Praten over zijn beveiliging doet Peter Schouten liever niet. Sinds de meedogenloze moord op Peter R. de Vries, die bij zijn advocatenkantoor Schouten in dienst was getreden zodat hij kon optreden als vertrouwenspersoon van Nabil B., is de advocaat van Nabil B. nog voorzichtiger. “Het is niet verstandig de vijand wijzer te maken. Het is beter om alles wat met veiligheid te maken heeft zo ver mogelijk buiten het plaatje te houden als je op een dodenlijst staat die serieus is. Want ik denk dat iedereen op 6 juli wel duidelijk is geworden dat het allemaal geen kattenpis is.”

Heeft het je angstig gemaakt?

“Nee, dat is misschien iets wat ik met Peter gemeen heb: wij missen allebei het angst-gen. Op de een of andere manier heb ik altijd het voordeel gehad dat ik vakjes in mijn hoofd kan maken waarvan ik de deur kan sluiten. Daardoor ben ik vaak wat lichter dan andere mensen. Ik ben een beetje de unbearable lightness of being.”

Hoe komt het dat je dat angst-gen niet hebt?

“Ik weet het niet. Ik ben wel een slag voorzichtiger dan Peter; die leek er helemaal geen last van te hebben. Als hij ’s avonds in het bos aan het joggen was en een auto geparkeerd zag staan waarin een grote man zijn vrouw aan het slaan was, dan ging hij op dat raampje kloppen en roepen: ‘Hé, hou daar eens mee op’. Dan zei ik weleens tegen hem: “Dat vind ik nou niet het allerverstandigste wat je vandaag hebt gedaan.” Dat hij zo was heeft mij
– laat ik daar heel eerlijk in zijn – nog nuchterder gemaakt dan ik al was. Maar ik ben ook erg gesteld op mijn vrijheid, zowel op mijn fysieke als mijn mentale vrijheid, waardoor ik geen zin heb om me door intimidatie angst te laten aanjagen. Ik heb een grotere angst om mijn persoonlijke vrijheid te verliezen dan mijn leven, of een cliënt die mij wil dwingen zijn verdediging op een bepaalde manier te doen.”

In je voortuin staat groot de zin ‘On bended knee is no way to be free’, die je – net als Peter – ook op je kuit hebt getatoeëerd. Zou je niet liever af en toe op je knieën leven dan veel te vroeg sterven zoals Peter?

“Die uitspraak is van een liedje, Peter was oorspronkelijk in die gedachte geïnspireerd door zijn vader, die hem voorhield ‘liever staande te sterven, dan op je knieën te leven’. Bij mij thuis was dat anders. Ik kreeg van mijn moeder mee dat de wijze waarop je omspringt met de mensen die je het minst mag je ware aard toont als mens. Dat laat zien hoe beschaafd je bent. De essentie van dit adagium van Peter was niet de reden om de tattoo te zetten; ik wilde closure van mijn rouw. Ik had het er heel erg moeilijk mee, en ik voelde me… Ik heb me in mijn leven nooit zwakker gevoeld dan op het moment dat Peter werd neergeschoten, en ook al die dagen na de aanslag, tijdens de uitvaart, toen stromen mensen voorbij Carré trokken. Maar sinds ik deze tatoeage heb, sta ik elke dag weer met een goed gevoel op. Als ik ga douchen, als ik mijn sokken aantrek, zie ik de tatoeage steeds staan en heb ik het gevoel dat Peter er de hele dag is. Daardoor mis ik hem minder. Al blijven er momenten waarop ik denk: allemaal mooi en aardig, maar verdomme, hij kan niks meer terugzeggen.”

Dacht jij toen je Peter op de grond zag liggen: dit was het waard?

