Stelling: ‘Goede voornemens zijn zinloos’
Vierduizend jaar geleden maakten de Babyloniërs al goede voornemens voor het nieuwe jaar. Ze beloofden hun goden om geleende objecten terug te geven en hun schulden af te betalen. Tegenwoordig streven we meer naar zelfverbetering, bijvoorbeeld door af te vallen of minder te stressen. We starten het jaar ijverig, maar verreweg de meeste goede voornemens blijken moeilijk vol te houden en stranden algauw.
JA
Sportscholen lopen meestal na een maand alweer leeg. Hoe komt dat?
“Fitnesscentra halen vaak de hoogste omzet in januari, maar dit soort abonnementen zijn vaak voorbestemd om te sneuvelen. De eerste weken is de beloning van het sporten het grootst, maar hoe normaler het wordt, hoe moeilijker het wordt om je in te blijven zetten. Dan kun je het jezelf makkelijker maken door bijvoorbeeld van tevoren je sportkleding klaar te leggen. Wat ook meetelt, is de nood van de situatie. Als de dokter tegen je zegt dat je dertig kilo moet afvallen, is dit een stuk dringender dan een paar kilo willen verliezen omdat je tijdens de kerst niet op de calorieën hebt gelet.”
Is het na vierduizend jaar niet eens tijd om te stoppen met goede voornemens?
“Het is wel een mooie manier om jezelf af te vragen hoe je een beter mens kunt worden, maar goede voornemens zijn vaak heel vaag geformuleerd. Maak je doel concreet en stel jezelf een deadline. Zeg bijvoorbeeld: ‘Ik wil voor maart vijf kilo afvallen.’ Dat is meetbaar. Ga er wel van uit dat gewoonten zoals roken en snoepen moeilijk af te leren zijn.”
Heeft het nut om van de daken te roepen dat je eindelijk gaat stoppen met roken?
“Als je dit doet, word je vaak overladen met complimenten. Dat geeft het gevoel dat je al iets hebt bereikt en zorgt ervoor dat de motivatie weer afneemt. Het is beter om eerst te stoppen en de complimenten pas te ontvangen als het doel is behaald.”
filosofe en schrijfster
NEE
Wat maakt 1 januari nou zo bijzonder?
“Mensen zijn cyclische wezens. We hebben een ritme nodig om structuur te geven aan het leven. Het begin van het nieuwe jaar is een markeringspunt.”
Moet je jezelf dan afstraffen als het niet lukt?
“Het is jammer dat we alleen maar goede voornemens hebben om onszelf te disciplineren, een soort zelfkastijding. Ik ben meer voor wensen dan voor goede voornemens. 1 januari is een moment voor een terugblik.”
Hét goede voornemen voor 2019 was: “Ik wil mij minder druk maken.” Is dit een realistische wens?
“Nee, je maakt je druk om dingen, omdat je ook om dingen geeft. We moeten ons juist méér druk maken om de dingen die ertoe doen.”
Heeft u nog tips voor de mensen die nu nadenken over hun goede voornemens voor 2020?
“Puur op wilskracht veranderen is heel moeilijk. Ter vergelijking, als je met honger naar de supermarkt gaat, ben je geneigd om een makkelijke maaltijd te grijpen. Het is moeilijk om wilskracht gedurende lange tijd vol te houden. Bedenk iets wat je op korte termijn kunt doen.”
Heeft u eigenlijk weleens een goed voornemen volgehouden?
“Ik erger me aan de stapeltjes boeken en papieren die mijn werktafel overwoekeren. Die ruim ik op, dat houd ik een paar weken vol, maar na een paar maanden is het weer zover. Goede voornemens zijn net kauwgom, ze rekken nogal uit.”