Dorine Hermans, historica en auteur van onder meer Wie ben ik dat ik dit doen mag en Ik mag ook nooit iets:

“Door Máxima heeft Willem-Alexander lol gekregen in het koningschap. Maar niet alleen dat. ‘Ze betekent alles voor me,’ zei hij in 2017 tegen Wilfried de Jong, die hem interviewde ter gelegenheid van zijn vijftigste verjaardag. Zij zorgt voor het geluk thuis en ze is een kritische sparringpartner. Alles heb ik dankzij haar, zei hij.

“Máxima speelt de rol van aanbiddende echtgenote echt heel goed. Ze kan zeer respectvol naar Willem-Alexander opkijken. Maar intussen… Ze stamt af van de Baskische Argentijnen en in die gemeenschap zijn vrouwen de baas. Ze zijn streng en veeleisend voor hun kinderen en hun personeel, maar ze leggen hun man in de watten. Daardoor denken die mannen dat zij de baas zijn, maar dat is dus niet zo. 

“Al aan het begin van hun verlovingstijd heeft Máxima hem ook te verstaan gegeven dat hij echt niet moet denken dat hij kan vreemdgaan. Er was een foto opgedoken in een roddelblad waarop Willem-Alexander met zijn ex-vriendin Emily Bremers in een restaurant zit te eten. Máxima riep hem in het openbaar op het matje. Omstanders hoorden hoe zij hem op Schiphol aansprak op dat dinertje. En toen Jeroen Pauw in een interview met haar constateerde dat Willem-Alexander op zijn grootvader lijkt, zei ze razendsnel: ‘Nee, helemaal niet.’ Bernhard was natuurlijk een enorme schuinsmarcheerder. 

“Veel mensen vroegen zich destijds af hoe zo’n warmbloedige Argentijnse met zo’n houten-heupen-Hollander kon trouwen. Máxima zong eens op een Koningsdag: ‘Ik ben sexy als ik dans.’ Dat kun je van Willem-Alexander niet zeggen. Maar les extrêmes se touchent, denken we dan maar. En Willem-Alexander is erg geestig. Het schijnt dat ze voor zijn humor is gevallen, en vanwege het feit dat hij met beiden benen op de grond staat, zoals ze zei in het verlovingsinterview. 

“Daarbij is Máxima ontzettend ambitieus, altijd geweest, en als je ambitieus bent, is het koningshuis natuurlijk een fantastische post. Máxima heeft weleens gezegd dat ze nooit zoveel interessante mensen had kunnen ontmoeten als ze niet met Willem-Alexander was getrouwd. In adellijke kringen worden burgerprinsessen gewantrouwd en gaat Máxima door voor een golddigger. 

“Er zijn veel aanwijzingen dat Máxima niet afkerig is van luxe dingen en luxe vakanties. Tijdens hun huwelijkreis logeerden ze in een hotel ergens in de tropen waar ook Brad Pitt en Angelina Jolie verbleven. Ik denk dat het plan om naar Griekenland af te reizen een gezamenlijk besluit is geweest. Voor Máxima geldt: work hard, play hard. Máxima en Willem-Alexander lijken het niet meer dan terecht te vinden dat er veel vakanties en riante beloningen staan tegenover hun verdiensten voor Nederland. Ze accepteren elk jaar ook weer de verhoging van hun toelage. Ik ben benieuwd wat er gaat gebeuren met de toelage van anderhalf miljoen euro voor Amalia vanaf het moment dat ze in december 18 jaar wordt. Willem-Alexander en Máxima balen er misschien van dat de Belgische kroonprinses heeft besloten om af te zien van haar toelage. Dat schept een precedent. Zullen ze het voorbeeld volgen? De kans is groot van niet. De Oranjes zijn altijd erg op het geld geweest, ook Beatrix. Bij haar viel het minder op, omdat zij met De Groene Draeck over het IJsselmeer tufte, terwijl Willem-Alexander en Máxima met hun speedboot van twee miljoen op de Middellandse Zee racen, navigerend tussen de bootvluchtelingen, volgens Youp van ’t Hek.

Ze stamt af van de Baskische Argentijnen en in die gemeenschap zijn vrouwen de baas

Dorine Hermans

“Door het reisje naar Griekenland in de herfstvakantie is het vertrouwen in de koning fors gekelderd, bleek uit een enquête van Nieuwsuur. In april 2020 had nog 76 procent van de Nederlanders tamelijk veel of veel vertrouwen in Willem-Alexander, acht maanden later was dat nog maar 47 procent. Aan Máxima blijven dergelijke schandaaltjes niet kleven. Aan haar blijft niets kleven. Ze heeft net als Mark Rutte een teflonlaag. Ze komt overal mee weg, ook met haar bezoek aan de zeer omstreden Saoedische kroonprins in 2019. Dat ze Amalia in de rede viel toen die op Koningsdag antwoord gaf op de vragen van een journalist, werd haar niet in dank afgenomen, maar ze blijft ongekend populair.

