Klimaatvlucht
Een toenemend aantal Nederlanders vindt de weg naar Portugal en andere buitenlanden – soms voorgoed. De Foute Jongens begrijpen het wel en laten hun licht erover schijnen.
Rob: Toch maar even de meest recente emigratiecijfers van het CBS opgezocht, mijnheer Van Amerongen. Ditmaal was ik vooral geïnteresseerd in het aantal mensen dat Nederland jaarlijks de rug toekeert, en dus niet in de adembenemende hoeveelheid die hier jaarlijks wordt toegelaten. Dat laatste weten we zo langzamerhand wel.
Er komt elk jaar een stad als Utrecht bij, en niemand die ook maar een idee heeft hoe die massa gezien de huidige gang van zaken op de woningmarkt gehuisvest moet worden. Uit je daar je zorgen over, dan ben je volgens het huidige narratief extreem- dan wel bruinrechts. Of hoe noemt dat immer scheldende en tierende Volkskrant-ventje het ook alweer? O ja: domrechts. Ça, c’est les Pays Bas, het land waar kwaadaardigheid inmiddels – gezien de complimenten die dat mannetje voor zijn beschamende want hypocriete gebrul van zijn fellow travelers ontvangt – een deugd is.
Enfin.
In 2022 emigreerden volgens het CBS 173.469 mensen uit Nederland, 28.139 meer dan een jaar eerder. Ik besef dat daar ook zogeheten terugkeerders tussen zitten, oftewel oorspronkelijke immigranten van alle soorten en maten, die het hier om welke reden dan ook weer voor gezien houden. Maar naar mijn stellige overtuiging bevindt zich onder hen tevens een toenemend aantal oorspronkelijke Nederlanders, die het domweg niet langer volhouden op hun geboortegrond.
Je fluisterde tegen mijn verloofde dat ik een saai en insipide mannetje was geworden zonder drank.
Arthur van Amerongen
U bent zelf zo’n emigrant, mijnheer Van Amerongen. U woont alweer jaren naar tevredenheid in de Oost-Algarve. U komt nog vaak genoeg naar Nederland om zich een oordeel te kunnen vormen over de manier waarop dit land momenteel reilt en zeilt, óók overigens omdat u volop gebruikmaakt van de grenzeloze hedendaagse communicatiemogelijkheden.
Ik ben daarom benieuwd naar dat oordeel en geef u alvast het mijne: steeds meer Nederlanders doen een ik-vertrekje omdat ze het hier zat zijn. En ik weet zeker dat hun aantal nog aanzienlijk hoger zou zijn wanneer meer landgenoten zich zo’n landverhuizing financieel zouden kunnen veroorloven. Het gebrek aan middelen houdt veel Nederlanders die hun geluk liever elders zouden beproeven tegen.
Onlangs vertoefde ik zelf eveneens een weekje in de Oost-Algarve. Wij troffen elkaar bij die gelegenheid een paar keer, getuige ook de foto die ditmaal bij onze maandelijkse dialoog is geplaatst. Het was aangenaam u weer eens persoonlijk te treffen, óók uiteraard omdat het bij die paar keer bleef. “In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister,” zei Goethe. Dat gold andermaal in dit geval en als ik u was, zette ik daar het bekende polderlandse spreekwoord ‘Bezoek en vis blijven drie dagen fris’ tegenover.
Hoe dan ook: gaandeweg begon ik mij in Olhão, waar ik voor de zoveelste keer logeerde, steeds meer te realiseren hoe beklemmend en benauwend het leven in Nederland is geworden. De greep die Rutte IV op ons heeft, krijgt ook dankzij de klimaat- en stikstofmaatregelen steeds meer kenmerken van een houdgreep, of een wurggreep zo u wilt. Op tal van gebieden worden we niet meer geleid maar onderwezen c.q. opgevoed, en daarom ervoer ik mijn korte ontworsteling als buitengewoon verfrissend.
Dat móeten meer mensen hebben.
Mark my words, mijnheer Van Amerongen: de emigratiecijfers van 2023 zullen nog veel hoger zijn.
Arthur: Ik vind het een beetje flauw dat je de lezer niet verwittigt over mijn wonderbaarlijke bekering tot het ascetisme. Op het moment van schrijven ben ik al zeventig dagen geheelonthouder. Maar in plaats van dat jij mij een hart onder de riem stak tijdens onze twee ontmoetingen in de Algarve – die plaatsvonden in uitmuntende visrestaurants –, fluisterde je tegen mijn verloofde dat ik een saai en insipide mannetje was geworden zonder drank en dat er niets meer over was van mijn imago van de Charles Bukowksi van de Algarve. Je bleef maar roepen: vis moet zwemmen, Tuur, en je klokte vrolijk twee goddelijke flessen Pêra-Manca van Eugénio de Almeida uit Évora in de Alentejo leeg, terwijl ik ietwat sip aan mijn glas Pickwick-thee zat te nippen.
