In 2005 ging Peter R. de Vries de politiek in. Zomaar, ineens. Hij gaf een persconferentie en kondigde de oprichting van de Partij voor Rechtvaardigheid, Daadkracht en Vooruitgang aan, de PRDV. Dat dit ook zijn initialen zijn, was volgens De Vries toeval.

Zijn medeoprichters waren Klaas Wilting, oud-politiewoordvoerder en BN-er, en Jan Nagel, freelance politiekepartijoprichter. Ze werden geadviseerd door Bram Peper, PvdA-mastodont en opiniepeiler Maurice de Hond. Om De Vries te vragen lijsttrekker te worden was een idee van die laatste. Die bedacht ook dat er een peiling moest komen om te bepalen hoeveel mensen het een goed idee vonden dat De Vries de politiek in ging. Het percentage moest minimaal 41 zijn, bepaalde De Vries, de opkomst bij de vorige verkiezingen plus één.

Ik verwonderde me over zijn politieke ambitie. Had hij wel een reëel beeld van wat de politieke praktijk behelst? De Vries was op dat moment al een grote beroemdheid, zijn misdaadprogramma op televisie trok miljoenen kijkers en bracht regelmatig spectaculair nieuws. Uit de talrijke interviews die met hem verschenen rees een beeld op van een uiterst gedreven, uiterst eigenzinnige en uiterst daadkrachtige figuur, gemotiveerd door een onverzettelijk rechtvaardigheidsgevoel. Hij beschreef zijn manier van werken: vergaderen deed hij nooit, dat was tijdverspilling. Hij wist precies wat er moest gebeuren, daar hoefde je niet over te praten. Het contact met zijn medewerkers verliep 1-op-1. Een solistische macher. Ik interviewde hem in die tijd en vroeg hem wat een man die een broertje dood heeft aan vergaderen, aan inspraak, aan democratie dus eigenlijk, te zoeken heeft in ’s Lands Vergaderzaal. Hij reageerde geïrriteerd en ontkende die uitspraken ooit te hebben gedaan, terwijl ze toch min of meer gelijkluidend door diverse journalisten waren opgetekend.

Hij is een rechtlijnige drammer, een querulant misschien, maar een drammer en een querulant van de juiste soort

Die man wordt gek in Den Haag, dacht ik, hij kan beter gewoon televisieprogramma’s blijven maken en misdaden oplossen. Toen het percentage van mensen die vonden dat De Vries naar Den Haag moest gaan na zes weken nog steeds fors onder de 41 lag, blies hij de hele operatie af en trok zich terug. Maurice de Hond beweert sindsdien dat als de vraag in de peiling vrijblijvender geformuleerd was, die 41 wel gehaald zou zijn. De hemel mag weten wat er dan gebeurd was, maar ik vermoed dat macher De Vries op het Binnenhof inderdaad gek zou zijn geworden. 

Wat De Vries in de ruim dertig jaar dat hij actief is voor elkaar heeft gekregen, is indrukwekkend en fenomenaal. Hij heeft vrij rondlopende misdadigers achter de tralies gekregen en onterecht veroordeelden hun vrijheid teruggegeven. Hij heeft nabestaanden van gruwelijke misdrijven door dik en dun gesteund en geholpen bij het vinden van de waarheid, gerechtigheid en troost. Hij is een rechtlijnige drammer, een querulant misschien, maar een drammer en een querulant van de juiste soort. Van de soort die nodig is om de onderste steen boven te krijgen, hoe diep hij ook begraven ligt. Het type terriër zonder wie slordig en onverschillig politiewerk ongecorrigeerd blijft.

Op zijn vaders graf staat: ‘Het is beter rechtop te sterven dan knielend te leven.’ Voor zichzelf vertaalde hij het: ‘On bended knee, is no way to be free.’ Het maakte hem, zoals Femke Halsema zei, een Nationale Held.

De Vries is rechercheur, coach, maatschappelijk werker en tv-presentator tegelijk. Hij kan niet anders dan zich blootstellen aan risico, en hopen dat het goed gaat

En wie zich zo diep in de spelonken van het kwaad begeeft, loopt risico’s. Risico’s die je continu moet inschatten, wegen en beoordelen. Met zijn expertise, zijn netwerk en zijn goodwill, is De Vries daar ongetwijfeld goed toe uitgerust. Geert Wilders heeft een manier gevonden om ondanks de voortdurende bedreiging van zijn leven zijn werk te doen, maar dat is institutioneel werk, dat zich afspeelt op een handjevol locaties, aaneengesmeed door waterdichte security. De Vries’ werk en leven staat dat niet toe. Hij is rechercheur, coach, maatschappelijk werker en tv-presentator tegelijk. Hij kan niet anders dan zich blootstellen aan risico, en hopen dat het goed gaat.

Toen hij in 2005 als misdaadjournalist de politiek inging, had hij geen realistisch beeld van wat hem daar te wachten stond, maar hij deed het. Toen hij in 2019 besloot om als mediapersoonlijkheid de de juridische bijstand van de kroongetuige in het Marengo-proces op zich te nemen, had hij dat beeld misschien ook niet. Maar hij vond dat het moest gebeuren en hij deed het.