De wereld gaat vooruit, zegt men. Soms even niet, maar meestal wel. De VPRO, nooit te bescheiden, noemt zichzelf zelfs ‘sponsor van de vooruitgang’.

Vandaag wil ik het met u hebben over het condoom, dat mannelijk voorbehoedsmiddel dat je over je stijve pik trekt. Ik vraag me af of ik er nog eentje in huis heb. Ik vermoed van niet en als hij wel nog ergens zou liggen, zal hij wel helemaal zijn uitgedroogd.

Laat ik er eerlijk voor uitkomen: het condoom is nooit mijn favoriete voorwerp geweest. Van geen enkele man, volgens mij. Nooit heb ik mannen het condoom anders horen beschrijven dan als een martelwerktuig. Terwijl je in al je hitsigheid dat ding probeert om te doen, vaak aangemoedigd door je partner die liever ook geen tijd verloren laat gaan, blijkt hij niet te passen, komt je voorhuid ergens tussen te zitten of knapt hij helemaal uit elkaar. Meestal eindigt het ermee dat je partner maar een nieuw condoom uit het pakje tevoorschijn trekt en dat bij jou om je lul doet. Je kijkt van een afstand naar dat tafereeltje, de lol is er wel zo’n beetje vanaf en hij is inmiddels al aardig ingezakt.

Als je tenslotte toch klaar bent gekomen, blijft er een vies zakje over, gevuld met witte drab, dat je met twee vingers verre van je houd, alvorens je het in de vuilnisbak kiepert. 

Welkom in de wereld van de studentenseks. 

Seks zonder een kind te krijgen, is altijd populair geweest, al bevalen priesters vaak iets anders aan. Een religie is namelijk geen knip voor haar neus waard als er niet op de een of andere manier iets verboden wordt.

In de tijd van mijn jeugd gebeurde het regelmatig dat een kapotje knapte. Slechte kwaliteit was standaard. Daarom heette zo’n ding ook kapotje, heb ik lang gedacht. Maar dat is niet zo. Kapotje is een verkorting van het Franse ‘capote anglaise’, wat zoiets als ‘Engels beschermkapje’ betekent. Die frigide Engelsen zijn er dus mee begonnen, maar pogingen om een voorbehoedsmiddel te maken, zijn natuurlijk al veel ouder. Seks zonder een kind te krijgen, is altijd populair geweest, al bevalen priesters vaak iets anders aan. Een religie is namelijk geen knip voor haar neus waard als er niet op de een of andere manier iets verboden wordt.

En dan is seks voor je lol een dankbaar object voor een taboe of verbod. 

Het condoom verloor veel van zijn aantrekkelijkheid door de uitvinding van de pil. Voor vrouwen wel te verstaan, want met de mannenpil is het nooit wat geworden. De firma Durex probeerde nog wel het condoom af te schilderen als het snoepje van de week door er allerlei smaken aan toe te voegen, maar de pil was onverslaanbaar. Zeker in de tijd dat aids nog niet bestond. De pil triomfeerde op alle fronten. Ik zie nog die strips met dagelijkse pilletjes voor me, die mijn vriendin altijd bij zich droeg. Ook ken ik de paniek als er een keer eentje was vergeten. 

Niettemin was de onbeschaamdheid van ‘wie een kindje krijgt, mag het houden’, voorgoed voorbij. De pil verhief de vrouw ineens boven de man. Zij bepaalde of er seks was. Hij werd de vragende partij. Dat was hij natuurlijk altijd al, maar de pil benadrukte zijn afhankelijkheid.

De verschijning van het HIV-virus heeft veel veranderd. Daarnaast deden berichten over nare bijwerkingen van de pil deden de rest. Of de berichten terecht alarmerend waren, of juist overdreven, kan ik niet beoordelen. Veel vrouwen stopten met de pil. Sommige vrouwen verwelkomden zelfs de menopauze, er naar verlangend dat zij helemaal niets meer hoefden te slikken. 

