Spring naar de content
bron: anp

Zit! Nederland is een heel braaf en gehoorzaam land

Max Pam ging voor het eerst sinds weken weer naar de fysiotherapeut. “Vrijheidsdrang en dood kwamen bij elkaar.”

Gepubliceerd op: door Max Pam

Een positief geteste vrouw van 91, die in Kortenaken (bij Leuven) in een verzorgingstehuis zat, waar zij op kamer moest blijven, wist te ontsnappen en bleef lange tijd onvindbaar. Tenslotte werd zij vijf kilometer verder, genietend op een bankje, teruggevonden op het kerkhof. Volgens het bericht in het altijd betrouwbare AD was de vrouw op eigen kracht naar de begraafplaats gelopen, waar zij in ‘blakende gezondheid’ werd aangetroffen door een politiehond. 

En dan: “Ze werd wel overgebracht naar een andere instelling, waar ze een dag later alsnog overleed.” Zoiets doet mij denken aan de opmerking die de Nederlands-Russische schaakgrootmeester Genna Sosonko maakte, toen hij de file van ambulances zag die in Moskou stond te wachten voor het ziekenhuis: “Als je momenteel in Moskou naar het ziekenhuis moet, dan is dat als iemand die in Westerbork zit en te horen krijgt dat hij morgen op transport gaat naar het oosten.”

Blakend of niet, de vrouw uit Kortenaken legde het loodje, maar overal in Europa proberen bejaarden te ontsnappen uit hun isolement. In Duitsland liep een vrouw weg, omdat zij de verjaardag van haar dochter wilde vieren. De politie onderschepte haar en bracht haar naar haar dochter, maar die wilde van het onaangekondigde bezoek niets weten en liet keihard haar moeder terugbrengen naar het verzorgingstehuis. Het zal je dochter maar wezen. Ook in Frankrijk komen dit soort ontsnappingen voor, maar daar kom je doorgaans niet ver. La douce France is momenteel een soort gevangenis.

Eerlijk gezegd ontroert de vrijheidsdrang van die oudjes mij nogal. De drang naar vrijheid lijkt sterker dan de angst voor de dood.

Eerlijk gezegd ontroert de vrijheidsdrang van die oudjes mij nogal. De drang naar vrijheid lijkt sterker dan de angst voor de dood. Dat is zo ongeveer ook het thema van De Pest van Albert Camus, de roman die inmiddels weer zo beroemd is geworden dat zelfs Arie Boomsma eruit citeert. Uiteindelijk wint de dood het toch van de vrijheid, een strijd die in De Pest wordt gepersonifieerd door de journalist Rambert die steeds de stad wil verlaten, omdat zijn vriendin in Parijs op hem wacht. Maar het lukt Rambert niet de stad te ontsnappen en tenslotte besluit hij maar te blijven om de zieken te helpen, met desastreuze gevolgen – ook voor hemzelf. 

Optimisme is een maatschappelijke plicht, maar niemand ontloopt de dood.

Zelfs de bikers en de andere red necks, die in Michigan en Minnesota protesteren tegen hun isolatie en die op Trumps aanmoedigingen konden rekenen, ontroeren mij. Uiteraard straft God onmiddellijk. Audrey Whitlock, de vrouw die de protesten organiseerde, is inmiddels zelf positief getest voor het corona-virus. Ze zit nu thuis, terwijl ze daarvoor nog had geschreven dat die dictatoriale gouverneur Roy Cooper haar 1ste, 4de en 14de Amendment right had overtreden.

Audrey zien we voorlopig niet meer terug! 

Elon Musk, de baas van Tesla en held van de groene beweging, noemde coronamaatregelen ‘fascistisch’ en hij deed dat in een tweet met de kop: “FREE AMERICA NOW”. Alsof je Steve Bannon hoort, of misschien wel Geert Wilders. Maar ook in Berlijn zien grote groepen de zelfisolatie zo langzamerhand niet meer zitten. Of de Berlijnse demonstranten links dan wel rechts zijn, werd mij door de televisiebeelden niet erg duidelijk – maar dat heb ik met links en rechts tegenwoordig wel vaker. 

Mag je iemand, die nog geen enkel misdrijf heeft begaan, van zijn vrijheid beroven? Onder Lenin en Stalin heette dat de profylactische arrestatie. Hitler had er ook een handje van. Je werd in de gevangenis gezet, omdat je wel eens iets van plan zou kunnen zijn dat de overheid minder zou behagen.  

In tijden van besmetting zijn dat lastige vragen, maar één ding is mij de laatste tijd duidelijk geworden: Nederland is een heel erg braaf en gehoorzaam land. De intelligente lockdown is natuurlijk een briljante vondst, want wie wil er nou niet intelligent zijn? Alleen domme mensen doen er niet aan mee. Af en toe krijgt een Nederlander wel eens een bekeuring, maar geen Nederlander zal met een beroep op onze Grondwet eisen dat hij op zondag met zijn motorfiets erop uit mag scheuren. 

Premier Rutte heeft gezegd: “Zit!”. 

En wij Nederlanders zijn gaan zitten. 

Soms loopt het weer even uit de hand in bossen en parken. En dan zegt de premier weer: “Zit!”. 

En weer gaan wij zitten.

Mag je iemand, die nog geen enkel misdrijf heeft begaan, van zijn vrijheid beroven?

Verstandig natuurlijk, maar van een rebelse, creatieve geest getuigt het niet. Ik kan hieruit alleen maar concluderen dat Nederland sinds die opstandige jaren zestig uit de vorige eeuw ingrijpend is veranderd. Dus komt de angstige vraag op: gaan we terug naar de tijd daarvoor, toen het gezag nog het gezag was, een cent een cent, en men nog excellentie zei tegen een minister? Dat zou best eens kunnen, nu de staat met gulle hand aan alle getroffenen van het virus geld gaat uitdelen om te overleven. Het zou gek zijn als de staat daar niets iets voor terug zou willen hebben. Ewald Engelen, Jeroen Smit en Marcia Luyten, de opstellers van een braaf manifest die bedrijven die niet braaf zijn failliet willen laten gaan, staan al te trappelen om de overheid alle wapens voor deze strategie in handen te geven. De Europese Unie doet er ook graag aan mee. Eindelijk de handen vrij, daar in Brussel!

Des te meer verheug ik me erop dat ik straks de enige zal zijn, die geen geld heeft gekregen uit Wopkes noodfonds. Zo lang ik niet dood ben, gaat vrijheid boven de dood. Maar ik ben natuurlijk niet gek en soms twijfel ik als een echte Nederlander.

Vanmorgen kwamen vrijheidsdrang en dood bij elkaar. De fysiotherapeut mocht weer van het RIVM! Ik stond al op de stoep. Het was mijn eerste fysieke aanraking in weken met een vreemde.

Afbeelding met persoon, binnen, man, zitten

Automatisch gegenereerde beschrijving
Max Pam (liggend op zijn buik) bij de fysiotherapeut

Ooit ben ik eens verzeild geraakt in oorlogsgebied, waar ik de verre kanonnen kon horen bulderen. Maar dit voelde veel gevaarlijker. Volgende week weet ik of ik nog leef.

Word lid van HP/De Tijd