Marco van Basten verEntschuldigt sich
Zaterdagavond vergaloppeerde Marco van Basten zich hevig door, na een in steenkolen-Duits afgenomen interview met de Duitse trainer van Heracles, ‘Sieg Heil’ te zeggen. Een kwalijke en misplaatste opmerking, waarvoor hij onmiddellijk excuses aanbood. Diezelfde nacht nog belde hij Heracles-trainer Frank Wormuth om zich te verexcuseren. Een transcript van dat gesprek is, via-via, in handen gekomen van HP/De Tijd. Wij publiceren hieronder de ongeredigeerde versie.
Frank Wormuth: ‘Hallo?’
Marco van Basten: ‘Hallo? Herr Wormuth.’
FW: ‘Met wie spreek ik?’
MvB: ‘Ach so, Sie sprechen Holländisch.’
FW: ‘Ja. Maar wie bent u, en waarom belt u mij midden in de nacht?’
MvB: ‘U spreekt met Marco von Basten.’
FW: ‘Werkelijk?’
MvB: ‘Na klar.’
FW: ‘Dat vind ik mooi van u.’
MvB: ‘Ik wilde mij graag bij u verEntschuldigen voor wat ik in de studio heb gezegd vanavond. Even wat Umlauts op de U zetten. Het floepte er zomaar uit, ins Blaue hinein.’
FW: ‘Ik snap het.’
MvB: ‘Daarom bel ik dus, omdat conflict en controverse een soort Leitmotiv in mijn leven vormen. Terwijl ik, van mezelf, dus eigenlijk een heel lebensbejahend persoon ben. En dan kan ik wel voor de bühne gaan zitten schmieren, maar dat vind ik scheisse. Dan bel ik u sowieso liever persoonlijk even op.’
FW: ‘Ja, ja.’
MvB: ‘Ik kom net thuis, warm een bak Spätzle met Hüttenkäse op en terwijl de magnetron loopt en ik mezelf een Weizen inschenk, merk ik dat ik me voel zoals vroeger na een Steigerung. Uitgeput. Noem het vermoeidheid, noem het een soort kitscherige Weltschmerz. Kijk Frank, ik ben een streber, ik heb die Sturm und Drang in me. Daar kan ik niks aan doen. Dus als de sfeer dan eens wat losser is, Wein, Weib und Gesang, je kent het wel, en er worden wat witzen gemaakt, dan denk ik dus: ik ga er nog eens overheen. Snap je? Jetzt geht’s los, dat idee.’
Het ene moment ben je nog de grote Van Basten, het volgende vinden ze je zum kotzen.
FW: ‘Ja.’
MvB: ‘En dan gebeurt het dus, dat je unverfroren zoiets zegt. Gebrek aan fingerspitzengefühl ook wel. En dan denk je: hopelijk snappen mensen dat ik het niet zo bedoeld heb. Maar dat is dus niet de Zeitgeist, zelfs je eigen Umfeld gaat aan je twijfelen. Het ene moment ben je nog de grote Van Basten, het volgende vinden ze je zum kotzen. Van Himmelhoch jauchzend naar zum Tode betrübt, in twee seconden. Dat is, pardon my French, schrecklich. Alsof je in een Krimi zit. Een hetze, Frank.’
FW: ‘En dus bel je mij.’
MvB: ‘Frank, ik ga je wat vertellen. Ooit was ik, misschien weet je het, een Wunderkind, vol Ausdauer. Maar ja, door alle Hals- und Beinbruch die ik in mijn carrière heb meegemaakt, zette de Werdegang al vroeg in. Nog voor mijn dertigste was ik gepensioneerd, Frank. Dat is me nogal een Wende. Altijd de onbereikbare ster, en plots was ik alleen nog onbereikbaar. Een Fremdkörper, zo je wil. Dan ga je gekke dingen doen. Domme grappen maken. Alles om maar zu haben te zijn. Geld verdienen ook. Wat fröbelen bij de FIFA, schnabbelen. Hoe is het ook weer? Erst das Fressen, dann die Moral? Nou ja, dat dus.’
FW: ‘Maar je eerste associatie bij een Duits persoon is dus de oorlog, begrijp ik dat goed?’
Als ik uit de schmink ben, zal ik ook eens wat spielerei laten zien!
MvB: ‘Nee! Nee joh! Nicht im Frage, wat mij betreft. Neeneenee! Das war einmal. Kijk, iedereen maakt fouten. En ik ben zeker geen übermensch, dus je zit in zo’n programma en iedereen lacht, maar niet om jou maar om een of andere halve schlagerzanger en denk je: maar ik heb ook schwung! Als ik uit de schmink ben, zal ik ook eens wat spielerei laten zien! En ja: dan ga je dus over grenzen, rücksichtslos – al hoef ik jou dat als Duitser misschien niet uit te leggen.’
FW: ‘(…)’
MvB: ‘In der Beschränkung zeigt sich der Meister, ik weet het, ik weet het. En an sich begrijp ik het allemaal. Ik zeg echt niet: Wir haben es nicht gewusst. Maar ja: nu zit ik er wel mee. De hele Heimat is nu met een zekere Gründlichkeit bezig mijn politieke overtuigingen te hineininterpretieren, om te controleren of ze wel binnen het gesundes Volksempfinden passen. Ze eisen nog net geen Berufsverbot, verdammt noch mal. Nou, viel Erfolg. Ik ben altijd een Einzelgänger geweest. Een spits, geen Ausputzer. Ik ben echt geen Gutmensch, maar nu ben ik in de ogen van de mensen een soort halve nazi. Was sich liebt, das neckt sich, kennelijk. Vind ik heel unheimlich.’
FW: ‘Dat herken ik wel.’
MvB: ‘Ach so, je beleeft een Aha-Erlebnis?’
FW: ‘Zo zou je het kunnen noemen.’
MvB: ‘En ik weet, Frank: ik moet door. Immer geradeaus. Maar dat kan pas als jij weet dat ik helemaal niet bijzonder Duits ben angehaucht, en dat ik de taal überhaupt niet spreek, zodat ik weer salonfähig kan worden.’
FW: ‘Stel je nu een soort publieke Wiedergutmachung voor?’
MvB: ‘Ga je nou echt Duits zitten praten? Uit een soort Schadenfreude? Dan is het wat mij betreft onmiddellijk Schluss!’
