Het madeleinemoment van Ernst Kuipers: de zilte zeelucht van Terschelling
Dit najaar is het honderd jaar geleden dat Marcel Proust overleed. Een van de bekendste scènes uit zijn beroemde romancyclus Op zoek naar de verloren tijd is de ‘madeleine-scène’. De verteller eet een madeleine die in lindebloesemthee is gedoopt. De geur en de smaak, die hij lang niet geroken en geproefd heeft, activeert zijn geheugen en langzaam komen herinneringen aan zijn jeugd naar boven. HP/De Tijd vraagt acht prominenten naar hun madeleine-moment.
Welke geur of smaak brengt bij u een zoete of juist bitterzoete herinnering aan de vakanties uit uw jeugd naar boven?
“In mijn jeugd gingen we altijd op vakantie naar Terschelling. We waren thuis met vijf kinderen, dus zogauw je de leeftijd van twaalf had en naar de middelbare school ging, moest je vanuit de Noordoostpolder met de fiets naar Harlingen. Dat scheelde namelijk een kind in de auto en het huren van een fiets. Als je dan in de buurt van de haven kwam en de zilte zeelucht rook, kon je je al verheugen op de eindeloze dagen op het strand. Altijd als ik de geur van de zee ruik, denk ik aan die heerlijke weken van eindeloos nietsdoen.”
Wat is uw sterkste herinnering aan die periode van eindeloos nietsdoen?
“Ik denk dan meteen aan mijn familie, maar vooral aan mijn vader. Elke ochtend ging hij in zijn eentje heel vroeg zwemmen. Mijn vader was huisarts, dus we konden niet altijd weg, alleen als er iemand was die gevonden die de praktijk waarnam. Dat betekende soms dat onze zomervakantie al in mei viel. Het water was dan nog ijskoud, maar hij zwom altijd, weer of geen weer. Ik denk ook meteen aan de krant. Iedere dag moest er een krantje gehaald worden. De ochtendkrant kwam met de middagboot, dus een van de kinderen fietste ’s middags een halfuur heen en een halfuur terug om de krant te halen. Dat was dan je dagbesteding.”
Hoe ziet de vakantie er dit jaar uit?
“Dit jaar gaan we naar Canada, dus een andere kant uit. We gaan op bezoek bij vrienden, die bovendien in een streek wonen met prachtige natuur.”
U bent een veellezer. Weet u al welke boeken mee gaan in de koffer?
“Nee, dat weet ik nog niet, want dat beslis ik vaak pas op het laatste moment. Een van geneugten van op reis gaan is uit te zoeken welke boeken je meeneemt. Op een lange reis als deze neem ik vaak maar een boek mee voor in het vliegtuig. Ik heb wel een e-reader, maar ik wil een boek het liefst in m’n handen hebben. Vaak kom je op je bestemming her en der prachtige boekwinkeltjes tegen en loop je vanzelf tegen nieuwe boeken aan, dus ik neem meestal meer mee terug dan ik had meegenomen.”