“Vanaf het eerste moment dat zij in 1999 het koningshuis betrad, was Máxima populairder dan Willem-Alexander. Zelfs onder republikeinen is ze geliefd. En onder katholieken en allochtonen en lageropgeleiden en homo’s en geesteszieken en heteromannen en carrièremoeders. Volgens een onderzoek van het Britse online marktonderzoekbureau YouGov (uit september 2020 – red.) was Máxima bij de Nederlanders veruit de geliefdste vrouw ter wereld. Daarna pas volgden Michelle Obama en Oprah Winfrey. Máxima heeft wat ze noemen de Max-factor. En ze toont haar emoties gemakkelijk. Ze heeft sinds haar aantreden meer tranen in het openbaar weggepinkt dan Beatrix in 33 jaar. 

“Aan haar populariteit zit ook een risico. Als Máxima en Willem-Alexander in het openbaar ruzie zouden krijgen, zoals Charles en Diana destijds, zou het publiek voor Máxima kiezen en daarmee zou zij, net als Lady Di, de monarchie in een crisis kunnen storten. Maar zolang Willem-Alexander de voorbeeldige echtgenoot van Máxima blijft, zit de monarchie op rozen.”

Rick Evers, Koninklijk Huisdeskundige en auteur van het recent verschenen boek Máxima – Meer dan Majesteit:   

“Je ziet dat alle Europese koninginnen achter hun echtgenoten staan en vooral een ceremoniële rol vervullen. Met hun aanwezigheid kunnen ze een steuntje in de rug van hun partner zijn. Máxima doet veel meer dan dat. Zij is de aanjager van muziekonderwijs op basisscholen, heeft de minister aangespoord om daar 25 miljoen voor vrij te maken en liet Joop van den Ende het bedrag verdubbelen. Ze zet zich in voor schuldhulpverlening en ze is erevoorzitter van ‘Wijzer in geldzaken’. Vaak raakt haar werk ook aan vrouwenrechten. Ze stond aan de wieg van het Borski Fund, een investeringsfonds voor vrouwelijke ondernemers, ze is betrokken bij Women Inc. en voor de Verenigde Naties zet ze zich in voor vrouwen die in eigen land geen recht hebben op bankrekeningen, waardoor ze hun verdiensten onder hun kussen bewaren, die dan door dronken echtgenoten worden gestolen en vergokt.

“Haar grootste fout – als háár dat te verwijten valt, want de RVD had dat moeten ondervangen – was het gesprek met de kroonprins van Saoedi-Arabië. Dat land zou gastheer zijn van de volgende G20-top, en aangezien Máxima altijd een gesprek voert met de mensen die dat organiseren, sprak ze ook met hem. Ze zat daar namens de Verenigde Naties, niet als koningin, maar zo werd ze wel gezien natuurlijk. Verder heeft ze weinig fout gedaan en is ze vooral heel populair.

“Er wordt weleens de vraag gesteld of de koning niet te veel macht heeft. Ik denk dat de koningin meer invloed heeft dan hij. Máxima is het die beleidsmakers in binnen- en buitenland aan tafel krijgt, naar haar wordt geluisterd. Zij heeft echt impact. Thuis heeft ze vast ook de broek aan. Je ziet het ook in gesprekken met de kinderen. Ze neemt de leiding, óf neemt die over. Dat deed ze voorheen ook bij Willem-Alexander. Dat is minder geworden sinds hij koning is, maar haar temperament is ze in elk geval niet verloren. Als zij iets wil, dan gebeurt dat. 

“Het zou daarom ook best kunnen dat het Máxima is geweest die zei: ‘Ik moet en zal naar Griekenland.’ Misschien bleven hun oudste dochters nog even daar omdat een bevriende familie er een feestje hield. Hoe dan ook, Willem-Alexander werd de inschattingsfout verweten, Máxima trof geen blaam. Sterker nog, mensen vonden het een beetje zielig dat ze op het bankje naast Willem-Alexander moest zitten toen hij het volk toesprak om zich te verexcuseren. Misschien was het wel een deal, en zei Willem-Alexander: ‘Jij wilde zo graag op vakantie, kom er dan ook maar bij zitten.’ 

“Als ik het zou moeten inschatten, is Máxima meer jetset dan Willem-Alexander. Zij vindt het heel erg leuk als ze op een feestje mag komen bij de in Engeland wonende Griekse royals, waar de ontwerper Valentino rondloopt. Willem-Alexander interesseert dat niet zoveel. Hij is meer van het ouwe-jongens-krentenbrood, en van de flauwe, schunnige grappen. Máxima gaat dan ook wel alleen of met haar dochters naar die feestjes. 

