De asielloterij
Over het huidige EU-asielbeleid is hoogleraar Ruud Koopmans niet erg positief: het veroorzaakt meer leed dan dat het mensen beschermt, schrijft hoofdredacteur Tom Kellerhuis.
De stijgende asielmigratie belooft een belangrijk thema te worden bij de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november aanstaande. Het laatste kabinet viel erover; de regeringspartijen bleken hopeloos verdeeld over het te voeren beleid. En niemand deed genoeg water bij de wijn. Rechts staat een veel stringenter asielbeleid voor; links is voor een ruimhartige opvang. Maar volgens de Berlijnse hoogleraar sociologie Ruud Koopmans – lees het hele interview vanaf pagina 14 – komen oplossingen van politici neer op symptoombestrijding. Het hele systeem zal op de schop moeten, betoogt hij in zijn onverminderd actuele boek De asielloterij, een pleidooi waarin links en rechts elkaar juist zouden moeten kunnen vinden.
Over het huidige EU-asielbeleid is Koopmans niet erg positief: het veroorzaakt meer leed dan dat het mensen beschermt. Europa is volgens de hoogleraar het oorspronkelijke doel van vluchtelingenbescherming uit het oog verloren, zoals in het Verdrag van Genève uit 1951 is vastgelegd: burgers beschermen die voor hun leven of vrijheid moeten vrezen. ‘Migrantendeal met Tunesië is kansloos’, kopte de Volkskrant onlangs nog, een anonieme Tunesische mensensmokkelaar citerend.
Europa kent tegenwoordig drie categorieën asielzoekers. Zij die direct uit een vervolgingssituatie vluchten, vluchtelingen die al bescherming kregen in een ander land en toch doorreizen, en economische migranten. Als we de Oekraïners buiten beschouwing laten, komt vrijwel niemand naar Europa die direct vlucht voor oorlog of geweld, aldus Koopmans. Het asielrecht helpt nu vooral mensen die geen acute bescherming nodig hebben. “We moeten daar toch realistischer over zijn. Ze komen uit veilige landen, en willen een beter leven. Veel beter is het om het beleid grondig te herzien en de prikkel om hierheen te komen weg te nemen.”
Een belangrijk voordeel van deze oplossing, zo stelt Koopmans, is dat migratie onderwerp wordt van jaarlijks terugkerende politieke besluitvorming, en niet meer iets is dat ons als een natuurverschijnsel overkomt: landen van herkomst en aantallen worden door de regering bepaald. “De meeste klassieke immigratielanden, zoals ook Australië en de VS, hebben discretionaire migratie (naar eigen inzicht – red.). De overheid bepaalt wie er binnenkomt; slechts een heel klein deel komt niet-geselecteerd binnen. In Europa gebeurt dit precies andersom. Dus als je de integratie in Europa wilt verbeteren, moet je de migratiestromen reguleren.”
Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €5 per maand.