In The Lion and the Unicorn (1941) schrijft George Orwell dat Engeland een land is van bloemenliefhebbers, postzegelverzamelaars, duivenmelkers en darters. Darts staat voor de gezelligheid van de pub. Pijltjes smijten met een pint in de hand. Voor Orwell is darts typisch Brits omdat het niet te massaal of te officieel is, ondanks dat het communal is. Nu, bijna honderd jaar later, heeft darts toch een behoorlijk massaal karakter gekregen. Darts is niet meer alleen een cafésport, het is inmiddels ook een tv-sport. Het wereldkampioenschap (ieder jaar in december) trekt miljoenen kijkers, en niet alleen uit Groot-Brittannië. Naar de finale van vorig jaar keken zo’n tweeëneenhalf miljoen Duitsers – versus zo’n twee miljoen Britten.

Darts is van origine Brits en de Duitsers zijn de trouwste kijkers, maar darts is ook een Nederlandse sport. De beste darter van het afgelopen decennium is de Nederlander Michael van Gerwen, bijgenaamd Mighty Mike. En het belangrijkste wetenschappelijke onderzoek naar darts komt ook uit Nederland. Sinds 2021 houdt de faculteit Lucht- en Ruimtevaarttechniek van de TU Delft zich bezig met de dartsport. De wetten die gelden voor andere objecten die door de lucht zoeven – zoals vliegtuigen en spaceshuttles – gelden ook voor dartpijlen, zo denken de Delftse onderzoekers. 

In april 2023 lanceerden de Delftse techneuten hun pijl, een dart die bekend is komen te staan als de ‘Rocket Dart’, de ‘raketpijl’ of de ‘superdart’. Of de pijl echt zo super is? De vijf beste Nederlandse darters, gezamenlijk bekend als de TOTO Darts Kings, hebben de pijl getest. In een Youtubefilmpje recenseren Raymond van Barneveld en Michael van Gerwen de Delftse dart. Van Barneveld is positief, Van Gerwen moet er nog even aan wennen. 

Er zijn redenen om aan te nemen dat de Delftse dart inderdaad significant beter is. De onderzoekers hebben een robotarm ontwikkeld die onder gecontroleerde omstandigheden verschillende prototypen op een bord gooide. Aan de hand van de resultaten konden de onderzoekers hun ontwerpen bijschaven. Het resultaat van twee jaar onderzoek is een pijl met een lange punt, een kleine shaft (het middenstuk van een dartpijl) en een flight (het achterste deel van een dart) met meerdere vleugels. Hiermee heeft de pijl iets weg van een raket. De Delftse onderzoekers gaan de vergelijking met een raket bepaald niet uit de weg. Op hun website (www.rocket-darts.com) staan heftige afbeeldingen van raketten die de lucht in schieten.

In stukken van de Volkskrant en het Algemeen Dagblad worden de Rocket Darts vergeleken met de klapschaats, een innovatie die de schaatssport op zijn kop zette. Een belangrijk verschil is echter dat de klapschaats de beweging – de schaatsslag – langer maakte. Het is, zeker achteraf, makkelijk te begrijpen waarom deze innovatie tot wereldrecords leidde. Als we het vuur en de rook op de plaatjes van de website rocket-darts.com wegdenken, blijft er dan niet een relatief normale pijl over? Er schijnen wel meer pijltjes te zijn met een lange punt en een kleine shaft.  

Darts is een miljoenenbusiness. Pijltjesproducenten steken al jarenlang geld in het onderzoek naar en de ontwikkeling van hun darts, terwijl de Delftse techneuten zich ‘pas’ twee jaar met darts bezighouden. In een kritische recensie van de Delftse dart, op het Youtube-kanaal Darts Review Channel, wijst kenner Darren Watson op pijlen die zeer vergelijkbaar zouden zijn. In discussies op internetplatform Reddit wordt dit ook benoemd. Zo schrijft een discussiant, “basically looks like a Cuesoul TRAJ flight paired with a Unicorn Sigma HS” en een ander, “or Peter Wright’s purple dragon ones” (Peter Wright is de Schotse concurrent van Van Gerwen, JB).