Haar grootste fout was het gesprek met de kroonprins van Saoedi-Arabië

Rick Evers

“Voor een weekend met haar dochters ging Máxima eens naar Parijs, waar speciaal voor haar het Louvre werd gesloten, zodat de dames daar rustig konden rondlopen. Het is de vraag of dat verzoek van Máxima kwam of dat de museumdirecteur alles uit de kast heeft getrokken om haar te behagen, maar Willem-Alexander zou dat nooit geaccepteerd hebben. Hem zie je gewoon met zijn dochters tussen een drukke menigte in het Rijksmuseum lopen. De dames logeerden overigens in het prachtige pand van de Nederlandse ambassadeur, dat we kennen uit de film Intouchables. 

“Máxima heeft een enorme vinger in de pap gehad bij de verbouwing van paleis Huis ten Bosch, die qua kosten nogal uit de hand liep. Van medewerkers hoorde ik dat Máxima in de eindfase van de verbouwing soms de bouw ineens liet stopzetten. Dan moest al het gereedschap en bouwmateriaal eruit gehaald worden en wilde ze dat de toekomstige meubels erin werden gezet om te kijken of het naar haar wens was. Als bleek dat de plaats van het stopcontact volgens Hare Majesteit een centimeter te hoog zat, moest alles opnieuw gebeuren. Van lakeien weet ik dat Máxima hele hoge eisen stelt aan echt alles. Over Beatrix werd gezegd dat ze streng was en een pietje precies, maar dat geldt voor Máxima minstens evenzo. Zelfs de bloemen moeten perfect geschikt zijn – die moeten een wauw-gevoel bij de gasten oproepen.

“In 2001 is Máxima Nederlandse geworden. Sindsdien heeft ze twee paspoorten, want Argentinië staat niet toe dat een geboren Argentijn zijn of haar nationaliteit opgeeft. Ze komt nog vaak in Argentinië. Ze heeft er een aantal stukken grond en een bed and breakfast, die wordt gerund door haar lievelingstante Marcela. Geregeld neemt ze een avondvlucht naar Buenos Aires, gaat in de businessclass slapen en komt dan ’s ochtends vroeg in Argentinië aan. Dat vliegtuig gaat door naar Santiago de Chile en is om vier ’s middags weer terug in Buenos Aires. Dan stapt Máxima weer in. Ze heeft dan acht uur gehad om te shoppen en bij te praten met familie en vrienden. Als ze terug is in Nederland, heeft niemand gemerkt dat ze dagje heeft gespijbeld. Moet kunnen. Ik hoop alleen dat ze netjes betaalt voor die reis, maar het zou natuurlijk een deal kunnen zijn, omdat haar man copiloot is voor dezelfde luchtvaartmaatschappij. Ze mag ook gratis het regeringsvliegtuig gebruiken, maar dat heeft ze nog nooit opgeëist voor zulke vluchtjes.

“Wat ik gek vind, is dat foto’s van Máxima in Argentinië nog weleens de voorpagina’s van de bladen halen. Ik heb nog nooit gehoord dat de RVD daar actie tegen heeft ondernomen, terwijl dat niet conform de mediacode is. Waarschijnlijk is het vooral goede pr voor de b&b van haar tante en de restaurants die worden gerund door haar broer. Het zijn ook altijd goeie foto’s, waarop ze goedgekleed en perfect in de make-up het vliegtuig uitstapt. Of ze botox gebruikt? Er is niemand die het toegeeft, maar ik snap niet hoe het kan dat zij in het donker aankomt bij het Concertgebouw en in het flitslicht van een rij aan fotografen haar ogen open kan houden zonder dat er ook maar een rimpel in haar gezicht verschijnt.”

Gerard Aalders, historicus, republikein en auteur van onder andere het recent verschenen Oranje Zwartboek – De ontluisterende geschiedenis van onze koninklijke familie:  

“Máxima heeft, net als Willem-Alexander, een slecht afgestelde maatschappelijke antenne. Dat zagen we in de herfstvakantie weer bij dat reisje naar Griekenland, drie dagen nadat onze premier vanwege het coronavirus het land had opgeroepen thuis te blijven. Het regeringsvliegtuig heeft bij vertrek op vrijdag een uur lang met een draaiende motor op Schiphol gestaan. Kennelijk is er in die tijd overleg geweest met Den Haag, nadat een vliegtuigspotter het toestel had gezien en de wereld in had getwitterd dat de koninklijke familie op reis ging. Daarop hebben Alex en Máxima besloten om toch te gaan. Dan heb je naar mijn idee het contact met de werkelijkheid compleet verloren. Dat gebeurt kennelijk wanneer je bent omringd door jaknikkers – dan heb je een hoop niet meer door. Tijdens de uitleg die de koning gaf over hun reis zat Máxima op dat bankje naast hem met een uitdrukking op haar gezicht van: jullie hebben godverdomme mijn vakantie naar de gallemiezen geholpen. 

