Hij schijnt het helemaal niet te hebben gezegd, Heinrich Heine, dat het in Nederland allemaal vijftig jaar later gebeurt, maar als we de tijdsinflatie in aanmerking nemen – tegenwoordig duurt alles korter – lijkt hij toch verdomd vaak gelijk te krijgen.

Neem nou dat vaccinatieprogramma. Terwijl de andere Europese landen al met inenten zijn begonnen, gaat Nederland pas op 8 januari 2021 van start. Twee volle weken later dan de rest. Ik geloof dat ze dan zelfs in Timboektoe al zijn begonnen, en dat ligt niet eens in Europa. Jaarlijks worden honderden miljoenen uitgegeven om onze sporters op het Olympische podium te krijgen, wat ook regelmatig gebeurt, maar als het om de gezondheid van de burgers gaat, komen wij pas als allerlaatste over de finish.

Nederland hekkensluiter. Nederland in de bezemwagen. Nederland rode lantaarndrager.

In Nederland kunnen we eigenlijk helemaal niks. Dat is niet overdreven. We kunnen helemaal niks, zodra het aankomt op de uitvoering van grote projecten. De Betuwelijn, de Noord-Zuidlijn, het ICT-programma bij de overheid, de reorganisatie van de zorg, enzovoort, enzovoort, zelfs een filmpje ontwikkelen – zodra iets van enige omvang in ons land moet worden aangepakt, loopt het uit de klauw.

Nederlanders zijn steengoed in kwaken, vooral als het over schijnproblemen gaat

Inderdaad, te veel bureaucratie. Zeker mijnheer, maar wat ook meespeelt, is de Nederlandse mentaliteit van lik-me-vessie. Houd het maar klein, zet vooral geen grote borst op en uiteraard: wat gaat dat allemaal kosten? De boel is in Nederland inmiddels zo gedecentraliseerd dat de overheid een machteloze moloch is geworden, die van voren niet weet wat zij verdient en van achteren niet weet hoe ze dat geld weer moet uitgeven.

Het gekibbel over welke groep als eerste moet worden ingeënt, is ook eindeloos. Eerst de zorgmedewerkers, dan de kwetsbaren, dan de ouderen, of nee, toch maar niet, het moet juist andersom! Meer dan 1001 lagen binnen de gezondheidszorg ventileren er hun verschillende meningen over. En dan heb ik het nog niet eens over al die ziekenhuismedewerkers die zich juist niet willen laten vaccineren. God of internet heeft ze doen twijfelen. Halleluja, intens droevig is het. Nederlanders zijn steengoed in kwaken, vooral als het over schijnproblemen gaat. Wel de hele avond in talkshows zitten en naar de kerk gaan, maar tegen de tijd dat we de denken de oplossing te kennen, is inmiddels heel Europa gevaccineerd, dat geef ik je op een briefje.

De gang van zaken doet de vraag rijzen of de zorg in Nederland terug moet naar de overheid. Linkse partijen beschouwen de privatisering van de zorg als een gruwel. Rechtse partijen hebben de privatisering van de zorg lang als een zegen beschouwd, maar zijn nu aan het twijfelen geslagen.

De Nederlandse staat kan eigenlijk helemaal niks. Behalve dan een parlementaire enquête organiseren, waarin achteraf wordt vastgesteld waar en waarom het zaakje van de rails is gelopen

In Engeland is de zorg vrijwel geheel in staatshanden en daar zijn ze als eersten met een grootscheepse vaccinatie begonnen. Dat zou er inderdaad voor pleiten ook in Nederland de privatisering terug te draaien. Toch lijkt het lang niet zeker dat dit de juiste aanpak is. Ja, als de Nederlandse staat tot iets in staat zou zijn, zou ik daar wel voor kunnen wezen, maar het is al zo vaak vastgesteld: de Nederlandse staat kan eigenlijk helemaal niks. Behalve dan een parlementaire enquête organiseren, waarin achteraf wordt vastgesteld waar en waarom het zaakje van de rails is gelopen. Ik vermoed zelfs dat men met het vaccinatieprogramma allang een flink eind op stoom was geweest, als zij was geëxecuteerd door private partijen. Zou je met inenten geld kunnen verdienen, dan zouden de vaccinatiestations in Nederland, compleet met witte doktersjassen, allang staan te glimmen in de zon staan. Fluitje van een cent.

Kortom, wat de coronacrisis vooral aan het licht heeft gebracht, is de monumentale logheid van het Nederlandse ambtenarenapparaat.

Wij komen nu bij een zeer heikel punt. Wie is verantwoordelijk voor het echec bij het vaccineren?

Geheel volgens de Nederlandse tradities is iedere betrokkene bij een mislukte project schuldig, maar omdat zoiets nu eenmaal juridisch moeilijk te verhapstukken is, komt men aan het eind altijd tot de conclusie dat, als iedereen schuldig is dat in de praktijk betekent dat niemand schuldig is. Let maar op: in de Toeslagen-affaire zal het ook zo gaan: niemand gestraft en toch bijna iedereen – op wat gedupeerden na – tevreden. Ik zou dat een typisch Nederlandse afloop willen noemen.

Hugo de Jonge is volkomen incapabel. Hij moet dat zelf ook weten, anders had hij nooit het CDA-lijsttrekkerschap op Wopke Hoekstra afgeschoven

Lang lag deze houding verankerd in het poldermodel, maar de laatste jaren begint er toch iets te schuiven. Dat brengt ons bij de vraag: wie is de man die al dat falen symboliseert?

Dat kan toch niemand anders zijn dan Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Uiteraard draagt in de schuldvraag op premier Rutte een danig steentje bij, maar allereerst moeten wij wijzen naar de hoofdverantwoordelijke. En dat is toch Hugo de Jonge. Vrijwel niets van wat die man in 2020 heeft geroepen, is uitgekomen. Dat mogen wij op aan het eind van het jaar toch wel concluderen. De Jonge is volkomen incapabel. Hij moet dat zelf ook weten, anders had hij nooit het CDA-lijsttrekkerschap op Wopke Hoekstra afgeschoven. Hij deed dat toen hij zag dat het misging en hij kon vermoeden dat de afrekening bij de verkiezingen zouden worden gepresenteerd. In plaats van zich toen helemaal uit de politiek terug te trekken, is hij helaas met zijn gesukkel doorgegaan.

De gevolgen van De Jonges beslissing zijn verwoestend. Als enige land in Europa loopt Nederland twee weken achter. De cijfers variëren enigszins, maar gemiddeld sterven er per dag zo’n honderd mensen aan corona. Dat is zo’n 1400 op tweewekelijkse basis. Macaber. Maar liefst 1400 doden zijn voor niets gevallen, vanwege laks en incapabel optreden van de minister en de overheid.

Er zijn mensen voor minder in de gevangenis opgesloten.