Van wie kreeg u uw eerste Kuifje-album?

“Geen flauw idee. Waarschijnlijk van mezelf. Ik mocht als kleine jongen bij de boekhandel in de buurt vaak een beetje rondneuzen. Dan mocht ik daar gaan zitten en wat lezen. Zodoende ben ik aan Kuifje begonnen. Ik zie al de Kuifjes nog staan in de kast bij Boekhandel Kniphorst in Wageningen. Hoe oud zou ik geweest zijn? Ik schat twaalf of dertien jaar. Sindsdien ben ik een groot Kuifje-liefhebber.”

Wat sprak u zo aan aan Kuifje?

‘Het waren leuke verhalen en ik denk dat elk kind die daar een klein beetje gevoel voor heeft ziet dat het verdomd knap gemaakt is. Dat wil echter niet zeggen dat alle albums goed zijn. De eerste tien albums zijn eigenlijk helemaal niet knap gemaakt. Er zit een hoop rommel bij, zoals Kuifje in Afrika, Kuifje in Amerika, De Geheimzinnige Ster en zo zijn er nog wel een paar die niet veel zaaks zijn. Op het moment dat ik ze begon te lezen, in de jaren vijftig, schoot het niveau van tekenaar Hergé eigenlijk omhoog en bleef het ook hoog. Waarbij ik in het bijzonder denk aan De Zaak Zonnebloem, Kuifje in Tibet en Cokes in Voorraad.”

Waarom deugen die eerste tien niet?

“Het zijn waardeloze verhalen. De scenario’s zijn niet behoorlijk doorgewerkt en het hangt van los zand aan elkaar. Als Kuifje ergens opgesloten kwam te zitten, zat er ineens een luik in de vloer waardoor hij vrij kwam. Het is gewoon vrij belazerd getekend. Denk ook aan Kuifje in de Sovjet-Unie, daar kan je zien dat Hergé een volstrekte beginner is. Het is weinig gedetailleerd. Iedereen die verstand van tekenen heeft kan zien dat het niks is.”

Wat maakt Hergé’s latere werken dan zo goed?

“De latere werken hebben een heel goed scenario. Die strips verschenen afhankelijk wekelijks in een tijdschrift. Dat betekent dat iedere week, aan het eind van de pagina, altijd een aantrekkelijk voortzetting moet worden gesuggereerd. Dat valt nog niet mee, want je moet dan een behoorlijk verhaal vertellen en tegelijkertijd moet er aan het eind van elke bladzijde een cliffhanger zijn. In mijn herinnering was dat bij Hergé altijd tiptop in orde. Ik las graag strips en dat doe ik nog steeds, maar Hergé is mijn eerste kennismaking met een strip op hoog niveau.”

De cancel-beweging is een beweging van zwakzinnigen

U heeft eens gezegd dat De Zaak Zonnebloem de beste strip is van Hergé. Waarom?

“Er zijn tal van strips die echt fantastisch en geweldig getekend zijn. Dat speelt bij mij wel een heel belangrijke rol. Want Suske en Wiske vond ik geen zak aan. Dat is slecht getekend en het zijn flauwe verhalen. Waardeloos. De verhaallijn is heel belangrijk. Strips zijn op zichzelf namelijk allemaal fantasie, maar ik hou ervan als het tegen de waarheid aanhangt. Dat is het geval bij De Zaak Zonnebloem. Het totale ensemble van dat verhaal, de wijze waarop het getekend is en in elkaar zit, dat is bij Hergé absoluut topwerk.”

Over Zonnebloem gesproken: u bent zelf ook professor geweest. Herkent u zichzelf in Professor Zonnebloem?

Zeldzame lach: “Haha, nee eigenlijk niet. Zonnebloem is een stuk briljanter en ook een stuk gekker naar mijn idee.”

Iets dover ook?

“Nou, volgens mijn vrouw ben ik ernstig doof, maar volgens andere waarnemers valt het wel mee. Maar zo verstrooid als Zonnebloem ben ik absoluut niet. Ik kan wel dingen vergeten, dat is een feit. Mensen die zich bezighouden met hun hoofd, die vergeten weleens wat en zijn vaak wat minder geïnteresseerd in de kleine dingetjes van het dagelijks leven.”

Omdat Hergé voor een collaborerend tijdschrift ging werken, wordt er ook wel gezegd dat Hergé fout was in de oorlog. Wat denkt u daarvan?

“Dat vind ik echt flauwekul. Als Hergé fout was, dan was iedereen fout. Als je niet met een machinegeweer op Duitsers schoot, was je eigenlijk al fout. Hij was er zelf ook heel verbitterd over dat hij die stap had gezet. Al kwam hij zelf wel uit een heel conservatief milieu. Dat is eigenlijk in zijn albums niet zo te merken, toch? Ik heb niet de indruk dat Kuifje een rooms-katholiek figuur is. Kuifje is eigenlijk niks, een neutraal figuur. In strips zie je heel vaak dat er een soort neutraal figuur is: een oplosser van problemen. De overige figuren hebben dan een karakter. Dat is in dit geval kapitein Haddock, maar ook het hondje Bobbie speelt natuurlijk een prominente rol. Want hoe vaak Bobbie Kuifje gered heeft, dat is werkelijk ongelofelijk.”

Kuifje in Afrika was zo racistisch als de pest, maar dat was de tijd en dat waren de omstandigheden

Er is de laatste tijd veel te doen om oude strips van Kuifje, waarin karikaturen worden geschetst van zwarte mensen. In Canada bijvoorbeeld worden oude strips van Kuifje verbrand en in de grond gestopt.

“De cancel-beweging bedoel je? Dat moet je niet al te serieus nemen, dat is flauwekul. Als Hergé onder de grond gestopt moet worden, dan moeten we Rembrandt en Charles Dickens ook onder de grond gaan stoppen. De cancel-beweging is een beweging van halvegaren.”

Er zou namelijk stereotypen en racisme in zitten volgens hen.

“Dat zat er natuurlijk ook absoluut in. Kuifje in Afrika was zo racistisch als de pest, maar dat was de tijd en dat waren de omstandigheden. Maar trek u niks aan van de cancel-beweging, dat is echt flauwekul. Dan moeten we ook alle Romeinse en Griekse musea gaan opblazen, want ook de Grieken waren slavenhouders. Zo kun je rustig de hele wereldgeschiedenis afschaffen. De hele wereldgeschiedenis is seksistisch, racistisch, moordzuchtig en ga zo maar door. Je moet je daar niks van aantrekken. De cancel-beweging is een beweging van zwakzinnigen.”

Ten slotte: wat kan de wereld vandaag de dag nog leren van Kuifje?

“Geen idee, het enige wat je ervan kunt leren is hoe je een echte goede strip kan maken.”