1. De vermoedelijke dader zou tussen 16 en 20 jaar zijn, mogelijk jonger. Een puber nog. Zowel volgens De Telegraaf als volgens de Volkskrant heeft zo’n “jonge hitter” doorgaans een laag IQ, ergens in de buurt van de 80.

Daarbij moet het volgende worden opgemerkt: de meeste jongens tussen de 16 en de 20 jaar met een IQ van 80 schieten helemaal niet zo maar op straat mensen dood. De omgeving waar de schutter vandaan komt, is dus in de eerste plaats het selectiecriterium.

Wij hebben het hier niet over het IQ, maar over de mocromaffia. Laat dat heel duidelijk zijn.

Het lukt politie en justitie kennelijk niet deze groep van keiharde criminelen in beeld te krijgen. Toch kan die groep niet zo heel groot zijn. Een paar honderd man. Bij de maffia horen maffiafamilies. Die hebben kinderen en die kinderen gaan naar school. Ook kinderen met een IQ van 80 gaan naar school. Door hun achtergrond zal het aantal schoolverlaters vermoedelijk zeer hoog zijn, maar via het scheermes van Ockham (de kaasschaafmethode) moet je kunnen uitvinden hoeveel jongeren in de risicogroep zitten en welke jongeren dat – met naam en toenaam – zijn.

Wanneer op dit punt succes achterwege blijft, dan is de Nederlandse politie geen knip voor haar neus waard.

2. Dat de dader nog steeds niet is gepakt, zegt iets over de geslotenheid van de groep, misschien ook iets over de geslotenheid van de Marokkaanse gemeenschap. Zit je erin, dan kom je er ook niet meer uit. De sociale controle is enorm. Wraak is, zoals bij alle maffiose organisaties, het middel om leden in het gareel te houden. Met de jonge dader kan het volgende zijn gebeurd:

• Hij is ondergedoken en wacht tot de kust veilig is. Dat kan even duren, want de moord op een integere advocaat is nog wat anders dan de moord op een andere crimineel. Politie en justitie zullen extra gemotiveerd zijn de dader te vinden. Wanneer op dit punt succes achterwege blijft, dan is dat een regelrechte blamage. In dat geval is de Nederlandse politie geen knip voor haar neus waard. Wat de speurtocht naar Bin Laden betekende voor de Amerikanen, betekent de speurtocht naar deze jongen met zijn IQ van 80 voor de Nederlanders. Op het hoofd van Bin Laden werd destijds een prijs gezet van 25 miljoen dollar – overigens nooit uitgekeerd. Op het hoofd van Bin Ladens zoon Hamza stond 1 miljoen dollar. Daar steekt die 100.000 van justitieminister Grapperhaus wat magertjes tegen af, daar heeft Peter R. de Vries gelijk in.

• De dader zit inmiddels in het buitenland, zeer waarschijnlijk in Marokko. Daar is hij redelijk veilig als hij schapen gaat hoeden, maar het kan altijd zijn dat de Marokkaanse koning Nederland een gunst wil verlenen. Uitleveren zal Marokko waarschijnlijk niet doen, maar heel erg is dat misschien niet. Wegrotten in een Marokkaanse gevangenis is verschrikkelijker dan jeugd-tbs in Nederland.

• De jonge schutter is inmiddels zelf vermoord. Dat behoort zeer wel tot de mogelijkheden. Deze dader is ook getuige, iemand die veel te veel weet. Dat hij daarmee zelf een object is geworden om uit de weg te ruimen, heeft hij met zijn IQ van 80 vermoedelijk niet beseft. Mocht deze veronderstelling juist zijn, dan staat hij inmiddels in de beste maffiatradities “op de bodem van de Amstel het verkeer te regelen met een blok beton aan zijn voeten”, zoals Heere Heeresma ooit opmerkte.

3. Grapperhaus is van plan een speciale brigade op te richten, die zich intensief gaat bezighouden met de bestrijding van drugscriminaliteit en aanverwante misdaad. De eerste opdracht aan deze brigade zal zijn om Ridouan Taghi (1977) te pakken te krijgen. Deze Marokkaanse crimineel schijnt aan de top van piramide te staan en zou uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor veel moordaanslagen in het drugscircuit.

Steeds vaker wordt de vraag relevant hoe ver een advocaat hierin moet gaan.

Maar hoe krijg je Taghi te pakken? Men – who ever that may be – zegt dat Taghi ergens in het Midden-Oosten zijn vrijheid in grote weelde viert. Je hebt nu eenmaal drugsmiljoenen of je hebt ze niet. In Dubai of Qatar, dat soort plekken, waar je niet snel wordt uitgeleverd. De Nederlandse Baantjers hebben daarom niet veel kans hem daar in te rekenen, maar misschien kan de AIVD iets doen. Wellicht kan de AIVD een liquidatieverzoek bij de Israëlische geheime dienst Mossad indienen. Daar weten ze wel hoe je met dat bijltje hakken moet. Niemand hoeft in zo’n geval achter de werkelijke dader te komen, want er kan altijd bekend worden gemaakt dat Taghi door een rivaliserende groep is omgelegd. Dat is in wezen ook het slechte nieuws voor Taghi zelf: dat hij in zijn verdere leven zal worden achtervolgd door de wetenschap dat grote misdadigers, bekend van radio en tv, uiteindelijk altijd worden gepakt.

Dead or Alive.

Van Taghi’s advocaat Inez Weski valt, wat de opsporing betreft, uiteraard niets te verwachten. Ze behartigt de belangen van haar cliënt, wat ze ook moet doen, maar steeds vaker wordt de vraag relevant hoe ver een advocaat hierin moet gaan. Toen De Telegraaf haar vroeg of het juist was dat Taghi zich in Dubai bevond, antwoordde Weski: “Ik weet daar niets van en ik wil dat ook niet weten”.

Ze wil het niet eens weten.

Misschien doet zij het expres om een dikke mist te laten optrekken.

Een typische advocatenreactie. Iemand wel verdedigen, maar niet willen weten wat diegene werkelijk heeft uitgespookt. Daarom krijg je in de rechtszaal ook steeds vaker verklaringen van advocaten waarin elke logica ontbreekt, zoals in de helikopterzaak. Ze moeten wel, want zij moeten verdedigen wat hun cliënt heeft verteld, ook al voelt iedereen aan zijn klompen dat daar niets van kan kloppen. Het lijkt mij vrijwel onmogelijk dat je als advocaat integer kunt blijven, als je aan dit soort onzin meedoet.

Weski heeft in het verleden al een paar maal een officiële berisping gekregen, omdat er geen touw was vast te knopen aan wat zij in de rechtszaal naar voren bracht. Genoteerde zinnen, die grammaticaal zo kreupel waren dat ze met geen hijskraan meer overeind waren te trekken. Misschien doet zij het expres om een dikke mist te laten optrekken, maar mogelijk komt het ook voort uit onvermogen. Dat Weski toch nog enige faam geniet, moet ermee te maken hebben dat zij haar ogen veel te zwaar opmaakt en eruit ziet als Erica Engerd. Ik bedoel maar: de advocatuur zou ook eens naar zichzelf  moeten kijken.

“Wanneer de wetten konden spreken”, heeft Lord Halifax eens gezegd, “zouden zij zich vooral beklagen over advocaten”. Maar Derk Wiersum was juist niet zo, heb ik begrepen. Dat maakt zijn dood tot een werkelijke tragedie.