky ook in het vizier was gekomen van de toenmalige oppositieleider Aleksei Navalny. Volgens Navalny is Slutsky een voorbeeld van corruptie in de grote herenmaten. Zo rijdt Slutsky rond in Mercedes Maybach S500, een auto van een kleine twee ton, waarmee hij 825 verkeersovertredingen maakte, aldus Navalny/Wikipedia. De boetes bedroegen bij elkaar 1,4 miljoen roebel, wat ongeveer 40% is van het salaris van een Doema-lid. Betalen was uiteraard geen probleem. 

Er zijn nog meer klachten van omkoping en corruptie, maar voorlopig zult u het met me eens dat Geert Wilders, in het licht van de speciale militaire operatie in Oekraïne, vreemde vrienden heeft in Rusland. Misschien dorst hij Zelensky gewoon niet onder ogen te komen, toen hij zei dat hij zich op 4 mei geheel wilde richten op de Dodenherdenking. 

Maar dan wel zonder Oekraïense doden.

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €4 per maand.