Max Pam: ‘Mijn grootste angst is dat ik moet leven als een wrak’
Max Pam (1946, Amsterdam) is schrijver en columnist. Deze week verschijnt ‘Het ravijn’, waarin hij zijn wederopstanding beschrijft na een hersenbloeding.
Wat is uw huidige gemoedstoestand?
Kalm en onrustig. Kalm, omdat de moeilijkste periode uit mijn leven achter de rug lijkt. En onrustig, omdat ik sta voor een nieuwe periode van grote onzekerheid.
Wie zijn uw helden?
W.F. Hermans, omdat hij schreef alsof hij niets te vrezen had. Misja Tal, omdat hij schaakte alsof hij niets te vrezen had. En Casanova, omdat hij leefde alsof hij niets te vrezen had.
Aan wie ergert u zich?
Aan mensen wier enige talent bestaat uit het vergaren van macht.
Lijkt u op uw moeder?
Dat zou moeten, want ik ben uit haar voortgekomen, maar tot op de dag van vandaag zoek ik vergeefs naar overeenkomsten. Daarentegen begin ik in houding en motoriek angstig veel op mijn vader te lijken.
Wat zijn uw dagdromen?
Dat ik die tien miljoen in de Staatsloterij win, hoewel ik nooit een lot koop.
Wat is uw grootste angst?
Dat ik moet leven als een wrak.
Bidt u weleens?
Nooit, maar ik heb God weleens gevraagd of Blauw-Wit van DWS mocht winnen.
Heeft u ooit een mystieke ervaring gehad?
Jazeker. Tegen een vrouw die ik zojuist had ontmoet, zei ik in een opwelling dat ze een kind van mij zou krijgen. Dat gebeurde ook, negen maanden later.
Bent u aantrekkelijk?
Meestal niet, een enkele keer wel. Het gaat erom die enkele keer te herkennen en tot volle bloei te laten komen.
Wat is uw definitie van geluk?
Op een mooie zomeravond alleen in bed liggen en weten dat je vrouw straks thuiskomt.
Waar schaamt u zich voor?
Voor de geur onder mijn oksels. Die schijnen, als ik hard heb gewerkt, naar haring te ruiken. En verder schaamde ik mij erg toen ik in een rolstoel zat.
Bent u monogaam?
Als ik getrouwd ben wel, als ik ongetrouwd ben niet.
Lijkt u op uw vrienden?
Met de vrienden op wie ik lijk, krijg ik vaak ruzie vanwege hun onuitstaanbare slechte eigenschappen. En met de vrienden op wie ik niet lijk, krijg ik vaak ruzie vanwege hun onuitstaanbare goede eigenschappen. Daarom dacht ik dat ik weinig vrienden had, maar dat bleek ineens mee te vallen.
Hoe moedig bent u?
“Wees beleefd en aardig voor het personeel,” zei mijn vader altijd, “schoppen doe je niet naar beneden, maar naar boven.” Dat is een moedig principe, maar niet erg geschikt om in de wereld vooruit te komen. Mijn vrouw probeert mij altijd tegen te hou- den als ik zo nodig weer een of andere nitwit de waarheid moet vertellen, maar helaas komt zij daarbij weleens te laat.
Van wie heeft u het meest geleerd?
Van degene die zei dat mannen en vrouwen weliswaar heel verschillend zijn, maar dat zij toch hetzelfde denken, voelen en willen. Toen eenmaal die waarheid tot mij was doorgedrongen, waren veel onnozele problemen opgelost.
Wat is uw grootste ondeugd?
Rancune. Ik kan jaren wachten op de wraak die ik ga nemen. Ook haak ik weleens naar waardering van mensen die ik eigenlijk veracht.
Welke eigenschap waardeert u in een man?
Intelligentie en gevoel voor humor.
Welke eigenschap waardeert u in een vrouw?
Intelligentie, gevoel voor humor en de behoefte om aantrekkelijk te zijn.
Als u iets aan uzelf kon veran- deren, wat zou dat dan zijn?
Ik zou mijn lichaam graag achttien jaar jonger zien, en mijn geest achttien jaar ouder, zodat lichaam en geest weer bij elkaar horen.
Hoe ontspant u zich?
Door te lezen. En door te schaken, maar dan alleen als ik win.
Wat beschouwt u als uw grootste mislukking?
Een tv-serie die ik onlangs heb geschreven. Toen ik acht van de tien afleveringen af had, werd het timeslot door de nieuwe netmanager veranderd en de serie geschrapt. Verder had ik meer tijd voor mijn dochter moeten vrijmaken, maar ik denk dat zij toch wel een beetje tevreden over me is.
Gelooft u in God?
Nee, maar ik kan ook niet bewijzen dat God niet bestaat, zoals ik evenmin kan bewijzen dat de domme NRC Handelsblad-filosoof Ger Groot geen dubbelganger heeft die met twee Mickey Mouse-flaporen ergens door het heelal zweeft.
Welk leed heeft u anderen berokkend?
Die vraag is veel te dramatisch. Ik heb mensen wel pijn gedaan, maar ik heb niemand in het ongeluk gestort.
Waaraan bent u het meest gehecht?
Aan mijn vrouw en mijn kinderen. Als ik een ander antwoord zou geven, zou ik geen knip voor mijn neus waard zijn.
Wie hoopt u nooit meer terug te zien?
Iemand springt in mijn gedachten, maar het is te veel eer om zijn naam te noemen.
Hoe is ongeluk te vermijden?
Niet.
Wat is uw devies?
Vertrouw op je intuïtie, maar denk na en laat je door niemand iets wijsmaken.
