Als u dit stukje leest, heeft Nederland al bijna 160 dagen geen regering, de demissionaire tijd van vóór de verkiezingen van afgelopen maart niet eens meegerekend.

Maar maak u niet ongerust, niets aan de hand, ga rustig slapen!

Een land zonder regering doet het best, misschien zelfs beter. Als de lopende zaken maar zo’n beetje worden afgehandeld en er geen belangrijke beslissingen worden genomen, is de kans groot dat de economie gaat floreren en mensen zich vrij en niet gehinderd voelen door allerlei irritante overheidsmaatregelen. De Belgische regeringsformatie in 2010/11 duurde 541 dagen, een wereldwijd record dat zelfs werd opgenomen in het Guinness Book of Records. 

En is België sindsdien opgehouden te bestaan?

Welnee. Het gaat daar prima. Je kunt in België nog altijd veel beter eten dan in ons land en laatst is zelfs een nieuw stuk snelweg boven Antwerpen voltooid, waardoor je niet meer bij de Velodrome in de file hoeft te staan. Aan het Belgische voetbal kunnen wij nog een puntje zuigen, kortom, als er één land is dat bewezen heeft het helemaal zonder een regering te kunnen, dan is het wel België.

En wat de Belgen kunnen, kunnen wij toch ook!

Dat Kaag zich even freudiaans vergiste door te spreken van “formatie…huh…ik bedoel evacuatie” laat zien hoe de zaak haar aan het hart gaat

Het enige punt waar ik mij een beetje zorgen over maak, is de buitenlandpolitiek van ons land. In Afghanistan veroverde de Taliban in één klap het hele land, terwijl diezelfde avond onze demissionaire bewindslieden in de bioscoop zaten, of met elkaar aan het tafelen waren ten einde de impasse in de formatie nog eens terdege door te nemen. Mannen met baarden en geweren zetten zich zonder enige schroom achter de regeringstafel in Kabul, terwijl onze bewindslieden zich pas de volgende ochtend, nog met de slaap in de ogen, naar het parlement in Den Haag repten.  

Hier zie je onze vaderlandse stoottroepen: Minister Sigrid Kaag, Ank Bijleveld en Ankie Broekers-Knol. Zij moesten ineens het hoofd bieden aan de Afghaanse krijgers. 

Wees eerlijk: wat ziet dat er goed uit! Drie keer een vrouwelijke Churchill, dat boezemt pas vertrouwen in. Van de gesneuvelde militairen in Afghanistan is 99% man, maar gelukkig – en anders dan vroeger – knappen vrouwen tegenwoordig het logistieke gedeelte op. Succes verzekerd. Het is terecht en ook nog heel divers dat het feminiene element in onze krijgsmacht meer kansen heeft gekregen.

Dat Kaag zich even freudiaans vergiste door te spreken van “formatie…huh…ik bedoel evacuatie” laat zien hoe de zaak haar aan het hart gaat. Zij was toch de vrouw, die zich afficheerde als “de politicus met een grote internationale ervaring”. Vanuit dat perspectief heeft ze natuurlijk volkomen gelijk dat de formatie in diepste wezen nog belangrijker is dan de evacuatie.

Hé, Afghanistan, wonen daar ook mensen? 

Anders dan de Britse ambassadeur, die persoonlijk op het vliegveld van Kabul paspoorten en visa stond af te stempelen, zat het Nederlands ambassadepersoneel al thuis en was het vooral aan een Frans vliegtuig te danken dat de eerste Nederlanders toch nog uit Afghanistan konden ontsnappen. Dat is nog eens internationale samenwerking, daar heeft Kaag volkomen gelijk in. 

Nu alleen de tolken, de koks en de rest nog.

Als de bevolking uiteindelijk niet bereid is in grote getale op te staan tegen de Taliban, dan valt er niets te winnen

Achteraf wordt natuurlijk gezegd dat wij daar “te vroeg” zijn weggegaan. Maar wat is te vroeg? Westerse troepen hebben daar twintig jaar gezeten, het hadden er volgens sommige commentatoren vijftig moeten zijn. Maar als je je na twintig jaar van miljarden aan hulp binnen een dag overgeeft en niet bereid bent te vechten voor zoiets vaags als “vrijheid, gelijkheid en broederschap”, dan zal een periode van vijftig jaar zeker ook niet genoeg zijn. En honderd jaar is dan vermoedelijk ook tekort. Ongetwijfeld is er van alles aan te merken op de Amerikaanse interventie in Afghanistan en op de wijze waarop het Westen getracht heeft dat land over de democratische streep te trekken, maar als de bevolking uiteindelijk niet bereid is in grote getale op te staan tegen de Taliban, dan valt er niets te winnen. Dat is zuur voor de kleine liberale minderheid die hunkert naar iets anders dan de vrome islam, maar het is niet anders.

Terug naar de formatie. 

Bent u ook zo blij dat de PvdA en GroenLinks elkaar vasthouden en zo een verdere voortgang belemmeren? Iemand zoals ik, die geheel in de sociaaldemocratische traditie is opgegroeid en die nog heeft meegemaakt dat Den Uyl in zijn eentje meer dan vijftig zetels haalde, kan de PvdA en haar aanhangwagentje GroenLinks alleen nog maar zien als sneue partijtjes. Lilliputters met respectievelijk met 9 en 8 zetels in de Tweede Kamer. 

Lilian Ploumen is er niet in geslaagd de PvdA nieuw leven in te blazen, ondanks de vele nieuwe kapsels die zij ons de laatste maanden heeft voorgeschoteld. Maar werkelijk tragisch is Jesse Klaver. Bij de vorige verkiezingen mocht hij aanschuiven, maar wilde hij niet meedoen. Op advies van Rutger Bregman c.s. zou het verstandig zijn nog één verkiezing te wachten, want in de sterren stond geschreven dat GroenLinks dan nog groter zou worden. Jesse Klaver als Trudeau de eerste premier in Nederland met witte hemdsmouwen! Maar de sterren hielden zich niet aan de afspraak en het resultaat was bedroevend: zes zetels verlies.

Jesse staat te dreinen dat hij dit keer wel mee wil doen. De PvdA, traditioneel een bestuurspartij bij uitstek, laat zich daarvoor lenen. Heeft links geen zelfrespect meer?

Je zou denken dat zo’n uitslag aanleiding zou zijn voor enige bescheidenheid, maar niets is minder waar. Jesse staat te dreinen dat hij dit keer wel mee wil doen. De PvdA, traditioneel een bestuurspartij bij uitstek, laat zich daarvoor lenen. Heeft links geen zelfrespect meer? Machtspoliticus willen spelen, terwijl je eigenlijk geen macht hebt, dat is wat er gebeurt.

Hoe moet het nu verder?

Rutte leunt achterover. Over de linkse partijtjes hoeft hij alleen maar te zeggen: “Een van de twee”. Daar heeft in zekere zin ook het recht toe. De linkse partijen hebben de laatste verkiezingen flink verloren en de Tweede Kamer is in hoofdzaak rechts. Links mag blij zijn dat er bij rechts zulke weerbarstige types rondlopen als Wilders en Baudet, want anders waren zij er helemaal niet aan te pas gekomen. Het is niet moeilijk om te voorspellen dat de ChristenUnie straks weer als een duiveltje uit een doosje springt, in het geval dat PvdA en GroenLinks zich aan elkaar blijven vastklampen.

Maar dat weten we pas – tenminste als het meezit – over 160 dagen, als de evacuatie…pardon, ik bedoel natuurlijk…de formatie, hopelijk op haar einde loopt.