‘Lieve Heddy, het is zo treurig dat alles voorbijgaat’
Heddy Honigmann (1 oktober 1951 – 21 mei 2022) was een internationaal geprezen documentairemaker. Johanna ter Steege schrijft haar een brief.
Lieve Heddy, lieve vriendin,
Even dacht ik dat ik je weer zag deze zomer, aan het ontbijt in Hotel Mediterrani in Calella aan de Spaanse kust, zes tafels van me vandaan. Ik had kunnen zweren dat jij het was, dezelfde levendige gebaren, je hand voor de mond toen je moest lachen. Ik kon mijn ogen niet van je afhouden, zo’n plezier als je had. Je stem hoorde ik zelfs: ‘Geef mij de boter, geef mij de brood, geef mij de glas.’ Alles in gebiedende wijs, in je charmante, soms gebrekkige taal, een mengelmoes van Spaans, Duits en Nederlands.
Nog bij onze op een na laatste ontmoeting fantaseerde je over de speelfilm die we samen gingen maken. “Ik zie jou, je maakt een lange treinreis.” (Dat was slim bedacht voor iemand die vanuit haar rolstoel moet kunnen regisseren – lekker alles op één plek.) “Dan komt er een vrouw tegenover je zitten, Isabelle Huppert, lijkt me, jullie kennen elkaar niet. En dan… Tijdens de reis gebeurt er van alles en aan het einde van de reis blijken jullie zussen te zijn! Johanna! Vind iemand om te schrijven! Vraag jouw vriendin Jessica Durlacher! Las maal maken!” ‘Las maal maken’… Die heerlijke, vrolijke zin die je altijd zei als je op dreef raakte.
Met jouw talent leverde je altijd uiteindelijk iets prachtigs en unieks. Niet voor niets was je wereldberoemd onder de filmmakers en immens geliefd bij het publiek in alle uithoeken van de wereld. Wat waren we razend als het Filmfonds projecten afwees! Nederland gaat soms zo stom met zijn talenten om.
Gelukkig mocht je ook veel grote prijzen in ontvangst nemen, en dan was je zo blij als een kind. Iedereen mocht mee naar de uitreiking. In 2016 kreeg je de Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor je hele oeuvre uit handen van koningin Máxima. “En kan Willem al een beetje dansen?” vroeg je. En hoe zij lachte: “Ja, zijn heupen worden steeds losser.”
Onlangs zijn we op je eerste verjaardag zonder jou met ons/jouw filmclubje van goede vrienden bij elkaar gekomen in jouw huis. Voor het eerst hebben we niet samen een film gekeken, zoals altijd met jou. Het was een dierbare avond, maar we hebben je erg gemist; je grapjes, je ernstige, scherpe opmerkingen, je enthousiasme voor film, je schaterlach, je zichtbare genieten als het eten op tafel kwam.
Lieve Heddy, het is zo treurig dat alles voorbijgaat. Jij bent veel te jong gestorven. Ik ben nog niet zover dat te accepteren. Maar wat me altijd zal blijven troosten en sterken is de herinnering aan die veerkracht van jou, die levenslust, en aan je altijd liefdevolle portrettering van mensen. Las maal maken.
Dag lieverd,
Forever Johanna
Johanna ter Steege is actrice.
Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €4 per maand.