“O, daar heb ik helemaal niet over nagedacht. Ik schoot meteen in de modus van een professionele slachtofferadvocaat die de familie moet inlichten. Maar kort nadat ik die belletjes had gepleegd, hoorde ik dat iemand op sociale media aan het verspreiden was dat Peter al dood was. Toen zette ik de tv aan en zag ik een foto van Peter en flipte ik zelf helemaal. Ik ben in huilen uitgebarsten en kon eigenlijk helemaal niets meer. Ik heb de tv uitgezet en heb daarna wekenlang nergens meer naar gekeken. Dat was de afweerreactie die ik kreeg.”

Ik heb me in mijn leven nooit zwakker gevoeld dan op het moment dat Peter werd neergeschoten

Op sociale media was ook al snel het filmpje te zien waarop je Peter van heel dichtbij bloedend op straat zag liggen.

“Daar heb ik niet naar gekeken. Die confrontatie vind ik te schokkend voor mezelf. En ik wil een bepaald beeld van hem behouden.”

Hij wijst op een schilderij aan de muur, nageschilderd van een foto waarop Peter Schouten en Peter R. de Vries samen keihard lachen. 

“Dat heeft kunstenares Rachelle van Rompaey uit Bergen op Zoom voor mij gemaakt. Ik heb besloten dat dat het beeld is dat ik van Peter wil vasthouden. We konden altijd ontzettend veel lachen samen. Peter is veel meer ad rem dan ik, ik moet altijd wat langer over dingen nadenken, maar dat plagen en lachen herinner ik me het meeste aan hem. Dat wil ik dan ook vasthouden en niet de nare gebeurtenis die daaraan een einde maakte. En waar Peter ook rekening mee hield. Hij heeft een keer tegen een journalist gezegd: ‘Ik vind het al een wonder dat ik ouder dan zestig ben geworden.’ Er is gewoon geen twijfel over mogelijk dat hij wist welke risico’s eraan verbonden waren. Peter en ik zijn daar heel eerlijk over geweest toen we op het punt stonden om Nabil B. bij te staan. ‘Weet je zeker dat je het wil doen?’ vroegen we elkaar nog een keer heel nadrukkelijk. ‘Ik weet dat je het eerder hebt aangeboden,’ zei Peter tegen mij, ‘maar nu gaat het dan echt gebeuren. Heb je overal rekening mee gehouden?’ Voor hem was het ook duidelijk. Als Peter ergens voor stond, dan deed hij dat gewoon.”

Jullie kenden elkaar heel lang. Kun je jullie allereerste ontmoeting nog herinneren?

“Dat was toen hij kwam solliciteren bij het weekblad Aktueel. Ik was directeur bij uitgeverij Audax en heb hem toen aangenomen als hoofdredacteur. Wauw, een journalist met zo’n hoog journalistiek aanzien komt hier solliciteren, dacht ik, die moet ik hebben. Ik was via een headhunter binnengehaald met als opdracht er een A-uitgeverij van te maken, maar ze gaven bladen uit als Aktueel, Mijn Geheim, Candlelight en Intiem, dus dat was nog een hele uitdaging. Dus toen Peter kwam solliciteren, was het net alsof er een komeet geaderd met goud zonder al te grote verwoestende gevolgen in je achtertuin was geland. Ik dacht echt: wat gebeurt mij nu? Hij zat er ook zo gewoontjes, alsof het doodnormaal was dat hij bij mij solliciteerde. Wauw, misschien is er toch nog wel wat goed aan deze uitgeverij of aan hoe ik uitleg wat ik wil, dacht ik.”

Wat heb jij voor studie gedaan?

