Spring naar de content
bron: Gabriël Kousbroek

De arrestatie van G.H.B. Hiltermann in Teheran

Terwijl G.H.B. in Teheran verbleef in opdracht van de weduwe van de sjah, werd hij gearresteerd wegens aanwezigheid op een immoreel feestje.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën: door G.H.B. Hiltermann

Waarde lezer, u was natuurlijk allang verwittigd via radio, televisie en de gedrukte nationale en internationale media, maar mijn schandelijke arrestatie in Teheran, begin juni, is wat mij betreft geen oud nieuws. 

Ik wil u echter niet overrompelen met het gejeremieer van een ouwe sok en kom daarom straks nog wel terug op deze heikele kwestie. 

Eerstelijk vertel ik u liever over Mohammad Reza Pahlavi, de sjah van Perzië die mij zeer goed gekend heeft, en zijn beeldige echtgenote sjahbanoe Farah Diba Pahlavi, die gelukkig nog onder ons is. Met haar drink ik regelmatig een kopje thee in haar bescheiden buiten in Potomac in de Amerikaanse staat Maryland. 

Ik mag u inmiddels wel verklappen dat ik Farah geadviseerd heb bij het schrijven van haar memoires, die in 2003 uitkwamen. O G.H.B., dan was u zeker weer eens ghostwriter, hoor ik u al denken, maar dat is te veel eer, want het goede mens heeft een bijzonder vlotte pen. 

Wel heb ik Farah’s rol in de contemporaine geschiedenis van Perzië én van het Midden-Oosten wat meer importantie geschonken. 

Ik ken sjahbanoe natuurlijk al sinds 1963, toen zij dankzij mijn inspanningen tot Dame Grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw werd geslagen. 

Mijn goede vriend Kees Eijrond – inmiddels de trotse eigenaar van het boetiekhotel Verride Palácio de Santa Catarina in Lissabon – was destijds een veelbelovende, jonge bloemist en door mijn goede contacten met onze Koninklijke Luchtvaart Maatschappij stonden zijn schitterende, dauwfrisse, dagverse boeketten ieder ochtend te pronken in het Sa’ad Abad-paleizencomplex in Teheran. 

Op verzoek van Farah heb ik de achttien paleizen die tezamen de zomerresidentie van het keizerlijk paar vormden, geïnspecteerd tijdens mijn recente bezoek aan Teheran, dat zo verschrikkelijk versjteerd werd door mijn arrestatie, waarover straks meer. 

Welnu, vanwege de proxy-oorlog in Jemen pendelde ik de afgelopen maanden tussen Saoedi-Arabië en Iran. Vaak wordt gedacht dat Henry Kissinger de uitvinder is van de shuttle diplomacy, maar ik kan u verzekeren dat mijn goede vriend dat niet was. Ik laat hier in het midden wie dan wel, maar wis en waarachtig niet Joseph Luns, zoals de charlatans van Clingendael graag beweren. 

Plotseling stonden er ruwe ongeschoren kerels in lederen jasjes voor de deur.

Tussen het oeverloos iftarren bij de sjeiks in Riyad en de moellahs in Teheran had ik even tijd om namens Farah de oude Sa’ad Abad-paleizen te inspecteren. 

Voor de ingang van het Marmeren Paleis stond in de goede oude tijd een reusachtig bronzen standbeeld van onze sjah. Dat heeft een schroothandelaar aan stukken gezaagd en nu staan alleen – hoe treurig – de manshoge laarzen van Mohammad Reza Pahlavi er nog. In een tentje naast de ingang heeft de Basij, de gevreesde mohammedaanse paramilitaire zedenpolitie, een deerniswekkend tentoonstellinkje ter lering en vermaak ingericht over de SAVAK, de door de Mossad opgeleide ordedienst die tot de onfortuinlijke terugkeer van de heer Khomeini voor rust en veiligheid zorgde in Perzië. 

Kennelijk vinden de Iraanse kindertjes zulks leuk: spuuglelijke wassen beelden in elektrische stoelen en vooral veel goedkope martelkitsch. 