De Delftse dart is ontwikkeld door doctoren en professoren. Maar dat maakt de pijl niet per definitie beter dan de darts van andere producenten. Op Rocket-darts.com is te lezen dat de pijl 50% preciezer is dan de darts van de concurrent. Kijk maar: de paarse Rocket Dart zweeft recht naar het midden van het bord, terwijl de doorzichtige dart van de concurrent alle kanten op wiebelt.

50% preciezer, dat is een hoop. Het Delftse verhaal over preciezer gooien doet denken aan een belangrijke legende in de geschiedenis van het darten. In het Engeland van de vroege twintigste eeuw waren kansspelen bij wet verboden in kroegen. Pub-eigenaar Jim Garside uit Leeds moest in 1908 voor de rechter verschijnen omdat er in zijn café werd gedart. Volgens de aanklager had darts meer te maken met kans dan met kunde. Garside nam de beste darter van zijn pub mee naar de rechtszaal, de smid William ‘Bigfoot’ Anakin. Bigfoot gooide drie pijlen precies op de getallen die gevraagd werden, terwijl dit de aanklager niet lukte. Case closed.

Legendes moeten niet doodgecheckt worden. Maar iedereen die wel eens een pijltje heeft gegooid weet dat pub-eigenaar Jim Garside een punt had: specialisten gooien beter dan beginners. Daarom heeft Van Gerwen de afgelopen tien jaar drie keer het WK gewonnen, en ik nog nooit. Met 50% meer precisie zou ik nog steeds niet winnen. Maar voor Van Barneveld kan dit zetje in de rug het verschil maken tussen winst en verlies. 

Er is sinds april 2023 weinig meer van de Delftse pijl vernomen. TU-onderzoeker Michiel van Nesselrooij geeft in een mail aan dat hij er alles aan doet om de Rocket Darts op de markt te brengen, maar dat hij op dit moment geen ‘media-uitingen’ kan doen. Dat maakt het moeilijk om te checken hoe Van Nesselrooij en zijn collega’s aan de indrukwekkende 50% komen, en om te achterhalen of ze darters aanmoedigen om op het aanstaande WK al met de Delftse darts te werpen.

Als de nieuwe pijlen inderdaad zo goed zijn, komt niet alleen dit droomscenario dichtbij. Er is ook een doemscenario.

Misschien houden de techneuten zich stil om ons vanaf 15 december te verrassen, dan begint het WK Darts. Als de pijlen inderdaad zoveel beter zijn, is er een grote kans dat we de Delftse dart in december al op tv zullen zien. Stel je voor: de finale van het WK Darts, Van Barneveld tegen Van Gerwen. De koppige Van Gerwen gelooft niet in de innovatie en gooit met zijn oude pijlen. Van Barneveld is overtuigd en pakt de Delftse darts. Barney gooit Mighty Mike naar huis. 

Het is moeilijk te zeggen hoe waarschijnlijk dit scenario is. Maar als de nieuwe pijlen inderdaad zo goed zijn, komt niet alleen dit droomscenario dichtbij. Er is ook een doemscenario. De Delftse dart kan ook te goed zijn. Het komende WK kan de geschiedenisboeken ingaan als het laatste leuke WK Darts. Darters gooien nu al behoorlijk veel raak. Als ze nog preciezer gooien, dan gaat de lol er misschien wel af. Nu juichen de toeschouwers nog voor een 180 of een bullseye. Maar als de profs (bijna) altijd 180 of bullseye gooien zal het gejuich verstommen. Dan is de sport te makkelijk geworden voor de toppers. Tv-zenders zullen afhaken en de massaliteit zal uit de darts verdwijnen. En dan is darts weer de kleinschalige Britse cafésport die Orwell honderd jaar geleden zag.

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €5 per maand.