“Ik heb één jaar economie gestudeerd, daarna ben ik mijn eerste eigen bedrijf begonnen. Als klein jongetje was ik al steeds met dobbelstenen tweedehands-auto’s aan het verkopen, dat speelde ik na met mijn Dinky Toys. Ik had een garage gemaakt en daarin stonden al mijn autootjes. Het aantal ogen van de dobbelsteen bepaalde welke in de verkoop ging. Daarna gooide ik drie dobbelstenen en als het totale aantal ogen bijvoorbeeld zeven was, dan ging hij voor zevenduizend gulden weg. Dat bedrag noteerde ik keurig in een boekje. Toen was ik tien jaar. Dus ik heb best sterke commerciële uitgangspunten. Ik ben goed in handel, in verkoop, omdat ik het vertrouwen van mensen kan winnen. Ik kan heel erg gepassioneerd uitleggen wat er goed is aan een product. Vaak wel wat op de rand, in de zin dat ik moet uitkijken geen typische tweedehands autoverkoper te worden. Daarnaast ben ik altijd erg verantwoordelijk en dienstverlenend. Ik heb er een hekel aan als mensen iets van mij zouden afnemen, en ik lever niet. Daar krijg ik schuldgevoelens van. Misschien is dat van het dobbelen gekomen. Wat het lot ook beschikte, ik handelde er keurig naar. Ik heb gemerkt dat die combinatie van gepassioneerde verkoop en betrouwbaarheid eigenlijk altijd goede resultaten gaf. Ik heb bijvoorbeeld het televisieprogramma Lingo verkocht in Maleisië. Dat was daar elke dag op tv, hè? Daar moet je als westerling toch echt wel goed voor kunnen praten, maar dat was dan ook gewoon een succes.” 

Daarvóór ben je eerst nog in de 06-lijnen gegaan, toch?

“Ja. Ik zat vaak in New York en op een avond lag ik in het Essex Hotel aan Central Park toen ik voor het eerst in mijn leven die pornotelefoonlijnen zag, op de hoteltelevisie. ‘Bel nu, en u krijgt uw geilste momentje ooit,’ hoorde ik steeds. O, dit is geweldig om met horoscopen te doen! dacht ik ineens. Dat je elke dag je persoonlijke horoscoop kan bellen, de Astrofoon. Dat soort invallen heb ik wel vaker, ik bedacht ook meteen de slogan. ‘Raadpleeg gewoon de sterren met de Astrofoon.’ Toen ik de volgende ochtend wakker werd, had ik het nog in mijn hoofd zitten. Ik ga dit gewoon doen, dacht ik, dat is best wel geinig.

“Ik weet nog dat mijn toenmalige vrouw wel een beetje verontrust was, want ik had al mijn geld erin gestopt. Op de zesde dag van de maand zou alles betaald worden, en wisten we of het aansloeg. Met de post viel de afrekendeclaratie van de eerste maand binnen, en wat bleek: 150.000 gulden! En dat is maand in maand uit doorgegaan.

“Vervolgens heb ik het ook in andere landen opgezet, in Finland, in Noorwegen, zelfs in IJsland heb ik een kantoor opgericht voor de Astrofoon. En ik heb er de Babbelbox naast gezet, die ook een groot succes werd. Daarna heb ik het aan Philips en KPN verkocht.”

De tekst gaat onder de foto verder.

Waarom verkocht je het?

“Omdat ik dacht dat ik er op dat moment de beste prijs voor kon krijgen. Want we hadden net daarvoor Telechess opgezet, wat ook een groot succes was. Daarvoor had ik de wereldkampioenschappen schaken tussen de grootmeesters Garry Kasparov en Nigel Short gekocht voor 1,4 miljoen Britse pond, een bedrag dat ik kreeg van Rupert Murdoch, die het sponsorde met de Times. Het idee was: predict the move. Kijkers konden live die wedstrijd volgen en aangeven wat de volgende zet van die grootmeesters zou zijn. Ik heb toen Garry Kasparov wijsgemaakt: ‘Garry luister, jij bent natuurlijk over één ding altijd heel erg ongerust in je leven, en dat is dat er toch ergens in de wereld, in een of andere krottenwijk, een schaker woont die nog briljanter is dan jij. Jij hebt eigenlijk nooit de kans gehad om echt tegen de hele

wereld te schaken.’ Zo gaat dat dan als ik het heb over verkopen op het randje. ‘Daar heb je wel een beetje gelijk in,’ zei hij. Waarna ik voorstelde: degene met de meeste punten mag tegen jou spelen, en als je verliest, dan geef je diegene je wereldtitel. ‘Dat is briljant,’ zei hij. En daarmee trokken we wel de aandacht van Philips, want dat werd een enorm succes. En toen dacht ik: het is nu misschien wel het moment om iets anders te gaan doen.”