De slaapkamer van Farah Diba in het Marmeren Paleis schijnt nog steeds het hoogtepunt van ieder schoolklasbezoekje te zijn. De wereldberoemde luipaardvellen op de vloer voor haar hemelbed zijn inmiddels meer gat dan huid en de ouderwetse kleurentelevisie van Philips was natuurlijk in de gloriejaren van Farah een jaloezie opwekkend statussymbool, maar werkt nu op de lachspieren. Mij is overigens verteld dat de Franse beatzanger Serge Gainsbourg hier in kennelijke staat en in zijn adamskostuum naar binnen zwalkte, zich vervolgens in een dierenvel wikkelde en een luipaard nabootste, om maar even duidelijk te maken wat voor vrouw van de wereld Farah was en is. 

Bon, na mijn museale verplichtingen en loodzware besprekingen met de Iraanse legertop was ik uitgenodigd bij oude vrinden van Farah in de chique wijk Velenjak, de goudkust van Teheran. Via mijn contacten bij de Nederlandse ambassade had ik voor deze gelegenheid een kist gedestilleerd besteld. In deze diplomatieke vracht zat zogenaamd een Steinway, maar ik had er ook ‘Mason & Hamlin’ of ‘Fazioli’ op kunnen zetten, want het zegt de douane in Iran toch niks. Het enige muziekinstrument dat het sjiitische mohammedanisme toestaat, zijn de mannelijke keel en stembanden voor het produceren van Koranreciet. Welnu, mijn kist werd met groot enthousiasme opengebroken en de fuif kon beginnen. Tijdens dergelijke feestjes van de Iraanse beau monde wordt de politie en wat dies meer zij omgekocht en knijpt de patrouillerende hermandad een oogje dicht. Maar ditmaal was er iets fout gegaan in de communicatie en had men buiten de waard gerekend, want plotseling stonden er ruwe ongeschoren kerels in lederen jasjes voor de deur: de Basij, de gevreesde zedenpolitie. 

Van 1956 tot 1999
besprak mr. G.B.J.
Hiltermann, ooit eigenaar van de Haagse Post,
voor de AVRO-radio de internationale politiek. Zijn hedendaagse
evenknie mr. G.H.B.
Hiltermann treedt nu maandelijks in HP/De Tijd in zijn voetsporen.
– Illustratie: Gabriël Kousbroek

Ik heb de telex van het officiële Iraanse persbureau Tasnim hier voor mijn neus, in het Perzisch, en zal die even à l’improviste voor u samenvatten. 

Een Nederlandse diplomaat is vannacht gearresteerd omdat hij aanwezig was op een immoreel feestje in Velenjak. In onze mohammedaanse heilstaat Iran worden vieringen waarbij buitenlandse vrouwen en mannen samenkomen en vervolgens drinken en dansen op duivelse muziek beschouwd als een ernstige schending van de sharia. De Veiligheidspolitie en/of de Basij valt zulke zondige feesten gelukkig binnen en arresteert de aanwezigen. Na betaling van een boete wordt iedereen doorgaans weer vrijgelaten. Op het door de Nederlandse diplomaat G.H.B. Hiltermann bijgewoonde feest waren relatief veel aanwezigen, waaronder schrijvers, cineasten en beeldende kunstenaars. Op last van grootayatollah Ali Khamenei werd de heer Hiltermann na een uur weer vrijgelaten. 

Ik had al snel vernomen dat mijn bizarre arrestatie – ik was de enige die naar buiten werd gesleurd door de bruten – geïnstigeerd was door ons ministerie van Buitenlandse Zaken in ’s-Gravenhage. Ik zou een zekere persoon daar te veel voor de voeten lopen met mijn shuttle diplomacy. 

Uiteraard krijgt deze zaak een staartje en na uw welverdiende zomervakantie zal ik bekendmaken wie er achter deze snode smeercampagne tegen uw eigen G.H.B. zat. Het recht zal zegevieren. Maar voor nu: cras, cras, cras. Habemus ferias!