Vertalers uit de kast

Ruim de helft van de in Nederland verkochte boeken is van buitenlandse auteurs, waarbij meestal een kleine zelfstandige de vertaling verzorgde. Vaak ook nog in minder dan geen tijd, want uitgevers willen dat hun boeken zo snel mogelijk met een mooi kaftje in de winkel liggen. Zo is Tine P.G. Jorissen-Wedzinga dezer dagen de onbekendste bestgelezen vrouw van Nederland. Zij vertaalde Mannen die vrouwen haten van Stieg Larsson, dat massaal over de toonbank ging. Op de website van diens Nederlandse uitgever zult u haar naam desondanks vergeefs zoeken. Vertalers zijn onzichtbaar, en daar willen ze iets aan doen.

Het is met gepaste trots dat we de op één na bestgelezen vrouw van Nederland intro- duceren: Mieke Geuzebroek, vertaalster van De eenzaamheid van de priemgetallen van Paolo Giordano, deze week op één in de toptien van HP/De Tijd. Mieke manifesteerde zich afgelopen zaterdag met een aantal collega’s bij boekwinkel Athenaeum. De twee luidruchtigsten hunner waren Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes, twee onorthodoxe Babelvissers die net zo snel tekst kunnen transformeren als Google, en met minstens zulke verrassende resultaten. Op foto twee hebben ze allebei hun jasje gekeerd, terwijl iedereen ziet dat dat bij die jasjes niet hoort. Op de dezelfde manier kiezen ze hun te vertalen tekst. Pas als die totaal hermetisch is, gaat het tweetal aan de slag.

Boekenchef Herm Pol van Athenaeum Boekhandel stond in het herfstzonnetje en was een tevreden mens. Of boeken nu wel of niet vertaald worden, maakt een handelaar immers niets uit. Die telt gewoon 67 procent bij de inkoopprijs op en legt ze naast de kassa. Binnen stopte het vertalersgilde een boekenlegger in elk boek met extra-literaire informatie over de vertaler. Daartoe moest men uit een kolossale meegebrachte waaier van kaartjes de goede trekken. Tjadine Stheeman en Gerda Baardman (vertalers van T.C. Boyle) hadden daar al heel gauw geen zin meer in en gingen buiten voor de winkel een wijntje drinken. Als vertalers niet vertalen, drinken ze wijn. Verderop stond nog zo’n koppeltje te tanken: Manik Sarkar en Onno Voorhoeve.

Manik (‘veel haar’) doet alle Philippe Claudels voor De Bezige Bij. Onno (‘heel weinig’) werkt met Tjadine en Gerda samen aan het nieuwe Boyle-boek, dat The Women heet. De titel van de vertaling wordt De vrouwen, daar waren de drie het meteen over eens. Het binnenwerk van het origineel hebben ze vervolgens in drieën gescheurd, waarna ze elk met hun portie thuis aan de slag zijn gegaan. Binnenkort in de winkel.

H.J.A. Hofland vertaalt helemaal niet, maar liep toevallig over het Spui. Zelf beweerde hij dat zulks helemaal niet toevallig was. En nu hij er nog eens goed over nadacht: ‘s mans aanwezigheid op deze planeet was al evenmin een kwestie van toevalligheid. Dat u het weet.