Voor hoeveel heb je het toen verkocht?

“Dat is een beetje geheim, hè.”

Is het in de richting van een miljardje?

“Nee, nee, nee, je moet meer denken aan iets onder de 10 miljoen. Maar dat is geld op papier hè, dan heb je niet allemaal in je broekzak.”

Ik begreep dat je op een bepaald moment multimiljonair was.

“Dat was later, nadat ik me op het internet had gestort. Daar had ik een leuke positie opgebouwd. Ik kreeg op een gegeven moment het verzoek om die 06-lijnen ook in Maleisië op te zetten. Daar hadden ze alleen geen 06-lijnen, dus toen heb ik met een Duitse telefoonmaatschappij de deal gemaakt dat mensen een Duits nummer belden, en dan die bandjes hoorden. En dan heb je 200.000 gulden per maand; dat is toch lekker. Daarnaast richtte ik het bedrijf Articulate op om meer met interactieve televisie te doen, zoals spelletjes en gameshows. Daarvoor organiseerde ik bijvoorbeeld Goldquest in Maleisië, waarvoor 100.000 mensen op zoek gingen naar waar de goudstaven lagen verborgen, wat werd gefilmd voor een televisiestation. We ontwikkelden ook software om live mee te bieden op veilingen. Dat heb ik vervolgens verkocht aan QXL Ricardo. Daar kreeg ik drie miljoen aandelen QXL Ricardo voor die stonden genoteerd aan de beurs van Londen. Die waren op een bepaald moment 6 pond 93 per stuk waard, dus dat was best leuk. Alleen had ik na die overname een lock-up, je mag die aandelen dan zes maanden lang niet verkopen na zo’n overname. Ik weet het nog goed, want in die tijd had ik contact met Nina Brink. Dan zat ik met haar in haar vliegtuig en zei ze: ‘Je bent ook dom dat je die lock-up hebt gedaan.’ De koers zakte namelijk naar 2 penny’s per aandeel.”

Wat zei ze? ‘Dat had je ook kunnen omzeilen, had mij even gebeld’?

“Ja, maar ik vind dat helemaal geen goed idee. Het enige wat je meeneemt in je grafkist is je reputatie, dat is een andere wijsheid van mijn moeder. Dat zou ik echt nooit doen, ik stem niet voor niets al lange tijd SP. Maar goed, ik ga dat Nina op zo’n moment niet inpeperen, want ik zit dan lekker in haar dure Falcon een goede rode wijn te drinken. Ik weet ook nog dat we in een luchtzak terechtkwamen, en ik zo dat hele glas wijn door het dure interieur van haar vliegtuig heen morste. Ik huurde alleen zo nu en dan een Cessna Citation, dus ik schaamde me dood dat dat juist nu gebeurde. En dan zei ze ook nog tegen haar toenmalige man, Ad: ‘Als we in Antwerpen zijn, zorg jij dat ze dat opruimen.’ Dat is ook lekker, dacht ik. Daar bedoel ik verder helemaal niks lelijks mee naar Nina Brink hoor, ik vond het op een bepaalde manier eigenlijk wel grappig.

