Ja

Gerard Aalders, historicus, columnist voor De Republikein en schrijver van De toekomst van Oranje

Waarom bent u het eens met deze stelling?

“De agenda van het koningspaar kent jaarlijks zo’n vijftien vrije weken. Vliegtuigspotters signaleren in die periodes vaak een opstijgend regeringstoestel. Niet alleen in absolute zin zijn deze vijftien weken veel; vakanties zijn voor Willem-Alexander ook nog eens heilig. Iedereen kent het voorbeeld van Griekenland tijdens de lockdown. Schrijnender nog was de skivakantie toen de oorlog in Oekraïne uitbrak. Enkel een schriftelijke steunbetuiging voor de grootste naoorlogse crisis in Europa is mager en getuigt niet van oprechte betrokkenheid.”

Monarchisten schermen met de verbindende functie en positieve invloed van het koningspaar op de Nederlandse handelsbetrekkingen.

“Tijdens werkbezoeken zullen er heus mensen zijn die Willem-Alexanders komst waarderen, maar in wezen loopt hij voornamelijk in de weg. Alle protocollen en beveiliging bij zo’n bezoek leggen reguliere werkzaamheden stil. Het kost dus vooral heel veel geld. Qua handelsbetrekkingen kan hij hooguit een deurtje openen in oerconservatieve oliestaten, maar ook niet meer dan dat. Tijdens handelsmissies worden vaak publiekelijk contracten beklonken, maar daaraan gaan jaren voorbereiding vooraf. Daarmee heeft de koning inhoudelijk niets te maken.”

Hoe ziet u de toekomst van het koningshuis?

“De neerwaartse trend aangaande de populariteit van de monarchie lijkt structureler dan eerdere schommelingen. Het Griekenland-incident – waarmee deze daling begon – is bijna drie jaar geleden. Enquêtes wijzen bovendien uit dat het jongeren steeds minder interesseert, dus ik voorzie een rooskleurige toekomst.”

Nee

Lucille Werner, Tweede Kamerlid namens het CDA en woordvoerder koningshuis

Waarom bent u het oneens met deze stelling?

“De koning heeft een belangrijke verbindende rol in de samenleving. Er is veel negatieve berichtgeving, maar wat het koningspaar achter de schermen doet, zien we minder. Hun werkbezoeken zijn ontzettend waardevol. Neem het recente treinongeluk in Voorschoten: daar was Willem-Alexander vrijwel direct ter plaatse. Slachtoffers zijn oprecht dankbaar voor dergelijke steun. In mediaoptredens is hij misschien niet altijd even soepel, maar dat vind ik ook wel weer zijn charme hebben. Het toont aan dat ook hij gewoon een mens is.”

Toch is Willem-Alexanders populariteit historisch laag en vinden burgers hem weinig meelevend.

“Recente voorvallen, zoals die vakantie naar Griekenland, spelen daarin mee, en verdienen niet de schoonheidsprijs. Tegelijkertijd heeft hij vervolgens sterke zelfreflectie, luister maar eens naar die onlangs verschenen podcastserie over tien jaar koningschap. Daar komt bij dat de meerderheid van Nederland nog altijd voor de monarchie is. Dat populariteitscijfer fluctueert al jaren, dus kan zomaar weer veranderen.”

Kan versobering van de overheidsuitgaven aan het koningshuis helpen bij het herstellen van het vertrouwen?

“Transparantie over deze uitgaven is het belangrijkste, en wat dat betreft kunnen er nog stappen worden gezet. Verder heb ik niet zo’n probleem met de hoeveelheid geld die ons koningshuis krijgt. Vergeet niet dat de familie zelf veel van hun vrijheid inlevert.”

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €4 per maand.