Schrijverschap

Het tweede deel van de dagboekreeks van J.J. Voskuil bestrijkt de jaren 1955 tot en met 1965. In dit decennium maakte Voskuil zijn debuut als schrijver met Bij nader inzien. De wording van die roman en de gemengde reacties die hij losmaakte in zijn vriendenkring zijn vanuit literair-historisch oogpunt bezien interessant in dit dagboekdeel.

De werkzaamheden op het Meertens Instituut vormen een andere rode draad. Wie Voskuils Het Bureau gelezen heeft, vindt veel bekende gebeurtenissen terug. Het is een aardig spelletje om de hier beschreven dagboekpassages te herleiden tot de latere scènes in die romancyclus.

Dit tweede dagboekdeel lijkt meer samenhang te vertonen dan het eerste, wat de leesbaarheid ten goede komt. Het is duidelijk dat de schrijver Voskuil zich met het werken aan Bij nader inzien had ontwikkeld, maar het helpt ook dat de censurerende schaar van echtgenote Lousje, waaraan het eerste deel ten prooi was gevallen, hier geen schade heeft aangericht, omdat de weggeknipte stukken door de editeurs allemaal konden worden gereconstrueerd.

J.J. Voskuil
Capitulatie 
Van Oorschot
€39,95

Meesterhand

Een roman over drie generaties vrouwen, waar hebben we dat vaker gehoord? Het gegeven mag dan weinig origineel zijn, Freud werkt het met meesterhand uit. De drie vrouwen en hun levens, liefdes en (vooral) leed, worden met veel fijngevoeligheid en mededogen geportretteerd. Aiofe is een bejaarde dame in Cork, Ierland, anno nu, die aan het sterfbed van haar man herinneringen ophaalt aan hun Londense jaren. Rosaleen is een vrijgevochten jonge vrouw in het Londen van the swinging sixties, die zwanger wordt van de bohémien kunstenaar Felix. En dan is er adoptiekind Kate, een kunstenares die ergens in de jaren negentig probeert te achterhalen wie haar biologische moeder is.

Freud heeft deze verhaallijnen zorgvuldig met elkaar verknoopt, waarbij kleine, toevallige beslissingen grote consequenties hebben. Het doet je beseffen dat de geschiedenissen van deze drie vrouwen ook heel anders hadden kunnen lopen. Daarmee is dit boek, behalve een aangrijpend verhaal over familie en verwantschap, ook een vertelling over oorzaak en gevolg, en de rol van het toeval. 

Esther Freud
Hoeveel ik van je hou
Orlando
€24,99

Taboeloos

Seks blijft een dankbaar en onuitputtelijk onderwerp, aan de borreltafel, in de echtelijke sponde, maar ook voor columnisten. Actrice Joy Delima (Dirty Lines, Rampvlucht, ITA) schrijft er columns in Volkskrant Magazine over, die nu (in bewerkte vorm) zijn gebundeld.

Haar uitgangspunt is: er moet méér over seks gepraat worden, want dat is de enige manier om onszelf en ons lichaam beter te leren begrijpen. Ieder taboe is er één te veel. Daar kun je het mee eens of oneens zijn, het resulteert in ieder geval in bijzonder openhartige columns waarin Delima zichzelf en haar bedpartners niet spaart. Of het nu over bilnaadhaar gaat, over poepen tijdens een date, over vaginale afscheiding, of over een spermadouche op haar rug, Delima behandelt het allemaal even onverbloemd als geestig.

Terugkerend element in al deze stukken is het niet of moeilijk bereiken van een orgasme. In hoeverre ligt dat aan haar – soms onachtzame – minnaars en in hoeverre draagt Delima daar zelf verantwoordelijkheid voor? Haar conclusie: ‘Eis je genot op’.

Joy Delima
Goed komen
De Arbeiderspers
€22,50

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €4 per maand.