“Maar goed, ik heb toen ook de eerste internetbank voor islamieten opgezet, en daarmee had ik ook echt wel wat in handen. We spraken met allerlei grote partijen over investeringen, we hadden een kantoor in Kuala Lumpur, Los Angeles, in Londen, we waren bezig met een kantoor in Sydney. In eerste instantie kost dat natuurlijk vooral veel geld, maar we werden hoog gewaardeerd in Fortune en een gezaghebbend zakenblad in Saoedi-Arabië. Zij schatten ons in op een waarde van tien miljard euro. Ik weet nog dat ik in die tijd op een verjaardagsfeestje was bij mijn moeder in de Sumatrastraat in Haarlem, een redelijke buurt, niks bijzonders aan. Ik ben toch een beetje het ‘bijzondere kindje’ in onze familie. Mijn broer was voorzitter van een groot pensioenfonds, dus die had een zware maatschappelijke functie, en mijn zus was de secretaresse van een heel groot nonnenconvent. Daarmee vergeleken was ik een wat bijzondere ondernemer. Dus mijn moeder vroeg altijd: ‘Gaat het wel goed met jou, jongen?’ Ik dacht: ik ga nou eens een keer een enorme slag slaan, zodat ze me dat nooit meer gaat vragen. ‘Moe,’ zei ik, ‘het gaat uitstekend, ik ben gewoon 140 miljoen euro waard nu. Dus je hoeft je echt nergens meer zorgen over te maken.’ Mijn broer zat mij een beetje vreemd aan te kijken. Toen ik wegreed, belde hij me op. ‘Jij kan ook niet rekenen hè,’ zei hij. ‘Je zegt dat het 10 miljard waard is en je hebt 14 procent, hoe kom je dan bij 140 miljoen?’ 

“Maar niet veel later vlogen er twee vliegtuigen die torens binnen en konden wij met goed fatsoen nergens meer terecht om te praten over investeringen in een islamitische bank. Dus uiteindelijk heb ik mijn aandelen voor 125.000 dollar verkocht aan een bank in Koeweit, zo snel kan het gaan. Maar dat is niet echt geld verliezen, hè?”

Zo voelt dat dan niet?

“Nee. Met QXL Ricardo vond ik het wel echt voelen als geld verliezen. Toen vloog ik van Kuala Lumpur naar Londen. Ik kwam in de Virgin Lounge aan, je zit natuurlijk allemaal in speciale lounges met mooi meubilair, en zag de beurs opengaan. Toen ik uit Kuala Lumpur vertrok, stonden mijn aandelen nog op 6 pond 93, en nu was dat ineens 1 pond 27. Toen slikte ik wel even. Maar ik dacht ook meteen: hier heb ik niets aan kunnen doen. Het is fout gegaan, niet fout gedaan.”

Klopt het dat je in die tijd zelf ook even moslim bent geworden?

“Nou, even moslim geworden… Ik ontmoette een vrouw in Maleisië die directrice was van een reclamebureau, maar die wel echt uit de kampong kwam. Ik heb in die tijd heel veel rondgedoold in zo’n echte kampong waar allemaal hutjes staan. Ik heb toen het huis van haar ouders nog een beetje laten verbouwen, zodat ze in ieder geval het mooiste huis van de kampong hadden. Maar ze wilden daar wel blijven wonen. Ik vond dat geweldig, en het paste ook bij mij, omdat ik zelf ook uit een gewone buurt kom.

“Ik was op dat moment in Maleisië een bekend figuur. Ik viel enorm op, omdat ik daar ook een behoorlijk groot nieuw kantoorgebouw had gekocht. Maar zij was moslim en om met een moslimvrouw te kunnen trouwen moet je je bekeren. Het is dan voldoende om een zinnetje uit je hoofd te leren en letterlijk uit te spreken tijdens een ceremonie. Dat heb ik heel lang onder de douche erin gepompt. Dus dat heb ik niet gedaan omdat ik zo graag moslim wilde worden, maar voor de liefde. Met haar heb ik ook twee moslimkinderen gekregen. Dat huwelijk is alleen in 2006 fout gegaan, dus toen ben ik weer naar Nederland teruggekomen.”

Heb je nog steeds contact met die kinderen?

“Ja, zij doen nu allebei een internationale opleiding, ik ben hartstikke trots op ze.”

Jij bent toen helemaal opnieuw begonnen in Nederland, en rechten gaan studeren.

