Jessica & Leon
Tsjechov schreef ooit een verhaal (Een schatje) over een vrouw die de passies en overtuigingen van haar man volledig deelde.
De man ging dood, en de vrouw hertrouwde met een man die over een geheel andere persoonlijkheid beschikte. De vrouw paste zich razendsnel aan: al snel deelde ze volledig de interesses en ideeën van haar nieuwe man – alsof ze van kleren had gewisseld. Kortom, typisch een verhaal dat voor docenten Vrouwenstudies kan dienen als schoolvoorbeeld van verwerpelijk seksisme in de literatuur.
Jessica Durlacher heeft weliswaar niet haar man verloren, maar toch doet haar situatie sterk denken aan die van Tsjechovs schatje. Jessica was niet lang geleden een progressieve vrouw die in haar bijdragen in Vrij Nederland critici van het multiculturele gedachtegoed als neofascisten wist te ontmaskeren. Ze was getrouwd met de al even progressieve Leon de Winter, schrijver van de klassieke Handleiding ter bestrijding van extreem-rechts. Maar op een goeie dag was Leon niet meer progressief. Sterker, hij kreeg een hekel aan progressieven. Zijn transformatie was zó opvallend dat Elsevier hem vroeg om een column te schrijven, waarin Leon nu wekelijks links Nederland aanvalt. Ineens zat Jessica opgescheept met een reactionair.
Hoe zou de moderne, geëmancipeerde, zelfbewuste, onafhankelijke Jessica hierop reageren? Scheiden? (“Deze neofascist is niet de man met wie ik getrouwd ben!”) Getrouwd blijven, maar wel duidelijk maken dat de politieke wegen van het echtpaar zich hebben gescheiden?
Afgelopen zaterdag gaf Jessica in een interview in de Volkskrant het antwoord op deze vraag. “Ik zie zoveel gemakzucht in dat linksige,” aldus Jessica. “Iedereen weet precies wat hij moet denken. Iedereen is maar tegen Bush.” Het idee dat het Bush om de olie te doen is, vindt Jessica maar niets. En voorts: “Als ik dan lees dat Midden-Oosten-kenner Bernard Lewis voorspelt dat in 2050 heel Europa islamitisch is, krijg ik het benauwd. Weg! Australië!” De horden komen! Wie niet beter wist, zou zweren dat Hans Janmaat hier aan het woord was.
Dat een ooit zo verlichte vrouw als Jessica Durlacher op zo’n manier de seksistische vooroordelen van oude Russische schrijvers bevestigt – schande!