De hoogste wieleronderscheiding voor Turkmenistans favoriete auteur (én voor de vriendin)
De vriendin van Frank Heinen haalde een prijsje op in Turkmenistan.
Dit speelt anderhalve week geleden. Ik ben nu eindelijk zover dat ik het kan opschrijven zonder dat emoties de overhand krijgen.
‘Waar ga je eigenlijk heen?’ vroeg ik de vriendin, die zich stond op te maken alsof ze al haar make-up, nou ja, wilde opmaken. Dat had ze maanden niet gedaan, ik was haast vergeten hoe de squaw eruitzag, in oorlogskleuren.
‘Wuwewiwa.’ Nét d’r mond open voor een rondje 32.2 met de lipstick.
‘Sorry?’
‘Turkmenistan.’
Turkmenistan (vaak ook Toerkmenistan gespeld, zegt Wikipedia, waarop ik zou willen vragen: prima Wikipedia, maar DOOR WIE DAN?), beste lezer, ligt aan de oostkant van de Kaspische zee, zeg maar: de verkeerde kant van het spoor van Centraal-Azië. Ingeklemd als een gekneusde komkommer tussen Afghanistan, Oezbekistan, Kazachstan en Laurel, Stan. Ze zijn er gek op paarden, en op hun leider Gurbungaly Berdimuhamedov, die er bij verkiezingen geregeld meer dan honderd procent van de stemmen haalt – dus dat zit wel snor.
(Over deze Gurbungaly Berdimuhamedov doen veel goede verhalen de ronde. Je zou een boek over hem kunnen schrijven, als hij dat zelf niet al om de haverklap deed. Zo schiet hij soms vanaf een fiets op objecten, en heeft hij meerdere fietsgerelateerde wereldrecords op zijn naam – zoals het Wereldrecord Grootste Fietsbewustzijnsles en het record Langste Rij Fietsers in Exact Dezelfde Outfits, dat hij vorige zomer binnensleepte. Ieder zijn voorkeur, en over smaak valt niet te twisten, maar mijn favoriete Gurbungaly Berdimuhamedov-verhaal dateert van augustus vorig jaar, toen hij na het binnenhalen van dat laatste record wekenlang van de aardbodem verdween. Het laatste wat van hem was vertoond, waren beelden op de staatstelevisie waarop hij een nieuw boek zat te pennen – want Gurbungaly Berdimuhamedov is behalve een groot leider en een talentvol wielrenner ook een uitzonderlijke auteur, die jaarlijks alle grote literaire prijzen wegkaapt voor de beteuterde neuzen van de lokale Wieringaatjes en Uphoffs (vaak ook Oephoffs gespeld). De Turkmenen (vaak ook Toerkmenen gespeld) maakten zich ongerust. Misschien was hun grote leider, die homoseksualiteit verboden heeft en paarden vereert, wel van zijn fiets gevallen, zo op zijn ongehelmde dictatorkopje. Maar gelukkig: Gurbungaly Berdimuhamedov was niet gewond, of erger. Half augustus dook hij plots weer op, terwijl hij langs de rand van een actieve vulkaankrater scheurde. In hetzelfde filmpje kon het hele land zien hoe hun leider op een bowlingbaan stond en drie strikes achter elkaar gooide. Amnesty en Human Rights Watch noemen Turkmenistan een van de ergste landen om te wonen, met aan min of meer alles tekort behalve aan onderdrukking en metershoge beelden van Gurbungaly Berdimuhamedov.)
Afijn, Turkmenistan dus.
Amnesty en Human Rights Watch noemen Turkmenistan een van de ergste landen om te wonen, met aan min of meer alles tekort behalve aan onderdrukking en metershoge beelden van Gurbungaly Berdimuhamedov.
De restauratie was bijna voltooid, de vriendin zag er intussen uit om door een juweliersketen aan ringetjes te halen.
‘Maar waarom? We zijn nog niet eens met de trein geweest sinds corona.’
Ze zuchtte. Of nou ja: het was meer het uitstoten van een lange, woordloze rukwind aan quarantaine-ergernissen aan alles en iedereen, maar toch vooral: mijn persoontje. Ondergetekende. Jij, zei de vriendin van de gek.
‘Prijsje ophalen.’
Iedereen weet dat elke prijs per definitie onzin is. Behalve de prijzen die je zelf wint, die vormen een vanzelfsprekende bekroning van je unieke talent, en behalve de prijzen die je net niet wint, die vormen een bewijs per strekkende meter voor de totale incompetentie van de mensheid in het algemeen en juryleden in het bijzonder.
En prijzen voor de vriendin, die vormen een geval apart.
Hoe apart? Nou, min of meer zo: op een zondag doorbreekt ze zomaar opeens de quara, mondkapje met Turkmeense vlag op, rolkoffer, ratelderatel, arrivederci Hans, das war die letzte Tanz en hup, naar Schiphol, vlieger in, businessclass, slaapmaskertje, zijn we er al?, geblindeerde regeringsauto, tolk, chic diner ten paleize, voorproever ernaast, wat is dit? Paté van politieke tegenstanders, hmmm smaakt naar kip en dan: een prijs.
Er zijn foto’s en filmbeelden van die dag, en inmiddels is er ook in ‘het westen’ het nodige over bekend. Thijs Zonneveld schreef er vorige week nog een schuimbekstuk over. Dat de UCI een onderscheiding aan een dictator gaf, die vuile Zwitserse stroopsmeerders, die collaborateurs, die immorele clowns daar in Zwitserland… Nou ja, kortom: het enthousiasme viel wat tegen. Maar hé, je kan van Gurbunguly Berdimuhamedov zeggen wat je wil (nou ja, dat kan dus niet, maar goed), maar hij is dol op fietsen. Hij lijkt me niet direct een knooppuntenroute kind a guy, meer het soort Strava-smokkelaar dat met een scooter de Eyserbosweg op racet, maar: hij kan fietsen. Talloze propagandafilmpjes die dat bewijzen. Vraag is of je dan, als wrede autocraat en gewelddadige gek, de hoogste onderscheiding van de internationale wielerunie verdient, maar je verdient hem in elk geval meer dan de vrouw die op de officiële foto’s en filmpjes en persberichten voortdurend buiten beeld is gebleven, maar die hier, een paar dagen later weer op de stoep stond, rolkoffer, ratelderatel, hoewoi ik ben thuis en dan, uit de handbagage, hoeps, een medaille (vaak ook Medalje gespeld) en een diploma, als erkenning voor uw bijdragen aan de wielersport in het algemeen en de Nederlandse wielercolumnistiek in het bijzonder zijn wij blij u te kunnen onderscheiden met…
‘Nou, wat vind je?’
Wat ik vind?
——- (vaak ook Koet gespeld).
