Sinterklaasstad Zaanstad: een baken van onverschilligheid
Kannen koffie en thee stonden al op tafel. Net als het mandje speculaasjes met VOC-kruiden. Maar daarmee krijg je de Zaankanters niet in beweging. Of in ieder geval niet in de richting van een dialoogbijeenkomst over het Sinterklaasfeest. De Zaanse Schans is dit jaar het Oerhollandse decor van de nationale Sinterklaasintocht. Een evenement dat de laatste jaren – je moet toch iets als Oranje zich niet kwalificeert voor eindtoernooien – voor nationale reuring zorgt. Als opwarmertje hadden ambtenaren vier discussiebijeenkomsten over Zwarte Piet in gedachten. Afgaande op de woorden van burgemeester Jan Hamming kon men vuurwerk verwachten. “Als men ergens in Nederland in staat is een goede discussie te voeren, op het scherp van de snede, dan is het in Zaanstad,” aldus de burgervader tegenover het regionale sufferdje.
Hadden hij en zijn ambtenaren zich even verkeken op het eigen willetje van de Zaanse burgers. Die bepalen zelf wel waar zij zich druk over maken. Drie dialoogbijeenkomsten moesten worden afgeblazen wegens een gebrek aan animo. “Wij waren vooral nieuwsgierig naar hoe de landelijke discussie hier in Zaanstad wordt beleefd,” aldus een gemeentewoordvoerder over de gedachte achter de dialoogbijeenkomsten. De landelijke discussie kan de Zaankanter gestolen worden. De slotbijeenkomst, inmiddels ook de beginbijeenkomst, gaat vooralsnog door. Zou mij niet verbazen als de Zaanstedelingen dat buitenkansje ook laat schieten.
Sommige figuren ontwaren in de Zwartepietendiscussie allerlei spannende cultuuroorlogen. Zwart tegen wit. Donker versus blank. Aanpassen versus opkrassen. Randstad versus provincie. Het Zaanse gedeelte van de Randstad haalt ondertussen zijn schouders op. Daar boven Amsterdam krijg je ze sowieso niet snel gek. Toen Ahold zijn hoofdkantoor verplaatste uit de stad waar Albert Heijn zijn eerste winkeltje opende, liep men niet over van emoties. Bij terugkeer van het hoofdkantoor acht jaar later evenmin. Een driesterrenmaal kan hoogstens op een welgemeend ‘goed binnen te houden’ rekenen. Zomer- of wintertijd? Als de Zaankanter zin heeft is het daar gewoon een half uur later dan in de rest van het land.
Natuurlijk. Zelfs in Zaanstad zijn er mensen voor wie onverschilligheid geen levenshouding is. Van de negen Sinterklaascomites in de regio wil er eentje niet meewerken aan de landelijke intocht. Sinterklaascomité Zaanstad weigert roetveegpieten te leveren. Al te hoogdravende ideologische motieven liggen niet ten grondslag aan dit besluit. René de Reus van het comité is vooral doodsbang dat kinderen hun oom of buurman herkennen als die met slechts een paar roetvegen door de Zaanse straten struint. “Het is het eind van een pietencarrière als je wordt herkend,” zegt De Reus. Zoals gezegd: ook in een discussie over een kinderfeest bepaalt de Zaankanter wel waar hij zich druk over maakt.
“Het is het eind van een pietencarrière als je wordt herkend”, zegt De Reus