Glória: eindelijk weer eens een niet-woke serie op het walgelijk politiek correcte Netflix
Don Arturo is in de ban van de Portugese Netflix-serie Glória: “Het eerste wat mij opviel in Glória is dat iedereen paft en zuipt. Wat een genot om dat typisch Iberische kettingroken en geslemper te zien!”
Ik was eigenlijk wel klaar met Netflix, dat verworden is tot een paupervideotheek in de krochten van Amsterdam-Oost in de vroege jaren tachtig: een naar lui zweet, zware shag en naar ranzige oude koffie (ingedikt en aangekoekt in de glazen pot van zo’n ranzig filterapparaat) meurende dump met louter bagger op de schappen, zodat je na uren wanhopig struinen en grasduinen tussen potloodventers in dampende regenjassen alweer met Rambo of Porky’s Pikante Pretpark thuiskomt. Of met gore Deutsche Scheisse-porno als moeder de vrouw een weekend naar haar papa en mama is.
Maar geef mij maar zo’n gore videotheek in het perfide Mokum van toen, want Netflix is ziekelijk politiek correct geworden. Zelfs als Netflix met een Groenlands murder mystery komt, zit de cast opgescheept met minimaal een kwart aan personen van kleur, een homofiele inspecteur die in scheiding ligt omdat zijn vrouw er net is achtergekomen dat hij homo is (heel Groenland en de kijker wisten dat natuurlijk allang, want de man is een nicht als een paard, zeg maar de Pool-versie van Arie Boomsma) plus als bonus zijn non-binaire puberende dochter die uiteindelijk zwaar lesbisch blijkt en een inheemse transgenderende eskimodwerg in een rolstoel. Neuken, zuipen en roken is er niet meer bij. En dat is maar goed ook, want de Inuit kunnen nog slechter tegen drank dan Chinezen en slopen iedere kroeg in Nuuk zodra ze twee glaasje levertraanlikeur achter de kiezen hebben.
Maar wat een aangename verrassing en verademing is de Portugese Netflix-serie Glória dan ineens!
Neuken, zuipen en roken is er niet meer bij. En dat is maar goed ook, want de Inuit kunnen nog slechter tegen drank dan Chinezen en slopen iedere kroeg in Nuuk zodra ze twee glaasje levertraanlikeur achter de kiezen hebben
Alleen al die schitterende, typisch Portugese treurigheid verdient een Oscar. Het kan mij niet naargeestig genoeg zijn, mensen, en Glória past perfect in mijn saudadekabinet met de films van Aki Kaurismäki en Jean-Pierre Melville, het verzamelde werk van Tom Waits en Jeff Buckley, de verhalen van Luigi Pirandello en Heere Heeresma – en met name diens Zwaarmoedige Verhalen voor bij de Centrale Verwarming – De Avonden van Reve uiteraard en de intens duistere schilderijen van de Brits-Portugese kunstenares Paula Rego.
Het eerste wat mij opviel in Glória is dat iedereen paft en zuipt. Wat een genot om dat typisch Iberische kettingroken en geslemper te zien!
Even tussendoor voor het falderappes dat zich geen Netflix kan veroorloven: Glória speelt zich af in het echt bestaande dorp Glória do Ribatejo. Het is een spionagethriller die zich afspeelt in in de laatste jaren van de Estado Novo-dictatuur en tijdens de Koude Oorlog, een fictief verhaal gebaseerd op een context en echte feiten. In het dorp Glória do Ribatejo opereerde decennia lang het Amerikaanse omroepcentrum RARET (Rádio Retransmissão) met als doel westerse propaganda in de landen van het Oostblok te verkondigen.
In Glória zelf is niets meer te vinden van RARET, want de gemeente heeft de ganse inboedel destijds naar de schrootboer gebracht. Alle buitenopnamen zijn in het dorpje Pegões gemaakt en laat ik daar nou net vandaan komen omdat ik met Reggie Smith in het kader van Dé Wijngids voor Lissabon en Omstreken (verschijnt in april 2022) de geweldige wijncoöperatie daar bezocht. U moet er beslist langs om te proeven (nooit uitspugen, dat doet Monica Lewinsky maar). In het schattig museumpje hangen posters met foto’s van gymnastiekende kindertjes in witte hemdjes en zwarte broekjes bij een spandoek met als opschrift: ‘gezonde lichamen in gezonde geesten’. Wat valt u trouwens op als u naar de tekst op dit spandoek kijkt?