“Dat het Máxima ontbreekt aan maatschappelijke antenne bleek ook uit het feit dat ze het gesprek aanging met de Saoedi-sche bottenzager, de kroonprins die opdracht gaf om de journalist Jamal Khashoggi te laten vermoorden. En zo zijn er meer voorbeelden. Toen ze nog in de microkredieten zat, werd ze eens gefotografeerd in de Filipijnen of zo, in een hutje in een krottenwijk, terwijl ze van top tot teen was behangen met designerspullen. Het bleek dat haar handtasje, oorbellen, schoenen en kleding bij elkaar ongeveer een ton hadden gekost. Tegenwoordig geeft Máxima op achterstandsscholen aan kinderen voorlichting over geld. Die horen dan van een miljonairsvrouw dat zij beter hun dubbeltjes en kwartjes kunnen sparen in plaats van ze uit te geven aan een dure telefoon. En ze pleit namens de Verenigde Naties voor het openen van bankrekeningen voor arme mensen die geen geld hebben om daarop te zetten. Het is overigens ook raar dat niet de VN, maar de Nederlandse staat Máxima daarvoor een vergoeding van zo’n 150.000 per jaar betaalt. Maar goed, dat is niet aan haar. Dat de toekenning van haar Nederlandse paspoort er destijds in een week doorheen is geramd, waarbij alle regels zijn gepasseerd, ook niet. 

“Wel zou zij vanwege haar werk als financieel adviseur en vanwege de huidige crisis kunnen zeggen: Alex en ik doen het net als iedereen even met wat minder. Maar op Prinsjesdag werd bekend dat Máxima en Willem-Alex dit jaar opnieuw een toelageverhoging krijgen, Maxima van 5 procent, Willem-Alexander van 5,2 procent. De jaarlijkse verhoging is nu eenmaal bij wet vastgelegd, is de dooddoener van Willem Alexander, en Máxima is net zo’n geldwolf. Dat stel staat dan wel op het bordes van hun voor 69 miljoen euro verbouwde paleis te klappen voor de zorgmedewerkers, die slechts een eenmalige toelage van duizend euro kregen.

Máxima heeft, net als Willem-Alexander, een slecht afgestelde maatschappelijke antenne

Gerard Aalders

“Máxima en Willem-Alexander zouden een voorbeeld kunnen nemen aan de Belgen. Kroonprinses Elisabeth werd vorig jaar achttien jaar, maar heeft – waarschijnlijk op advies van haar ouders – haar zogenoemde ‘dotatie’ geweigerd. Elisabeth vond het te gek om als schoolgaand meisje zo’n enorme smak geld te krijgen. Dat zou Amalia ook kunnen doen. Dat zou haar moeder moeten aanmoedigen. Máxima staat zich er namelijk op voor dat ze haar dochters krap houdt, omdat ze met geld moeten leren omgaan. Maar als Amalia in december achttien jaar wordt, dan ontvangt ze jaarlijks anderhalf miljoen van de staat. Weg is je opvoeding. En wat moet zo’n snotaap met dik vierduizend euro per dag? 

“Wanneer het over de kosten van het Koninklijk Huis gaat, wordt er altijd in vergoelijkte zin tegenovergesteld: maar ze leveren ons land zoveel op door hun handelsreizen. Een glimlach van Máxima en iedereen zou op zijn rug liggen, waardoor Nederlandse bedrijven in het buitenland miljoenencontracten zouden kunnen afsluiten, is het verhaal. Alleen heeft niemand daar bewijzen van. Als er daadwerkelijk zulke fantastische deals werden gesloten vanwege het koninklijk paar, zou daar zeker op de websites van de RVD en van het ministerie van Economische Zaken mee gepronkt worden. 

“Ik kan niet ontkennen dat Máxima een charmante verschijning is. Ze komt heel aardig en lief over, maar ze beseft donders goed wie ze is en welke macht ze heeft. Van het cabinepersoneel van de KLM is bekend dat ze zich erop laat voorstaan dat ze de koningin is, dus dat ‘er snel een beetje’ dingen gehaald en geregeld moeten worden. Het verhaal gaat dat ze vroeg of haar dochters mochten slapen op de stretchers in het vliegtuig, die daar staan voor de bemanning. Toen daar bij het KLM-personeel enige twijfel over bestond, voegde ze eraan toe: ‘U weet toch wie ik ben?’”