Parool-columniste Tinkebell mocht oud-PvdA Kamerlid Gijs van Dijk (met wie zij een affaire had, die niet tot tevredenheid verliep) in podcast Mischa! van de publieke omroep onlangs beschuldigen van ‘aanranding’. In dit geval van een vrouwelijk PvdA-lid. Van Dijk trad in februari 2022 af, nadat dezelfde beschuldiging – eveneens via Tinkebell – bij partijleider Lilianne Ploumen terecht was gekomen en het NOS Journaal er uitvoerig over had bericht. 

Dit nádat deze beschuldiging in 2019 (drie jaar eerder!) in opdracht van de PvdA uitgebreid was onderzocht en een vele tientallen pagina’s tellend onderzoeksrapport had geconcludeerd dat de klacht ‘ongegrond’ was. Een tweede onderzoek in 2022 bevestigde overigens die conclusie. De vrouw om wie het gaat werd door de PvdA zelfs geroyeerd als lid van de partij.

De beschuldiging dat Van Dijk de vrouw heeft ‘aangerand’ (hij zou haar op vervelende wijze hebben omhelsd) vindt dus volgens twee onderzoeksbureaus geen basis in de feiten. Sterker nog, de onderzoekers van CAOP, die het eerste onderzoek verrichtten, maken melding van het feit dat de vrouw in kwestie juist gevoelens voor Van Dijk had, die niet werden beantwoord. 

In het rapport lezen we: “Ook [naam vriendin] die zeer begaan is met klaagster, bevestigt het verhaal van de heer Van Dijk. Zij is ervan overtuigd en heeft ook waargenomen dat er gevoelens waren van klaagster voor de heer Van Dijk, niet andersom.”

Ook mannen die zonder redelijke grond worden beschuldigd kunnen slachtoffer zijn van grensoverschrijdend gedrag.

Mensen uit de directe omgeving van de vrouw wijzen de onderzoekers daarnaast op de ‘psychische gesteldheid’ van de vrouw: “De wijze waarop klaagster zich manifesteert naar aangeklaagde wordt naar de opvatting van haar omgeving voor een (groot) deel bepaald door haar aandoeningen.” 

De conclusie van onderzoeksbureau CAOP over de klacht van ‘aanranding’ (de omhelzing) luidt dan ook: “Voor onderzoeker is niet aannemelijk geworden dat heer Van Dijk gedrag heeft laten zien in de richting van [de vrouw] dat (–) kan worden aangemerkt als ongewenst of grensoverschrijdend gedrag.”

Omdat columniste Tinkebell in februari 2022 de ernstige beschuldiging opnieuw bij de top van de PvdA neerlegt, komt er een tweede onderzoek naar de vermeende ‘aanranding’; is die wel goed onderzocht? Dit keer is het de beurt aan integriteitsbureau Bezemer & Schubad. Dat komt tot de conclusie: “De belangrijkste uitkomst (–) is dat het CAOP-onderzoek in 2019-2020 zorgvuldig is uitgevoerd en dat de toen getrokken conclusies gedragen kunnen worden door het daaraan voorafgaande onderzoek.”

Kortom, er is geen enkel bewijs dat Gijs van Dijk de vrouw heeft ‘aangerand’. Sterker nog: zij zou haar eigen affectie voor hem op het Kamerlid hebben ‘geprojecteerd’. Gijs van Dijk valt in dezen niets te verwijten, zo luidt de conclusie zonder enige terughoudendheid.

De beschuldiging van ‘aanranding’ is dus ongegrond verklaard, dit is nogmaals bevestigd en tóch mag Tinkebell de beschuldiging in mei 2023 (vier jaar na het eerste onderzoek en één jaar na het tweede) opnieuw doen bij interviewster en podcastmaker Mischa Blok van AvroTros. Maar daar blijft het niet bij. 

Tinkebell mag bij Mischa! ook beweren dat Van Dijk 350.000 euro én ‘een baan’ heeft meegekregen van de PvdA na zijn vertrek bij die partij, zo laat ze zelfverzekerd en onweersproken weten aan de interviewster. Ook dit is aantoonbaar onjuist. Uit de vaststellingsovereenkomst die Van Dijk met de partij sloot, blijkt dat hij een vergoeding kreeg van maximaal 100.000 euro voor gemaakte advocaatkosten (mits hij facturen kon overleggen) en 30.000 euro voor ‘outplacement’. Er klopt dus niets van deze beweringen van Tinkebell. En dit had de interviewster kunnen weten als zij om wederhoor had gevraagd.

Toen ik Mischa Blok, die niet alleen verzuimde om de onjuiste beweringen van Tinkebell te controleren maar ook ‘vergat’ Gijs van Dijk zelf even te bellen, hierop (via het onvolprezen Twitter) attent maakte, luidde haar verweer: “Tinkebell mag haar kant van het verhaal vertellen, net zoals Gijs van Dijk dat heeft gedaan. En iedere keer als ze iets beweert, vraag ik door. Dat is het enige wat je kunt doen in een radiogesprek.” 

Wat mij betreft een te beperkte taakopvatting: de journalistiek van de publieke omroep als passief ‘doorgeefluik’ van onwaarheden, waar heb ik dat eerder gehoord? Volgens Mischa’s doctrine mag Tinkebell ‘haar kant’ van het verhaal vertellen, ook al is dit feitenvrij en beschuldigt zij iemand ongegrond van een strafbaar feit. 

Natuurlijk, als het gaat om meningen en observaties heeft Mischa Blok gelijk, iedereen mag in alle redelijkheid zijn of haar verhaal doen. ‘Aanranding’ is echter geen mening, maar een diffamerend vergrijp, waarbij wederhoor geen optie is maar bittere noodzaak. Gelukkig begreep de bedrijfsjuriste van AvroTros dit wél en adviseerde zij de directie van de omroep de podcast te verwijderen. Hetgeen ook gebeurde. 

Het is hoog tijd dat programmamakers en journalisten zich realiseren dat niet alleen vrouwen slachtoffer kunnen zijn van grensoverschrijdend gedrag, maar dat dit ook geldt voor mannen die zonder redelijke grond worden beschuldigd. Laten we het uitgangspunt dat iedereen (man of vrouw) onschuldig is tot het tegendeel wordt bewezen alsjeblieft in ere herstellen.  

Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €4 per maand.