Wat Orbán, Eppink en Salvini met elkaar te maken hebben
In aanloop naar de Europese Verkiezingen tast Hans Haversmid, freelance correspondent in Brussel, naar de duistere machinaties binnen het krachtenveld van de Europese Unie. Deze week onderzoekt hij de populistische dreiging.
De Europese Unie is in gevaar. Zoveel blijkt wel, na het bekijken van de documentaire over Judith Sargentini, die deze week werd gelanceerd via YouTube. Bij GroenLinks zijn ze gespecialiseerd in het maken van documentaires over hun politiek leiders, liet ik me vertellen door een insider, die ook refereerde aan een eerdere kaskraker over Jesse Klaver. Overigens wel frappant dat Sargentini de VIP-kaarten die ik voor de première had aangevraagd, niet heeft gestuurd. Kwaad was ik niet, want het resultaat was overdonderend.
Onder aanzwellende pianoklanken werd de zegetocht van Sargentini tegen de populisten in het algemeen en de Hongaarse premier Viktor Orbán in het bijzonder nog eens voorgeschoteld. Want een zegetocht voor de Europese Instituties was het. De kracht van het Europees Parlement is eindelijk zichtbaar in beeld gebracht. Een sterk staaltje. Maar, hoe nu verder? Want Orbán is er nog, net als de eurosceptici.
Abboneer op een lidmaadschap
Flinke korting op een digitaal jaarabonnement
Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)
Word abonneeDe slag lijkt gewonnen, maar de oorlog nog allerminst.
Terwijl ik dit schrijf, maakt de rechts-populistische partij Vox in Spanje een opmars. Ook in Nederland is een zekere Derk Jan Eppink niet meer weg te denken uit de dagelijkse talkshows. Nu moet me over Eppink van het hart dat we ooit samen een tamelijk succesvol klaverjasduo waren, maar dat deze tijd achter ons ligt. Dat had enerzijds te maken met zijn verleden als europarlementariër voor de Belgische lijst Dedecker, anderzijds met zijn neiging om troeven in te steken op gunstige plekken. Deze man is tot alles in staat. En wat te denken van Salvini? De Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken domineert de headlines. Sterker nog, hij wordt ook op het gebied van Buitenlandse Zaken steeds meer zichtbaar. Het is van belang dat dit gevaar keer op keer wordt bestreden. Ondanks mijn goede voornemens had ik een verloren week.
Dat zit zo. Salvini probeerde ik te interviewen in zijn hoedanigheid als leider van de populisten, maar kreeg nul op rekest. Via Facebook zag ik een ellenlange verhandeling over de sluiting van de Italiaanse grenzen, en noemde de Franse president Europa’s vogelverschrikker. Ik was geschokt over dit gebrek aan tact, en sloot mijn Facebookscherm af. Als deze man in de Europese Commissie komt, dan keer ik terug bij Clingendael.
Hebben de populisten wel een leider? Is er eigenlijk wel een visie? Kortom, wat hebben Orbán, Eppink en Salvini met elkaar te maken?
De tactieken om de media te bespelen zijn eigenlijk net zo divers als hun politieke opvattingen. Want waarom zou Orbán met Salvini of met Eppink in zee gaan? Ze hebben ieder een andere benadering hebben van de Europese Unie, en daarom ook nooit tot een vergelijk zullen komen. Het enige wat hen bindt is een weerzin tegen de Brusselse instituties. Om het in mijn eigen woorden nog eens te herhalen: vertrouw nooit Eppink als hij aan het troeventrekken is. Daarover zal ik binnenkort eens een lang vertoog houden, maar dat moet dan na mijn analyse over het systeem van Spitzenkandidaten. Dat staat gepland voor volgende week.