Het meest fascinerende aan het conflict bij BIJ1, rond partijprominent Quinsy Gario, is de draaikolk van daderschap en slachtofferschap die het voortbracht, een verwarrend spiegelgevecht waar de gezusters Wachowski nog een punt aan kunnen zuigen.

En net als in hun meesterwerk The Matrix is de vraag niet wie er ‘gelijk’ heeft of ‘wint’, de enige vraag is eigenlijk: in welke wereld leef je?

De generatie die nooit zonder internet geleefd heeft wordt ook wel digital natives genoemd. Er zijn inmiddels ook mensen en organisaties die nooit niet-woke zijn geweest, woke natives. BIJ1 is zo’n organisatie. Bij GroenLinks, de PvdA en de Partij voor de Dieren is woke een bloedgroep, bij BIJ1 is het de bloedgroep. 

De ambitie van BIJ1, ‘radicale gelijkwaardigheid op ieder gebied’, mag dan kolossaal zijn, de werkzaamheden worden minutieus gereguleerd met gedetailleerde omgangsvormen, gedragsregels en ‘safe space richtlijnen’, zoals ik die bij andere politieke partijen nog nooit gezien heb. Je vraagt je af of die twee dingen wel samengaan.

Is deze generatie ‘social justice warriors’ (SJW), met hun hypergevoelige radar voor microscopische vormen van ‘cishetero-patriarchaal-raciaal-kapitalistisch geweld’, in staat om met elkaar samen te werken zonder dat om de vijf minuten het woke-alarm afgaat?

“We gaan de bestaande orde omverwerpen, maar eh, zou je alsjeblieft niet meer zonder trigger warning over je dode hond willen beginnen?”

In dat opzicht is BIJ1 een belangwekkend experiment: kun je iets opbouwen met de woke-ideologie? Als je de samenleving niet analyseert in abstracte structuren maar terugbrengt tot individuele gedragingen, kun je dan leiding geven, besluiten nemen, processen sturen, zonder dat die incorrecte gedragingen ooit optreden? Is deze generatie ‘social justice warriors’ (sjw), met hun hypergevoelige radar voor microscopische vormen van ‘cishetero-patriarchaal-raciaal-kapitalistisch geweld’, in staat om met elkaar samen te werken zonder dat om de vijf minuten het woke-alarm afgaat en het werk moet worden stilgelegd om de ‘veiligheid’ van de omgeving te herstellen? Als iedereen zichzelf als slachtoffer ziet, en niemand als dader? Als iedereen gekwetst is en niemand kwetser? Hoeveel intersectionele issues passen er op een kruispunt, voor het verkeer vastloopt en nog slechts boos getoeter klinkt? 

Ik ken Quinsy Gario niet, maar wie er in vrij korte tijd in slaagt om een explosief politiek thema op de agenda te krijgen en veranderingen af te dwingen, zoals Gario deed met Zwarte Piet, zou best eens een bevlogen en voortvarend alpha-mannetje kunnen zijn, met ambitieuze targets, een goed oog voor wat er moet gebeuren en weinig geduld met geneuzel. Dan wordt er wel eens een ego gekneusd of een lange teen geraakt, en misschien neemt dat gedrag soms zelfs bully-achtige vormen aan, maar was er in die hele organisatie niemand in staat om die man met een goed gesprek bij te sturen? En zo nodig nóg een goed gesprek, en nóg een, om hem, bij gebrek aan effect, de wacht aan te zeggen? Moest daar een advocatenbureau aan te pas komen voor een ‘extern, onafhankelijk onderzoek’ en een hoop onnodige en zinloze publiciteit? Een bureau dat uiteindelijk weinig anders wist te vinden dan ‘signalen van onveiligheid’ en ‘toxisch mannelijk gedrag’?

Die term – toxisch – spelt in zeven letters waar de schoen wringt bij de identiteitsbeweging: de melodramatische demonisering van alles dat niet honderd procent woke is

Die term – toxisch – spelt in zeven letters waar de schoen wringt bij de identiteitsbeweging: de melodramatische demonisering van alles dat niet honderd procent woke is. Gario gedraagt zich niet verkeerd, Gario is niet bot, of onaardig, autoritair of seksistisch, nee, Gario is een gifslang. Die moet worden verwijderd uit het paradijs der wokeness, dat volledig ‘veilig’ dient te zijn, zonder brandnetels, zonder distels, zonder teken en torretjes, zonder spinnenwebben en uiteraard zonder gifslangen. En liefst alles van plastic, in verband met mogelijke allergieën.

Mijn inschatting, dat Gario een ongeduldige macher is, die zijn neus stootte in een omgeving van snowflakes, werd overigens niet bevestigd toen hij voor het eerst op de beschuldigingen reageerde, in een interview met de Volkskrant. ‘Quinsy Gario slaat terug’ luidde de kop, maar die vlag dekte de lading niet helemaal. Het interview was vooral een klaagzang over hoe die arme Quinsy zijn leven niet meer zeker is, nu hij in de media wordt afgeschilderd als onveilige gifslang. Hij was meer aan het huilen dan het slaan.

“Het bestuur heeft mij blootgesteld aan een digitale lynchpartij met hun beschadigende uitspraken”, zegt hij. “Ik heb al een geschiedenis van mensen die om mijn hoofd vragen. Ik ben eerder bedreigd. Ik krijg nu weer allemaal shit over mij heen. Ik ben nu aan het vechten voor mijn leven.”

Hallo? Dus: Quinsy Gario slaat tijdens vergaderingen iets te vaak met zijn vuist op tafel, dat wordt niet op prijs gesteld, hij betert zijn leven niet, dus zeggen ze hem de wacht aan, en nu wordt hij ‘digitaal gelynched’ en moet hij ‘vechten voor zijn leven’? Over melodrama gesproken. Je zou haast denken dat de ‘w’ in SJW niet voor warrior staat, maar voor whiner. Of wimp. Ik moet zeggen dat mijn ontzag voor de formidabele actieleider wel even een knauw kreeg. Et tu, Quinsy? Zo wordt het natuurlijk nooit wat met die radicaal gelijkwaardige samenleving!