Spring naar de content
bron: anp

De stelling: ‘Een nieuwe regering moet hoe dan ook bezuinigen’

De Nederlandse minister van Financiën houdt traditioneel de hand op de knip. Daar was de afgelopen jaren echter weinig van te merken. Crises zoals de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne vroegen om stevige uitgaven, dus smeet de overheid met geld. Steeds vaker pleiten experts voor een terugkeer naar prudenter begrotingsbeleid. Is dit voor een nieuw kabinet onvermijdelijk?

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën: door Jan Pieter Jansen

Ja

Roel Beetsma, hoogleraar macro-economie aan de UvA en lid van de European Fiscal Board

Waarom bent u het eens met deze stelling?

“Het Nederlandse structurele begrotingstekort – het feitelijke tekort, gecorrigeerd voor de conjunctuurcyclus – is relatief hoog. Het feitelijke kort mag volgens Europese normen maximaal 3 procent zijn, maar het structurele tekort houd je het liefst onder de 0,75 procent. Dergelijke normen zijn enigszins arbitrair, maar begrotingsbeleid is gebaat bij consistentie, dus is het verstandig om hier voorlopig aan vast te houden. Om die 0,75 procent te realiseren moet een nieuwe regering de komende jaren 32 miljard euro bezuinigen.”

Betaalt een hogere staatsschuld zich op den duur niet terug wanneer een overheid slim investeert?

“Overheden blijken slecht in doelmatig investeren. Daarbij gaat extra geleend geld uiteindelijk vaak op aan reguliere uitgaven, waardoor een hogere schuld niet rendeert. Kies daarom nu voor de veilige weg van bezuinigingen: neem bijvoorbeeld alle subsidies onder de loep, ontkoppel de AOW van het minimumloon en kijk goed naar het toeslagensysteem.”

Vraagt de huidige recessie niet om anticyclisch begrotingsbeleid?

“De situatie van nu is bijzonder vanwege de krappe arbeidsmarkt. Extra geld in de economie pompen heeft geen zin, want er zijn te weinig mensen om een toenemende consumptievraag te faciliteren. Het enige wat je daarmee bereikt is een nog hogere inflatie.”

Nee

Laurens Dassen, fractievoorzitter van Volt Nederland in de Tweede Kamer

Waarom bent u het oneens met deze stelling?

“Er zijn legio andere mogelijkheden om onze begroting op orde te krijgen. Het fiscale systeem slimmer inrichten bijvoorbeeld. Nu zijn er 116 regelingen die samen 163 miljard kosten, waarvan een groot deel ondoelmatig is. Wees kritisch op welke je wilt behouden. Ook kan de overheid nog altijd een stuk progressiever belasten. Bezuinigen op fossiele subsidies is overigens wel verstandig. Feit blijft alleen wel dat uitdagingen op bijvoorbeeld defensie, klimaat en digitalisering om forse investeringen vragen.”

Maar we hebben ons toch te houden aan Europese normen: een begrotingstekort van maximaal 3 procent en een staatsschuld van 60 procent?

“Deze normen zijn te rigide voor de investeringen die nu noodzakelijk zijn. Bovendien is het voor lidstaten met hoge staatsschulden onmogelijk om hieraan te voldoen, zeker omdat ook zij meer zullen moeten uitgeven. Besteed geld daarom slim en houd er rekening mee dat het even duurt voordat het zich terugbetaalt. De kosten voor niets doen aan zaken als klimaat, onderwijs en technologie zijn uiteindelijk nog veel hoger.”

Wat vindt u van de overheidsinvesteringen van de afgelopen jaren?

“Er zijn geen duidelijke keuzes gemaakt. Neem het stikstoffonds. Met alleen een grote pot geld kom je er niet. Je moet ook bedenken welke transitie je precies wilt stimuleren en hoe je dat vervolgens denkt te bewerkstelligen.”

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €5 per maand.