Wat als de Russen komen?
De kiezer heeft gesproken en hopelijk zal ergens in het voorjaar een nieuw kabinet aantreden. Het zal een Hete Lente worden met nieuwe, ingewikkelde vaderlandse politieke verhoudingen. Maar wat dacht ‘Den Haag’ van het zooitje in de rest van de wereld? En hoe moet dat met Wilders straks in het Torentje?
Het Onbevattelijke
Meer nog dan bestaansonzekerheid, migratie of klimaatverandering vrees ik wat er in Oekraïne en het Midden-Oosten gaat gebeuren. Met die ongerustheid vertegenwoordig ik geloof ik een minderheid. In de verkiezingscampagne kregen Hamas en Israël kort na 7 oktober nog alle aandacht, maar daarna doofde het. Die oorlog bleek zelfs een bescheiden rol te spelen bij de stemkeuze van kiezers, noteerde onderzoeksbureau Ipsos. Voor de oorlog in Oekraïne gold hetzelfde. Sla voorts de verkiezingsprogramma’s erop na en zie het beperkte aantal pagina’s dat wordt besteed aan de geopolitieke actualiteit.
Ik vind dat onbegrijpelijk, al is het tevens typisch Nederlands. Voor het Grote Onbevattelijke missen wij eenvoudig de antenne, druk als we immers steevast zijn met de eigen ‘postzegel’. Onbegrijpelijk is ook dat de belangrijkste lijsttrekkers amper te bewegen waren hun licht te laten schijnen over de nieuwe spanningen in de wereld. Wat als de Russen komen? Hoe handelen zij, de nieuwe verantwoordelijken, als eerst nog de vlam in de pan slaat in onze wijken? In Culemborg werden onlangs al ruiten van een moskee ingegooid. Joodse scholen moeten bewaakt worden. Lastige vragen, waarvan je hoopt dat zo’n Caroline van der Plas of Pieter Omtzigt er nooit mee van doen zullen hebben.
met stafchef Gerasimov van de Russische strijdkrachten
De toestand in de wereld is ongekend, onvergelijkbaar, zelfs niet met de Cubacrisis van 1962. Toen had de wereld het te stellen met één vijandelijke kernmacht met aan het hoofd een ongeleid projectiel. Nu hebben we er een paar (Rusland, China, Noord-Korea en Iran wil graag), maar dreigt ook onze vriend de VS zich meer en meer terug te trekken op het eigen nest.
Een riskante situatie, vooral voor Europa, met in de achtertuin een land dat het in het aangekondigde najaarsoffensief tegen Rusland amper heeft kunnen bolwerken. Is er een kans dat Oekraïne het niet gaat redden, dat de animo in het Westen om het land te blijven steunen slinkt, omdat het niet meer te betalen is, omdat we door onze eigen voorraden heen raken, omdat straks in de VS de Republikeinen (Trump voorop) het nog meer voor het zeggen krijgen en zij het ‘wespennest Europa’ lekker aan de Europeanen overlaten?
Zonder westerse hulp voor Oekraïne wordt Poetin nog onberekenbaarder. Nog even en hij valt Estland, Letland of Litouwen binnen, sinds 2004 leden van de Navo en de EU. Als dat gebeurt, wordt de Navo in het conflict betrokken, en dan is het pas echt bal. (Aan de Baltische grenzen zijn geen permanente westerse troepen gelegerd, om de Russen niet te provoceren, maar die rouleren daar met enige regelmaat.)
Wespennest
Dan het wespennest van het Midden-Oosten, dat Nederland vooral economisch kan treffen, maar mogelijk op termijn ook militair, als we worden meegezogen in een vloed van mondiaal geweld. Noord-Korea levert munitie aan Rusland. In ruil voor Russische wapens steunt Iran president Poetin met drones waarmee hij Oekraïense steden aanvalt. Iran probeert voorts om via Hamas in Gaza en Hezbollah in Libanon de onlangs aangehaalde banden tussen Israël en Saudi-Arabië te ondermijnen. (Saudi-Arabië praat niet met Hamas, maar met de Palestijnse Autoriteit van Abbas op de Westelijke Jordaanoever.)
