Elk jaar geeft mijn uitgever Mai Spijkers een zomerborrel in de lusttuin van zijn statig pand aan de Herengracht. Dan worden al zijn schrijvers vergast op champagne en exquise hapjes waarna we hem telkens opnieuw plechtig beloven dat we deze keer onze deadline wel zullen halen en dat we zijn rijkelijk voorschot zeker niet zullen verbrassen op café. Dan knikt hij streng maar begripvol – Mai Spijkers is de beste uitgever van de Lage Landen.

Een paar jaar terug stond ik op zo’n borrel samen met de Amsterdamse intelligentsia te keuvelen over de toen nog redelijk onbekende Thierry Baudet. Niemand wist precies wat ze aanmoesten met die rare snuiter die samenspande met GeenStijl om het Oekraïne-referendum af te dwingen. Ging het hier om een machtsbeluste charlatan of een aandachtszieke clown die de democratie misbruikte om zijn boek Oikofobie te promoten? De meningen waren verdeeld, maar de conclusies eenduidig: ah, die Baudet, die verdwijnt wel vanzelf. En toen loste ik een schot voor de boeg. ‘Thierry Baudet wordt ooit jullie premier. Jullie onderschatten hem schromelijk.’ Beleefd hoongelach was mijn deel: schattig, zo’n Vlaming die ons eens komt vertellen hoe het politiek landschap zal evolueren. Sinds de laatste stemming zijn de schaterlachjes iets groener van kleur.

Baudet behoort tot een nieuwe klasse politici. De Trumps en Johnsons van de wereld.

Ik heb Baudet leren kennen toen hij Van Bach tot Bernstein publiceerde, een boek over klassieke muziek dat hij samen met Arie Boosma schreef en dat verscheen bij de beste uitgever van de Lage Landen. We gingen samen in een Frans restaurant eten – noblesse oblige – en naarmate de maaltijd vorderde, raakte ik tot mijn eigen verbazing steeds meer gecharmeerd door Baudet. Over ongeveer elk thema staan we diametraal tegenover elkaar en toch smelt ik telkens als ik hem koket zie glimlachen. Dat is een politieke goudmijn: als zelfs je heftigste tegenstanders zin hebben om over je bol te aaien, dan weet je dat je potentieel iedereen achter je kunt krijgen.

Mijn sympathie voor Baudet bevreemdt me. Hij is een belabberd romancier. Ik heb zijn schabouwelijke liefdesromannetjes in recensies totaal afgebrand. Zijn misogyne en nationalistische uitspraken doen me gruwelen. Zijn sociale media-posts bewijzen telkens weer hoe doortrapt hij is. (Onlangs paradeerde hij op een paard, een sluwe referentie naar Vladimir Poetin.) Zijn klimaatnegationistisch gewauwel slaat nergens op. En toch wil ik hem telkens knuffelen als ik hem zie.

Baudet behoort tot een nieuwe klasse politici. De Trumps en Johnsons van de wereld.

Ze zijn links noch rechts.

Ze preken democratie, maar schorten het parlement op.

Ze zijn anti-elitair maar vliegen rond met privé-jets.

Ze spuwen aan de lopende band fake news waardoor ze de kritische media ondergraven maar jammeren als de pers hun haatzaaiende boodschappen ontmaskert.

Ze teren op een terechte volkswoede maar flaneren in dure maatpakken.

Ze noemen de oude politieke garde inhoudsloos maar hun eigen programma past op een A4-tje.

Chaos lijkt hun enige oogmerk te zijn.

Ze beogen chaos. Ze willen de oude particratie aan diggelen slaan en dat doen ze door maatschappelijke wanorde te scheppen. Wie wil weten hoe ze dat doen, kan bijvoorbeeld Brexit: The Uncivil War van James Graham bekijken. Dat is een gedramatiseerde inkijk in de Brexit-campagne, die behapbaar uitlegt hoe een volk via sociale media kan worden opgejut en hoe in achterkamers een nieuwe politieke grammatica wordt geschreven die een maatschappij op de rand van de afgrond brengt. Met als enige doel: een maatschappij op de rand van de afgrond brengen.

Want het waarom van de chaos, opgepookt door marionetten-spelers als Dominic Cummings en Steve Bannon, is me niet duidelijk. Wat willen deze nieuwe politici? Welk maatschappijbeeld hebben ze voor ogen? Trump en Johnson brengen de poppen aan het dansen maar niemand kent het scenario. Chaos lijkt hun enige oogmerk te zijn. En daarna? Dat zien we dan wel.

Als ik een tip mag geven: knuffel hem dood.

Maar het werkt. Populistische partijen winnen stemmen. Baudet profiteert van de hausse en met zijn charisma kan hij premier worden. Het enige wat tegen hem kan werken: hij is te braaf. In tegenstelling tot de trumpiaanse brandstichters probeert hij het spel nog te vaak via de oude regels te spelen. IJveren voor meer referenda, debatteren in de Kamer, klassiek campagne voeren – zijn geloof in de klassieke democratische recepten is te groot.

Daarnaast kampt FvD met een personeelscrisis; de partij beschikt niet over politieke kopstukken die naast Baudet kunnen staan. Paul Cliteur is een interessant denker maar te elitair. Derk Jan Eppink is net het type carrièrepoliticus dat FvD wil bekampen en Theo Hiddema is – ja, wat is Theo Hiddema eigenlijk?

Baudet moet de klus alleen klaren, en dat kan een zwakte zijn. Politieke tegenstanders hoeven zich dus niet bezig te houden met het zootje ongeregeld dat FvD heet, maar hoeven enkel Baudet te verslaan. Dat is aartsmoeilijk, maar als ik een tip mag geven: knuffel hem dood.