Onder de goede inzendingen verloot ik een onderbroek van Salazar (z.g.a.n) en het recept van zijn favoriete gerecht: koolsoep.
Leni Riefenstahl had zo een documentaire kunnen draaien in Pegões, want de nederzetting werd namelijk helemaal in de geest van dictator Salazar en diens Estado Novo opgericht. Merkwaardig genoeg doet deze modelboerderij heel erg denken aan de kibboets, die weer is ontsproten aan de communistische sovchozen en kolchozen. De wervingscampagne voor de landbouwkolonies draaide om de de heilige drie-eenheid eenheid van Salazar: Deus, Pátria e Família en natuurlijk diens drie F’jes: Futebol, Fado e Fátima. Brood en spelen dus: panem et circenses.
De wervingscampagne vond plaats in kranten en kerken. Op de posters staat vaak een jong stel – man met een schoffel in zijn hand, vrouw met een kind in haar armen – naast een omgeploegd land en een klein huis. De selectiecriteria waren streng: voorbeeldige gezinshoofden, getrouwd, katholiek, onder de 35 jaar, hardwerkend en met bewezen morele integriteit, dus geen alcoholist zijn maar bovenal anticommunistisch. U moet beslist de Santo Isidro de Pegões-kerk bezoeken, ontworpen door Eugênio Correia en een van de meest bijzondere in Portugal. Het prachtige monument is geïnspireerd door de kerk van São Francisco de Assis in Belo Horizonte in mijn geliefde Brazilië, notabene naar ontwerp van de communistische architect Oscar Niemeyer. En dat terwijl Salazar communisten voor zijn ontbijt at, in de koolsoep!
Maar goed, ik dwaal af.
Een of ander millennial bij Het Parool, met het wonderlijke pseudoniem Ab Zagt, keek ook naar Glória en schreef tot mijn verbijstering: “De makers van Glòria serveren een overvloedig banket vol verwikkelingen. De serie vliegt soms uit de bocht door afschrikwekkend geweld, zoals het gedetailleerd tonen van het doorsnijden van de keel van een gevangene. Ook de flashbacks van João over zijn oorlogsherinneringen in Angola zijn niet mals.”
Nou ja, sneeuwvlokje! Ga lekker roze wollen vagijnmutsjes breien of zo! Of schrijf recensies over de Kinderkrant van de Evangelische Omroep.
Mijn grote vriend Arie Pos te Porto, vermaard Lusitanoloog en de biograaf van Gerrit Komrij, keek net als Ab Zagt (een naam die mij heel erg doet denken aan mijn favoriete Perzische gerecht abgoosht) en stuurde deze kanttekeningen.
“Don Arturito,
Gisteravond de rest van Glória bekeken. De serie is steengoed! Heeft de snelheid, de hardheid, het broeierige, de springerigheid en cliffhangers, de mooie vormgeving, de goed gecaste en uitstekend spelende acteurs van de betere Italiaanse crime-series (La Piovra!). Zelfs de Engelse ondertiteling is voorbeeldig. Ik ben het met recensente Patrícia Kogut eens dat de afleveringen 2-4 minder boeien en dat de boel daarna loskomt en dat het aantal auto’s (parkeerplaatsen vol) dat je in de serie ziet qua tijdsbeeld nogal een overkill is.
Nog een dingetje: de Amerikaanse tegencultuurpopmuziek via de (auto)radio. Wordt natuurlijk voor het tijdsbeeld en het internationale appeal van de serie gebruikt maar in 1968 kon je in Portugal alleen de BBC ontvangen en die zond die rommel (‘banned in the UK’) niet uit – daarvoor moest je bij John Peel (Radio London en vanaf 1968 zaterdagavond laat op BBC 1), Radio Luxemburg of Radio Caroline zijn. In Portugal kon je vrijwel geen popplaten kopen, alleen illegaal geïmporteerd door ondeugende rijkeluiszoontjes of via dienstweigeraars die waren uitgeweken naar Parijs, Londen, Brussel of Amsterdam – en daar de eerste Portugese hippies werden. Ik heb ooit in een band gespeeld met een paar van die sufgeblowde gasten.”
Ik sluit mij geheel aan bij professor Pos. Het einde van de serie is trouwens geweldig en kwam als een donderslag bij heldere hemel. Meer verklap ik niet.
En hoewel het mij niet treurig genoeg kan zijn, zoals het leven nu eenmaal is met enkel de dood als genadige verlosser, sluit ik mijn preek af met een vrolijk Portugees plaatje uit de serie.