En nu lijkt het condoom weer helemaal terug. Mogelijk heb ik iets gemist, maar als ik de berichten mag geloven, heeft het condoom een comeback gemaakt. Zo vonden afgelopen week twee rechtszaken plaats, waarin mannen ervan werden beschuldigd tijdens de vrijpartij stiekem het condoom te hebben afgedaan. Ik had er nog nooit van gehoord, maar het heimelijk verwijderen van een condoom schijnt stealthing te heten. 

Naar dat onzichtbare vliegtuig? 

Ongetwijfeld is het uit Amerika overgewaaid, zoals veel van dat soort termen. Ook opmerkelijk is hoe snel dat soort begrippen in ons land worden overgenomen, met de bijbehorende verontwaardiging. In de twee rechtszaken werden flinke straffen tegen de mannen geëist. Een paar maanden cel plus een schadeloosstelling van een paar duizend euro, terwijl het wetboek dit misdrijf (nog) niet erkent. Stealthing is nu tot een vorm van verkrachting uitgeroepen, een noodgreep.  

Beide mannen hebben trouwens opzet ontkend. De eerste zei dat het (anale seks) gebeurd was ‘in the heat of the moment’. De tweede zei dat hij het met instemming deed. Dat het Openbaar Ministerie in dit soort processen ook niet altijd de juiste woorden weet te vinden, blijkt wel uit de opmerking van de officier: ‘Dat je het vergeet, gaat er bij mij niet in’. 

Dat seks alleen in werkelijke overeenstemming kan gebeuren, lijkt me duidelijk. Wel kom je juridisch terecht in een gebied waar nog weinig meer te controleren valt, tenzij alles met een webcam is opgenomen. 

De vraag die mij blijft hangen, is hoe je tijdens het vrijen stiekem een condoom kunt afdoen? 

Zo’n condoom is altijd geklungel. Zit-ie goed, glijdt hij er niet vanaf? Dat het gebruik van een condoom is als niezen in plastic vuilniszak, is – naar ik meen – een uitspraak van Henry Miller, die door Gerard Reve eens treffend ‘de oude bosneuker’ werd genoemd. Maar dit terzijde. Mij lijkt het een hele opgave om niet te merken wanneer iemand zijn condoom verwijdert, zelfs al doet hij dat stiekem. Zelf heb ik het altijd een enorm bezwaar gevonden dat je de aanwezigheid van een condoom tijdens het vrijen zo goed kunt merken. Vooral ook tijdens the heat of the moment. Maar ik geef toe: ik lag op zulke momenten altijd aan de mannenkant. 

Als vrijgezel prefereerde ik soms abstinentie boven het kapotje, maar ik geef toe dat ik daarin niet altijd even consequent was, al probeerde ik er geen potje van te maken.

Mogelijk is ook dat het moderne condoom zo goed is ontworpen dat het onopgemerkt blijft als hij er niet meer om heen zit. Als dat waar is, lijkt de moderne condoom op de elektrische auto, die zo stil is dat je hem ook niet meer hoort aankomen. Daarom heeft men wel eens voorgesteld de elektrische auto via een luidsprekertje het geluid van een klassieke verbrandingsmotor te geven. Misschien ook een idee voor een condoom: een geluidje of piepje wanneer hij niet meer goed blijft zitten. 

Durex, sponsor van de vooruitgang.

Het condoom is voor mij altijd een belangrijk argument geweest voor een monogaam leven. Juist in het liefdesleven en het genot dat daarbij hoort, wil je zo vrij mogelijk zijn. Als vrijgezel prefereerde ik soms abstinentie boven het kapotje, maar ik geef toe dat ik daarin niet altijd even consequent was, al probeerde ik er geen potje van te maken.

Nog eenmaal 25 zijn, lijkt me wel wat. Maar als ik dat smakeloze geblader op Tinder zie, ben ik blij dat ik daar niet meer aan mee hoef te doen. De deelnemers op die markt, mannen en vrouwen, hebben iets beklagenswaardigs. Dat al dat daten tenslotte eindigt in een rechtszaal verbaast mij niets.