Spring naar de content
bron: anp

‘Daarboven op een barricade van engelenvleugels kunnen je longen weer een luchtje scheppen’

Erwin Olaf (2 juli 1959 – 20 september 2023) was fotograaf. Stephan Vanfleteren schrijft hem een brief.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën: door Stephan Vanfleteren

Beste collega, lieve Erwin,

Hoe was de aankomst aan de poort?

Ik vraag het omdat ik benieuwd was naar de reactie van Sint-Pieter. Een kist waarin de overledene poedelnaakt op een bedje van mos arriveert, lijkt me eerder ongewoon.

Spiernaakt was je trouwens niet. Je had een trouwring aan je vinger. Wat moet dit een prachtig beeld geweest zijn. Je was altijd een aantrekkelijke man. Dit durf ik als heteroman zonder gêne schrijven. Wat moet je destijds een sensatie geweest zijn in het hedonistische Amsterdamse nachtleven. Knap, jong, succesvol, wild en met culot, zoals we in Vlaanderen graag zeggen, een prachtig woord voor lef. Ik hoor er culs in, kont in het Frans maar ook kloten. Klank en betekenis smelten in dit woord samen.

Ik wist niet dat Erwin Olaf je echte naam niet was. Erwin Springveld, verdorie.

Lag de klank of ritme van de naam je niet? Breuk met je familieverleden? Moest het korter of internationaler?

Springen heb je nochtans gedaan. Meer op de barricaden dan in de velden. Al kwam de natuur later in je leven meer en meer in je werk doorsijpelen. Bossen, bergen, meren, watervallen – allemaal plaatsen, bedenk ik me nu, waar de zuurstof zuiver was.

Je werk kreeg met de jaren meer diepte. De provocatie was verdwenen, de drang naar perfectie bleef en de subtiliteit werd belangwekkender. Schreeuwen, choqueren, stampen, het waaide over. Maar je engagement en strijdvaardigheid bleven. Het lawaai werd vervangen door gedempte kracht. Je was luid in het doorbreken van een tijd met gebetonneerde taboes en je werd ingetogener in een polariserende en blaffende tijd. Je bleef tegendraads en relevant. Je maatschappelijk inzicht werd vaak onderschat door ogen die verblind waren door je gepolijste signatuur. In dat licht zagen sommigen enkel maar de gladde oppervlakte en vonden niet de onzichtbare poriën om onder de huid te kruipen. Men durfde je al eens verkeerdelijk in het hokje van kitsch te catalogeren. Je schijnbeweging was geraffineerd, waardoor men enkel de schijn en niet de beweging ontwaarde.

Natuurlijk was je voor mij een groot kunstenaar. Niet alleen door je nagelaten oeuvre, niet alleen door je vinger aan de pols, noch door je uitmuntend vakmanschap, maar omdat je stierf in het harnas. Je was wendbaar en intuïtief. Corona, kritiek, ziekte, het hield je nooit tegen om tegenslag om te buigen. Het harnas schitterde, maar kon toch niet vermijden dat het zwaard van longemfyseem je metalen bescherming doorboorde. De dood is niet buigzaam.

Er is één troost. Hoog in de hemel bij onze zogenaamde schepper heb je geen zuurstof nodig.

Daarboven op een barricade van engelenvleugels kunnen je longen weer een luchtje scheppen.

Je zal ongetwijfeld hard blijven doorwerken. Ik ben trouwens benieuwd naar je naaktportret van God. 

Gulzige groet,

Stephan

Stephan Vanfleteren (1969) is fotograaf.

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €5 per maand.