“Ja, ik verloor echt heel veel geld in korte tijd, want alles kwam samen. Die bank, de beurscrash. Ik had ook nog 16,6 procent van alle internettorens in Congo. En toen dat allemaal instortte, dacht ik: moet ik nu opnieuw een bedrijf oprichten? Mijn hoofd blijft steeds maar ideeën uitpoepen; ik heb in totaal 48 bedrijven opgericht in 23 landen. Of ga ik gewoon iets heel anders doen met mijn leven? Daar heb ik toen ook veel met Peter over gesproken. Ik besloot dat het tijd werd om het roest van mijn lijf te polijsten. Ik vestigde mij weer in Nederland, ging rechten studeren en werd advocaat. Dat was de beste beslissing van mijn leven. Het vak past bij me. Al zit er soms nog steeds iets te veel van de verkoopmentaliteit in mij. Ik weet nog dat we met alle advocaten van mijn jaargang drie dagen een training kregen en ze aan het eind de beste stagiair gingen aanwijzen. Dat werd iemand anders, maar ze zeiden wel: we hebben nog lang getwijfeld of we Peter Schouten niet zouden kiezen, maar we vinden er soms toch net iets te veel een wasmachineverkoper in zitten. Het is niet te geloven, maar ik had toevallig een balpen van Miele in mijn binnenzak zitten. Ik kreeg de lachers wel op mijn hand door die pen omhoog te houden en te roepen: ‘Miele, er is geen betere.’

Ik heb eens drie jaar met twee vrouwen tegelijk gewoond. Het is dan vooral zaak dat je een goed rooster maakt waaraan je je houdt

“Mijn stagerapport ging over de undercoveruitzending van Peter met Joran van der Sloot. Dat programma heb ik toen nog voor Peter in Amerika aan de man gebracht. Peter schoof ook geregeld een zaak naar mij. En ik heb hem geholpen toen hij de politiek in wilde gaan met zijn partij de PRDV.”

Wat heb je van Peter geleerd?

Lange stilte. “Dat hij beter is in sorry zeggen dan ik. En dat ik meer moet luisteren naar mensen. Peter kon dat fantastisch, die zat mij soms zes uur achterheen aan te horen. Dan zei hij aan het eind wel: eigenlijk luister jij zelf niet zo goed. Dat ik me daarvan nu meer bewust ben, heb ik vooral van hem geleerd.”

Zijn jullie steeds meer op elkaar gaan lijken? Ik begreep dat jij een open huwelijk hebt, net als Peter en zijn eerste vrouw. Was dat door hem geïnspireerd?

“Ik ga niet praten over welke relaties mijn vrienden al dan niet hebben; ik zou niet eens aan jou bevestigen dat Peter een open relatie had of niet.”

Dat heeft hij in interviews zelf toch vaak gezegd?

“Ja, maar toch ga ik dat niet herhalen. Ik kan wel over mezelf praten: ja, ik heb een open relatie. Ik heb zelfs eens drie jaar met twee vrouwen tegelijk gewoond. Het is dan vooral zaak dat je een heel erg goed rooster maakt waaraan je je houdt. De ene nacht slaap je met de een, de andere met de ander, en als je een nacht met zijn drieën slaapt, moet je ervoor zorgen dat je dat niet steeds doet op dezelfde avond van de een en niet die van de ander, begrijp je? Als je dat allemaal keurig bijhoudt, dan gaat het heel erg goed. Je moet je gewoon volledig aan het rooster houden.”

Was dit al met al het heftigste jaar uit je leven?

“Ja, dit is mijn annus horribilis, een verschrikkelijk jaar. Ik ben twee van mijn drie beste vrienden verloren. Zakelijk gaat het goed, maar slechter dan dit heb ik het op privégebied nog nooit meegemaakt. Ik zou er zo alle winst voor opgeven, want het is verschrikkelijk om dit allemaal mee te maken. Ik heb veel liever de gesprekken met Peter terug. Dat waren onbetaalbare avonden. Als er nog eentje overlijdt, kan ik mijn telefoon net zo goed wegdoen, want dan is er geen vriend meer die me belt.”