Zaterdag 16 januari 2021, 11 uur.

In de NRC stond een stuk over cancel culture in de kunst.  Het ging onder andere over de bijsluiters die steeds vaker aan culturele producten worden toegevoegd. ‘In dit boek komen achterhaalde genderstereotypen, huiselijk geweld en ongezonde eetgewoonten voor.’ (‘Ook wordt er nog aan de linkerkant van de weg gereden, in auto’s zonder cd-speler.’ )

Dat noemen ze ‘trigger warnings’. Je komt ze tegen op Twitter. #TW staat er dan, bij een bericht dat de ontvanger op een of andere manier zou kunnen ‘triggeren’. Ik kom er niet goed achter wat ‘triggeren’ precies is. De opwekking van onplezierige gevoelens, daar komt het geloof ik op neer. Dat moet zoveel mogelijk worden voorkomen.

Woke wereldverbeteraars hebben lijsten gemaakt van alle mogelijke triggers, een ‘Triggerwarnings Wiki’, waar je van duizenden films en boeken kunt opzoeken welke waarschuwingen van toepassing zijn. Er er zijn vijftig, van ‘verkrachting’ en ‘eliminerend taalgebruik’ tot ‘bibberende video’ en ‘baby’s’. Wat een baby zou kunnen triggeren, behalve een kinderwens – geen idee, het staat er niet bij. Voor Harry Potter en de Steen der Wijzen gelden vijftien waarschuwingen.

Probeer nog maar eens naar de film te gaan met een verjaarspartijtje. 

‘Nee, ik mag geen films met hoge geluiden!’

‘En ik niet met klassisme!’

‘En ik niet met adoptie!’

‘Dan word ik getriggerd!’

Ik ben een man, ik ben giftig, lik mij en je valt dood neer

Dit nieuwe ‘triggeren’ is afgeleid van ‘trauma trigger’. Mensen met posttraumatisch stresssyndroom (PTSS) kunnen door schijnbaar willekeurige prikkels, een geur, een geluid, ongewild hun trauma herbeleven. Een oorlogsveteraan kan daardoor ineens weer in die loopgraaf liggen, op het moment dat de hel losbrak.
Triggeren. Het Nederlandse werkwoord zou ‘trekkeren’ moeten zijn. Een trekker is iets waarmee je een vuurwapen activeert. Wapengeweld, letsel, slachtoffer, dat is het taaldomein. PTSS is geen pretje, in die context is een vuurwapenmetafoor nog wel op z’n plaats, maar inmiddels wordt hetzelfde begrip dus gebruikt voor achteloos taalgebruik of een braakscene. Ja, voor braken is ook een triggerwarning. Je ziet het misschien niet op het eerste gezicht, maar het dagelijks leven ligt vol met struikeldraden, verbonden aan een trekker.

‘Hallo, in deze tienerkomedie zit iemand op z’n knieën voor de toiletpot, voor die trigger was ik gráág even gewaarschuwd.’

Alles is hyperbool in de taal der wokeness. Applaus is ‘auditief geweld’. Als blijk van instemming of waardering moet je op woke bijeenkomst met je handen wapperen, als een pantomimespeler. Geluidloos, geweldloos. 

Onwenselijk mannelijk gedrag, manspreading, mansplaining of wat wij nog meer allemaal verkeerd doen, is niet ‘fout’, nee, het is ‘giftig’. ‘Giftige mannelijkheid’. ‘Toxic masculinity’: acht miljoen Google-hits. Ik ben een man, ik ben giftig, lik mij en je valt dood neer. Een verkeerde blik is een ‘microagressie’. Waarom moet dat zo heten? Vereist agressie geen opzet? Wat heeft het voor zin om elk stofje op de lens van het leven uit te vergroten tot een gewelddaad, behalve wanneer je op zoek bent naar een permanente slachtofferstatus? 

‘Silence is violence’ zegt Black Lives Matter.

Nee, stilte ís geen geweld. Geweld kun je op honderd manieren omschrijven, maar het is altijd een handeling, gericht tegen een slachtoffer, met als gevold een vorm van letsel. Je kunt geweld beëindigen door erover te spreken, zeker, en door erover te zwijgen kun je het in stand houden, ook waar, maar is zwijgen daarmee hetzelfde als geweld? Straks is een rothumeur nog een vorm van geweld. Of een scheet. Het woord ‘veilig’ hebben ze ook al zo uitgerekt.

‘Ik voel me hier niet veilig meer!’

‘O, hoezo?’

‘Iemand begon zonder trigger warning over afwijkend eetgedrag!’

We hebben een generatie van weerloze weekdieren op de wereld gezet, voor wie leven een permanente staat van beleg is

Al ongeveer de helft van alle Amerikaanse hoogleraren gebruikt nu trigger warnings in papers, readers en colleges, lees ik in The Atlantic. 

Mijn god.

We hebben een generatie van weerloze weekdieren op de wereld gezet. Voor wie het leven een permanente staat van beleg is, die nooit zonder gasmasker de deur uitgaan en zich alleen ‘veilig’ voelen in safespaces en cleanrooms, volgeplakt met waarschuwingen. Waar kennis wordt toegediend als Olvarit aan een zuigeling, gepureerd en gepasteuriseerd.

‘Tsjoeketsjoeketsjoek! Let op, daar komt nóg een hapje informatie! Mondje open, oogjes dicht en sllllikken maar! Jaaaaaa, góed zo!’

‘Bèèèèèè!!!’

‘Ach schattepopje, ben je getriggerd?’

Ik moest aan mijn arme collega George denken, die een vrouwelijke collega ‘triggerde’ met een onschuldige, flauwe grap, en onder verscherpt toezicht werd gesteld door de gedragspolitie van de universiteit. Hij moet nu een ‘genderbewustzijns- en omgangstraining’ volgen. Daar zal het vast ook veel over triggeren gaan. 

Bob Soeverijn Zonder Filter – dagboek van een oude witte man is elke dinsdag te lezen op onze website, en nu ook maandelijks als huisgemaakte podcast. Beluister de derde aflevering via o.a. Soundcloud, Spotify of iTunes!