Ik begrijp dat je in mijn voetsporen wil treden, niet als geheelonthouder maar als mede-immigrant in de Algarve. Ach, oom Rob, ruim tien jaar lang speelde ik met verve de grote Portugal-promotor in mijn jubelcolumns voor de Volkskrant. Ik gebruikte superlatieven als ‘het laatste belastingparadijs van Europa’ en ‘het Portugese wonder’ (over de aanpak van corona), en de lezers dachten werkelijk dat het poepgaatje van Zuid-Europa een combinatie was van Xanadu, El Dorado en Shangri-La.
Steeds meer Nederlanders doen een ik-vertrekje omdat ze het er zat zijn.
Rob Hoogland
De waarheid dient mij te schrijven dat ik er op los loog. Ik was gewoon een ordinaire broodschrijver, nog net niet betaald door het Portugees verkeersbureau in Den Haag. Die gasten reageerden sowieso nooit op mijn honderden bedelmails en hebben bovendien geen cent te makken. Ontelbare lezers zijn in mijn mooie praatjes getuind en togen zonder enig onderzoek en blind varend op mijn enthousiaste adviezen (die ik hikkend van de drank en van het lachen opschreef, dat dan weer wel) naar Utopia. Ik heb ze zien rondlopen met mijn boekjes en wilde door de grond zakken omdat de aanblik van mijn fans – driekwartsbroek, kortpittig paars kapsel, gifgroene Crocs, spataderen en couperose – op zijn zachtst gezegd nogal confronterend was.
Een aantal van de opportunische klimaatvluchtelingen die op basis van mijn oeuvre besloten voorgoed neer te strijken in de Algarve, heeft overigens zelfmoord gepleegd, omdat ze de vreselijke winters niet aankonden. Mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa.
De Algarve is ook veel te duur geworden door al die vervelende expats. Kostte een kopje koffie in een pauperkroeg tien jaar geleden zestig cent, nu is dat al zeventig cent geworden. Idem dito een pijpje bier: van negentig cent naar een euro in mijn dorpskroeg. Jij lacht daarom, maar het doet pijn aan de portemonnee van de Portugees. Anderzijds kost een graf hier geen drol: voor een luttel bedragje tussen de 500 en 1000 euro ga je mooi de grond in. Ze doen hier niet aan een koffietafel met kleffe cake en broodjes, dus dat scheelt ook weer in de centen. En je hebt eeuwigheidsrecht Hoogland! Kom daar maar eens om in Amsterdam, waar je graf al na een jaar wordt geruimd, tenzij je nabestaanden natuurlijk schokken.
Nog steeds plannen om te klimaatvluchten, ouwe?
Rob: Dat ik de lezer niet heb ingelicht over uw ‘wonderbaarlijke bekering tot het ascetisme’, zoals u het noemt, heeft twee redenen: (1) u had het zelf al via alle beschikbare kanalen tot in den treure rondgebazuind, (2) het is niet van belang. U bent niet het centrum van de wereld, mijnheer Van Amerongen. Op 15 november 2022 maakte de VN bekend dat de acht miljardste wereldbewoner het levenslicht had gezien. Naast u waren er op dat moment dus 7.999.999.999 andere mensen. Besef dat eens wat vaker.
Verder: wanneer ik dit land verlaat, zal het niet om klimatologische redenen zijn. Denkt u soms dat ik zo’n stinkrebel ben? “I’m a sinner,” zei het nieuwe Extinction Rebellion-boegbeeld mevrouw Carice van Houten op Instagram, toen iemand daar opmerkte dat haar vlieggedrag nogal vloekt met haar plotseling zo rigoureuze klimaatactivisme. Die opmerking zegt alles. Het was potdorie net alsof Carice in de voetsporen van de Messias was getreden – ik houd er ernstig rekening mee dat zij dat nog welbewust poogde ook. Wij zijn allemaal zondaars, zei Jezus immers. De A12 is de nieuwe kerk, mijnheer Van Amerongen. Het is de heilige plaats van het Extinction Rebellion-bisdom Nederland. Ze komen er tezamen om eucharistie te vieren. Zoals Jezus vroeger zijn vriendschap deelde met zijn vrienden en leerlingen, zo delen de -klimaatactivisten daar nu de vriendschap met elkaar. En ik ben een atheïst, zoals u weet.
In de verte luiden de klokken reeds voor mij. Het spreekwoord dat men oude bomen niet moet verplanten bestaat niet voor niets. Toch weiger ik een emigratie – en in het verlengde daarvan inderdaad zo’n goedkope laatste rustplaats op een Portugees kerkhof – onder de huidige omstandigheden geheel en al uit te sluiten. En dat doe ik heus niet alleen – al speelt het wel een rol – omdat mijn vrouw en ik tijdens ons weekje in de Algarve hebben mogen ervaren dat een Europees kopje koffie nog steeds 70 of 80 cent kan kosten en een paar uur eerder gevangen tarbot van 1,2 kilo in een havenrestaurant als Gruppo Naval de Olhão 25 euro (voor twee personen, wel te verstaan).
