Ad Corten is gepensioneerd visserijbioloog. Hij is ook actief lid van het CDA. We zouden wellicht nooit iets over hem gehoord hebben, ware het niet dat Corten zich al jaren inzet voor het terughalen van ‘Nederlandse’ kinderen uit het kalifaat. U weet wel, de paradijselijke oase van Islamitische Staat (IS), waar met de sharia in de hand dagelijks mensenrechten werden vertrapt uit naam van Allah. 

Denk daarbij aan de genocide op de ruim vijfduizend jezidi’s, die door ‘middeleeuwse’ jihadstrijders – ook afkomstig uit het vrije en liberale Europa – werden vermoord. Of aan het niet te bevatten lot van de duizenden jezidi-vrouwen, die in de 21ste eeuw tot seksslavinnen werden gemaakt en in het kalifaat onder barbaarse omstandigheden van hun menselijke vrijheid werden beroofd.

Ja, ook door uit ons beschaafde land afkomstige IS-strijders en hun meegereisde, loyale, vrouwen. Hun misdaden tegen de menselijkheid kunnen op geen enkele wijze gerelativeerd worden. Waar de mannen veelal sneuvelden in de jarenlange strijd en ‘martelaren’ voor Allah werden, overleefden veel vrouwen en wachtte hun na de val van het kalifaat een minder ‘verheffend’ lot.

Samen met hun soms pasgeboren kinderen belandden de IS-vrouwen – ook de Nederlandse – na de ondergang van de islamitische heilstaat in vluchtelingenkampen. Daar wachtten ze jarenlang onder erbarmelijke omstandigheden op de mogelijkheid terug te keren naar hun land van herkomst. 

Dat bleek niet eenvoudig, want voor rehabilitatie van deze groep bestaat weinig draagvlak. De vrouwen mogen dan met een Nederlands paspoort zijn vertrokken, hun keuze voor het kalifaat staat volgens velen gelijk aan landverraad. En daarmee hebben ze ieder recht verspeeld, niet in de laatste plaats dat op een Nederlands paspoort.

Einde discussie. 

Maar niet voor CDA’er Ad Corten uit Uitgeest. Hij bekommert zich al geruime tijd om het lot van met name de kinderen, die niet kozen voor een leven in de brandende hel van IS. Deze ‘Nederlandse’ kinderen zijn per definitie onschuldig en Corten zette zich daarom in om ze terug te halen naar ons land.

Tegenstanders bestempelden dit als het ‘importeren’ van toekomstige jihadi’s, die de heilige oorlog van hun ouders in ons land zullen voorzetten. En omdat ze hier komen met hun moeders, zullen ook deze permanent geradicaliseerde vrouwen een doorlopend gevaar vormen voor de Nederlandse samenleving. En dat is helemaal niet gek gedacht.

Inmiddels verblijven achttien IS-vrouwen op de terroristenafdeling van de gevangenis in Zwolle. Het was een politiek hypergevoelig besluit om deze groep te ‘repatriëren’, maar uiteindelijk ging men door de knieën, niet in de laatste plaats omdat de vrouwen hier berecht kunnen worden voor hun misdaden. In afzondering van andere gedetineerden en onder een extreem streng detentie-regime leven de kalifaatvrouwen in Zwolle gescheiden van hun kinderen, in afwachting van wat komen gaat. 

De keuze van Nederlandse vrouwen voor het kalifaat staat volgens velen gelijk aan landverraad.

Met de media mogen ze niet praten, maar brieven schrijven aan Ad Corten, het CDA-lid uit Uitgeest, dat zich hun lot aantrok, is wél toegestaan. Corten stapte onlangs met de brieven naar NRC om de uitzichtloosheid waarmee deze vrouwen worden geconfronteerd wereldkundig te maken. Het CDA-lid laat de krant weten zich ‘zorgen’ te maken. “De wijze waarop de vrouwen nu worden behandeld,” zegt hij, “levert risico’s voor de maatschappij op.” En dus ziet Ad Corten geen andere mogelijkheid dan hun stem te zijn.

Het beeld dat uit de brieven ontstaat is dat van jonge vrouwen die van ernstige misdaden worden verdacht, en die na berechting en het uitzitten van hun straf in ons land zullen worden uitgezet, omdat zij ieder recht op verblijf in Nederland hebben verspeeld. En dat lijkt niet meer dan logisch, nu weinigen sympathie voor hen kunnen opbrengen en er sprake is van brede steun voor deze harde aanpak. 

En toch wringt er iets. Is de ‘onbarmhartige’ benadering van de kalifaatvrouwen wel in het algemeen belang, of kleven er inderdaad grote ‘risico’s’ aan, zoals Corten stelt? In dit geval voor onszelf en onze veiligheid? Ons strafrecht is gebaseerd op rehabilitatie: iedereen verdient een tweede kans. En is het wel verstandig om deze vrouwen ieder uitzicht op een ‘normaal’ leven te ontnemen?

Het uitgangspunt dat de IS-vrouwen niet hard genoeg gestraft kunnen worden en onmogelijk deel kunnen uitmaken van onze vrije westerse maatschappij lijkt op gespannen voet te staan met de ook aanwezige wens deze vrouwen succesvol te deradicaliseren. Alleen dan mogen we er immers van uitgaan dat ze in de toekomst niet opnieuw zullen overgaan tot het voeren van een islamitische strijd tegen onze westerse waarden, mogelijk in de vorm van nodeloos terroristisch bloedvergieten.

Een van de vrouwen schrijft Ad Corten niet voor niets vanuit de terroristenafdeling in Zwolle over het onvrijwillig isolement en het daarmee samenhangende gebrek aan perspectief op terugkeer in de Nederlandse samenleving: “Vergis je niet Ad, de vrouwen hebben het echt nodig om contact te hebben met mensen buiten deze muren. (–) De meesten zitten al jaren vast in een echo chamber en dat wordt hier niet anders.”

Door de vrouwen op de terroristenafdeling vooral de echo van elkaars opvattingen te laten versterken en hun ieder perspectief op een toekomst te ontnemen is er wellicht sprake van ‘gerechtigheid’, maar niet van de ook gewenste (toekomstige) maatschappelijke veiligheid. En dat laatste is van cruciaal belang. 

Kalifaatmoeders die als gevolg van een ongekend harde aanpak – zelfs moordenaars en verkrachters hebben in ons land doorgaans recht op terugkeer in de samenleving – tijdens het uitzitten van hun straf hun vernederlandste kinderen nauwelijks mogen zien, om daarna te worden gedeporteerd, hebben weinig te verliezen. Hun woede jegens het land dat ze na het doen van boete geen tweede kans gaf, zal groot zijn. En dat lijkt precies waar het CDA-lid uit Uitgeest voor waarschuwt. 

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €4 per maand.