Stelling: de basisbeurs moet heringevoerd worden
Sinds de ommezwaai van GroenLinks is een meerderheid van de Tweede Kamer voor de herinvoering van de basisbeurs voor studenten. Het leenstelsel bespaarde de overheid geld, maar veroorzaakt problemen bij studenten, zoals stress, schulden en werkdruk. Daarnaast laten de beloofde investeringen in het onderwijs op zich wachten. Moet deze hervorming worden teruggedraaid?
JA – Alex Tess Rutten, voorzitter Landelijke Studentenvakbond (LSVb)
Is het na vier jaar niet te vroeg om met het leenstelsel te stoppen?
“Nee, het is juist te laat. We zien uit alle cijfers dat juist de meest kwetsbare groepen minder gaan studeren, zoals eerste-generatie-studenten en jongeren uit een lager sociaaleconomisch milieu. Daarnaast worden ook de studenten uit de middenklasse met schulden opgezadeld. We hebben op dit moment een systeem waarin je gedupeerd wordt als niet alles perfect gaat. Als je bijvoorbeeld gezondheidsproblemen krijgt tijdens je studie, dan heeft dat enorme consequenties voor de rest van je leven, omdat je dan extra schuld opbouwt.”
Maar betekent dat niet dat we rijke jongeren subsidiëren? De bakker die betaalt voor de zoon van de advocaat?
“De basisbeurs zorgde er juist voor dat de advocaat meebetaalde aan de opleiding van de zoon van de bakker! Wat we zien is dat de welgestelde jongeren die al zouden gaan studeren dat sowieso doen, maar dat juist jongeren die een extra financieel zetje in de rug nodig hebben, nu van een studie afzien.”
Moeten de schulden van gemiddeld 15.000 euro per student kwijtgescholden worden?
“Ja, deze generatie moet gecompenseerd worden. Niet alleen omdat er gigantische schulden zijn opgebouwd, maar ook omdat de beloofde investeringen in het onderwijs na de invoering van het leenstelsel nu pas mondjesmaat merkbaar worden. Compenseren is het minste wat de overheid kan doen.”
NEE – Dennis van Driel, voorzitter Jonge Democraten, jongerenorganisatie D66
Waarom is studenten met schuld opzadelen een goed idee?
“Het is meer een kwestie van in jezelf investeren. Voorheen werd het geld uitgegeven en kreeg iedereen, arm of rijk, een gelijk bedrag. Terwijl rijke studenten die basisbeurs helemaal niet nodig hebben. Dat geld kun je beter investeren in de kwaliteit van het onderwijs en eventueel in een verhoging van de aanvullende beurs voor de armere studenten. Iedereen een gelijk bedrag geven is geldverspilling.”
Gaan onderwijsinstellingen wel beter functioneren als je er meer geld tegenaan smijt?
“Nee, je moet daar als overheid goede controle over houden, dat wel. Een leenstelsel kan goed werken, maar wel met sturing. Het is niet de bedoeling dat er zomaar geld gedoneerd wordt aan universiteiten zonder dat daar een plan achter zit. Je zou bijvoorbeeld het collegegeld kunnen verlagen om de financiële last voor studenten te verminderen.”
Wat voor regelingen kunnen er getroffen worden voor ex-studenten die in de problemen komen vanwege hun schulden?
“De studieschuld moet sowieso niet BKR-registreerbaar worden, zodat studenten later geen problemen krijgen met het aanvragen van een lening of hypotheek. Er zijn al goede regelingen. Als je echt niet in staat bent om het terug te betalen, wordt het na 35 jaar een gift, maar de meeste hogeropgeleiden verdienen veel meer, dus zie het als een voorschot op een betere toekomst.”