Ik zag heel veel Nederlandse tokkies op de propvolle stranden rond het Gardameer, dus migreer niet naar hier.
Arthur van Amerongen
De kans is niet gering dat al die verboden en geboden waarmee wij in toenemende mate om de oren worden geslagen – overigens niet alleen vanuit Den Haag, maar ook vanuit de regio – mij op een gegeven moment te veel worden. Ik ben nogal fanatiek van de liberale persuasie en vind derhalve dat de overheid zich alleen in de noodzakelijke gevallen met het doen en laten van de burger heeft te bemoeien. Daar is in Nederland allang geen sprake meer van. De paternalistische overregulering, waarbij bovendien op steeds ergerlijkere wijze een beroep wordt gedaan op onze moraliteit, is nauwelijks nog te harden. En dat terwijl de twee grootste partijen van onze huidige regeringscoalitie van oorsprong liberaal zijn.
“In 2022 werden bijna 4300 Spaanse woningen gekocht door Nederlanders, een recordaantal,” meldde de T. onlangs.
Een teken aan de wand.
Arthur: Ik zag de kiekjes van de gearresteerde Carice van Houten – die ik amper herkende, omdat ze kleren aanhad. Nu maar hopen dat ze nooit meer een visum voor de Verenigde Staten krijgt, want die zijn nogal streng als het om een strafblad gaat.
Zo had ik eens verregaande plannen om een documentaire en een boek te maken over Daniel Uneputty alias Unu. Hij was van 2004 tot 2012 president van de Amsterdamse afdeling van Hells Angels Holland. Unu is van Zuid-Molukse afkomst – Ambonees, zeiden wij vroeger – en een van de weinige niet-blanke Hells Angels ter wereld. Ik wilde met hem onder andere naar Ambon en naar Sonny Barger in Californië, de legendarische oprichter van de Angels (dat zijn herinnering tot een zegen mag zijn).
Vic van de Reijt zag wel heil in het boek, al reageerde hij ietwat timide toen hij Unu en zijn entourage op de brommer zag arriveren bij de keurige boekhandel Athenaeum aan het Spui waar ik mijn zoveelste boekje presenteerde. Met name Boeddha Bob, de kale lijfwacht van Unu, maakte veel indruk op Vic. Om een lang verhaal kort te houden: de film en het boek gingen niet door, omdat Unu geen visum kreeg voor de Verenigde Staten. En dat terwijl hij, vermoedelijk als enige van zijn brommerclub, geen strafblad had!
De A12 is de heilige plaats van het Extinction Rebellion-bisdom Nederland.
Rob Hoogland
En als een onberispelijke kerel als Unu geen visum krijgt, dan Carice al helemaal niet. Die was natuurlijk al helemaal in de vergetelheid geraakt sinds het verdwijnen van De Wereld Draait Door, waar zij om de twee dagen auditie hield met dat hysterische gratenpakhuis Halina Reijn, die zich ongetwijfeld ook aansluit bij de Extinction Rebellion-sekte, omdat ook deze gemummificeerde diva in de vergetelheid is geraakt.
De geboren aandachtsjunkie begon zelfs een relatie met Edgar Davids, omdat ze dacht dat hij een wereldberoemde topvoetballer bij Real Madrid was, terwijl meneer Edgar in werkelijkheid trainer was bij mijn cluppie SC Olhanense in de Algarve. Davids degradeerde met Olhanense van de eerste naar de tweede divisie, maar dit terzijde. Mevrouw Reijn begon ook een relatie met Daniel de Ridder, omdat ze dacht dat hij in de spits bij Feyenoord speelde, terwijl De Ridder vooral furore maakt bij Ajax in het seizoen 2002-2003.
Over klimaathysterie gesproken: ik bevind mij momenteel aan de Gardone Riviera, alwaar ik de Vittoriale degli Italiani ga bezoeken (all work, no play), het monumentale pretpark dat mijn lievelingschrijver Gabriele d’Annunzio voor zichzelf oprichtte. ‘Gardameer zo goed als leeg’, riep de klimapocalyps-moderator van het NOS Journaal zeer recentelijk nog. Bij mijn hotelletje, de Villa Cortine op het wonderschone Sirmione, viel het vandaag nog mee – het water klotste tegen mijn rieten leunsteul terwijl ik van mijn thee genoot, maar misschien is er aan de overkant van het meer wel sprake van desertificatie. Ik zag trouwens heel veel Nederlandse tokkies op de propvolle stranden rond het meer, dus migreer niet naar hier, Hoogland. Buone vacanze, amico.
Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €4 per maand.