Maandag 17 februari 2020

“Goh”, zei Francien, “ik moet op iemand stemmen van wie ik nog nooit gehoord heb.”

Ze zat op de bank, in haar vaste hoekje, laptop op schoot. 

“Ik heb de stemwijzer van het AD gedaan, en die zeggen dat ik moet stemmen op Liane den Haan.” Dus toen deed ik de Kieswijzer, wat denk je? Weer! 

Er zat een meisje genaamd Liane den Haan bij mij in de klas op het Athenaeum, dus toen ik die naam onlangs tegenkwam in het politieke nieuws, zocht ik haar op. Het bleek een naamgenoot.

“Sinds eind vorig jaar lijsttrekker van 50Plus,” praatte ik Francien bij, “vroeger van ouderenbond Anbo. Poseert op LinkedIn naast het Torentje, alsof ze al bíjna premier is.”

“Ja, ik zie het. Ze hebben wel goeie standpunten.Ze doen het meest voor de koopkracht van ouderen. Goed voor pensionado’s, zoals jij. En de pensioenleeftijd gaat omlaag. Ook een goed idee.”

Francien is vijf jaar jonger dan ik. Hoe eerder ze kan stoppen, hoe beter.

Op mijn iPad deed ik de stemwijzer van Het Parool, die hetzelfde is als die van het AD. En, wat denkt u? 50Plus!

Francien lachte. “Nou? Zie je nou wel? Leuk mens wel, denk ik, die Liane. Ze rijdt motor, lees ik. Met haar zoon.”

“Hmmm, sexy.” Francien wierp me een quasi-berispende blik toe. 

Ik scoor ook hoog bij ‘Splinter’ en ‘Volt’. Dat is ook zoiets: al die nieuwe splinterpartijtjes. ‘Splinter’, en’ Volt’, wat zijn dat, schemerlampen van Ikea?

Had ik maar gewoon een vaste, onwrikbare partijbinding, dan hoef je niet na te denken

Ik zou nú willen kunnen stemmen – vandaag. Ik heb geen zin in verkiezingen, zo simpel is het. Had ik maar gewoon een vaste, onwrikbare partijbinding, dan hoef je niet na te denken. Sinds ik een jaar of tien geleden mijn lidmaatschap van D66 heb laten verlopen ben ik een ‘zwevende kiezer’. Rare term eigenlijk. Zweven hoort bij gewichtsloosheid – iets prettigs. Waar je als partijloze burger toe veroordeeld bent voelt toch meer als waden. Dolen. De kiezer als jager-verzamelaar.

Hoe dan ook, ik ben er niet voor in de stemming. Programanalyses, twistgesprekken op televisie, debatten in de Kamer, het kan me deze keer niet erg boeien. Misschien door corona, dacht ik eerst, de futiliteit van partijpolitiek in de schaduw van zo’n wereldramp, maar dat is het niet. Of niet alléén. Het komt ook door Rutte. 

Door Rutte is Nederland is een soort Manchester United onder Alex Ferguson geworden: er gebeurde van alles, maar één ding stond niet ter discussie, Sir Alex was de baas. Mark Rutte, Man of the match, Manager of the Season, King of the Castle. En wij maar discussiëren en delibereren, alsof het er iets toe doet, terwijl hij glimlachend aan het stuur zit, in zijn cabine van gepantserd glas. Het gonst en woelt in de bus, maar hij hoort niets. Af en toe kijkt hij lachend om.

“Kom op mensen, hahaha! We zijn er bíjna, maar nog níet helemaal!”

Als ik nu kon stemmen, kan ik die hele campagne aan me voorbij laten gaan. Formuliertje invullen, envelop op de bus en klaar. Heerlijk. Nog wel even besluiten op wie, maar goed, in Liane den Haan van 50 Plus hebben wij in elk geval een inhoudelijk passende reserve. Knalrode nagellak, een fris Joop-ter-Heul-kapsel, en vóór ruimere euthanasie maar tegen herinvoering van de doodstraf! En tegen verhoging van het minimumloon, dat is jammer. Dat lijkt mij een no-brainer, na een jaar of dertig gedwongen loonmatiging wordt het wel eens tijd dat gewone mensen wat meer gaan verdienen. Zou Liane iets van economie begrijpen? Hmmm, de AD/Parool-Stemwijzer beweert dat 50Plus tegen verhoging van het minimumloon is, maar op hun website staat dat ze voor zijn. Klopt dat ding wel?

Hoe dan ook, we zullen dus moeten wachten tot 17 maart. Poststemmen: pas vanaf 70 jaar. Het is een mooie boel: voor het Pfizer-vaccin ben ik nog lang niet oud genoeg, voor het AstraZeneca-vaccin ben ik alweer té oud, en om per post te mogen stemmen ben ik weer te jong. The story of my life: overheidsgunsten zijn op een of andere manier nooit op mij van toepassing. Toen wij net samenwoonden huurden wij een krot voor veel te veel geld. Nee, meneer, geen huursubsidie, daarvoor is uw huis te slecht. Later, voor dit huis, isolatiesubsidie: nee meneer, daarvoor is dit huis te goed. Zonnepanelen? Ai, jammer, dat potje is nét leeg. Ik zeg wel braaf dat ik een elektrische auto gekocht heb vanwege het milieu, maar in werkelijkheid het was alleen maar om te weten hoe het voelt om te profiteren van een subsidieregeling! Ik zweer het.

Het is een mooie boel: voor het Pfizer-vaccin ben ik nog lang niet oud genoeg, voor het AstraZeneca-vaccin ben ik alweer té oud

Ik zal mij dus met gevaar voor eigen leven in het stemgewoel moeten begeven. Naar een stembureau waar god-weet-wie zijn aerosolen heeft uitgestoten en droplets rondgesproeid. Let op: begin april liggen de IC’s vol met arme sukkels die zo nodig hun democratische burgerplicht moesten doen. Terwijl het dus geen bal uitmaakt, want het staat al lang vast wie de komende jaren de bus bestuurt en de koers bepaalt: chauffeur Mark in zijn pantserglazen hokje.

We keken naar die foto van Kamer-aspirante De Haan, bij het Torentje, stralend van hoop en verwachting. Het centrum van de macht!

“Tja,” zei Francien, “ik aarzel.”

“Ik ook.”

“Ik bedoel, die stemwijzers en die kieskompassen, dat gaat allemaal uit van beloften. Programma’s. Praatjes, wóórden. Jij zegt toch altijd dat politiek te veel over woorden gaat, en te weinig over daden?”

Dat klopt. Ijdelheid is de houtrot van het politieke ambt. De verwording van middel tot doel. Macht om de macht, niet om iets tot stand te brengen. Lees Carl Weber.

“Tja, dat is de Nederlandse politiek: geen daden maar woorden.”

“Nou, als je het zo bekijkt, moet je dus geen programma’s vergelijken, maar kijken naar wat politici dóen,” zei Francien. ”In de praktijk.”

“Dus?”

“Volgens dat criterium staat er twee overduidelijke favorieten op het stembiljet. De enige twee die Rutte in elk geval een béétje aan het wankelen hebben gebracht, dat zijn Pieter Omtzigt en Renske Leijten, met hun onderzoek naar het toeslagfraudeschandaal. Moeten we dat niet gewoon belonen?”

Hier viel weinig tegenin te brengen.

“Jij hebt een punt!”

“Oké. Maar wie dan, Pieter of Renske?”

(Wordt vervolgd)