Bin Salman (l.) met de Iraanse
president Raisi (r.)
Er is kroonprins Bin Salman veel aan gelegen die prille vriendschap te koesteren, want in ruil daarvoor wil de Saudische prins niet alleen de mogelijkheid krijgen om een kernwapen te produceren, maar ook om een Amerikaans-Saudisch verdedigingsschild op te tuigen. Dat schild doet sterk denken aan het Navo-idee waarbij geldt dat een aanval op Saudi-Arabië tevens een aanval is op de VS.
De Saudische leiding is als de dood voor Iran, vooral sinds in 2019 raket- en droneaanvallen plaatshadden op enkele olie-installaties. Als Bin Salman te nadrukkelijk voor de Palestijnen kiest, verliest hij de goodwill van Israël en de VS, en daarmee de kans dat zijn militaire wensen worden ingewilligd.
Tot slot China, dat sowieso de zijde van Rusland en Iran kiest, omdat zij – ondanks het recente verzoenende gesprek tussen Xi en Biden – een gemeenschappelijke vijand delen, zijnde de VS. Wat ook meespeelt is dat China vroeg of laat de ‘afvallige provincie’ Taiwan wil heroveren en dan niet diplomatiek alleen op de wereld wil komen te staan.
Schrikbeeld
Nog is er in Nederland bereidheid om Israël te steunen, al lijkt de sympathie met de dag te tanen. Wij zijn ook bereid Zelensky te steunen, al klinkt internationaal de roep steeds luider om onderhandelingen, en dus het opgeven van delen van het immense land. (Optie: Oekraïne, minus de door de Russen bezette gebieden, wordt lid van de Navo.) In 2021 gaven wij 1,48 procent van het bruto binnenlands product (bbp) uit aan defensie. Nu is dat 1,95 procent, maar nog altijd niet de twee procent die de Navo als eis stelt. Maar ook als we de resterende 0,05 procent erbij weten te ritselen bij de komende formatie, is er een andere mindset nodig.
Luitenant-admiraal Rob Bauer, hoogste militair bij de Navo in Brussel, zei onlangs tijdens een lezing georganiseerd door EW Magazine dat we erop moeten rekenen dat ‘het nog minstens vijftien jaar duurt voordat er weer enige stabiliteit is op het wereldtoneel’. Wat is ons plan, vroeg Bauer zich af, als de Rotterdamse haven wordt aangevallen, als ons betalingssysteem wordt platgelegd, ziekenhuizen gehackt? Hoe beschermen we onze onderzeese communicatiekabels? Hebben we genoeg aan de 48.000 beroepsmilitairen die ons leger thans telt? Bauer verwees naar ‘meerdere Navo-bondgenoten’ die serieus nadenken over (her)invoering van de dienstplicht. Mij is het een schrikbeeld als we moeten meemaken dat onze zonen en dochters straks onder de wapenen worden geroepen en geacht worden te knokken in een godvergeten woestijn, een tunnel of in een lekgeschoten stad…
Onze nationale veiligheid was te weinig een thema in de afgelopen verkiezingscampagne. Te ver van ons bed kennelijk, te zeer een thema van ‘Koude Oorlog-veteranen’ als ondergetekende (lichting ’78-1). Maar als Poetin straks voor onze neus staat, dan heeft niemand het meer over bestaanszekerheid en al die andere probleempjes uit het Paradijs Nederland, dat dan waarschijnlijk op het punt staat terug gebombardeerd te worden naar het stenen tijdperk. En wat betekent de winst van Wilders straks voor het buitenlands beleid? Ziet u het al voor zich, Wilders en Trump straks op het wereldpodium?
Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €5 per maand.
