Rianne Dusseldorp, scholier aan het Hilversumse A. Roland Holst College, heeft geregeld fikse ruzies met haar vriendje. Niet over de liefde, maar over hun beleggingsbeleid. Hij wil hun gemeenschappelijke Europese aandelenpakket inwisselen voor een Nederlands fonds, maar zij denkt dat het niet het juiste moment is om te verkopen. Zij wil in opties, maar hij vindt dat te riskant. Die verhitte, nachtelijke debatten zijn evenwel binnenkort verleden tijd: Rianne en haar vriendje hebben besloten hun aandelenportefeuilles te scheiden. 

De beurs is in: de beleggingsclub verving de bridgeclub, de media doken er bovenop en zelfs het Jeugdjournaal schuwde economische zaken niet langer. Die run op aandelen heeft menige scholier aangestoken, ze groeiden ermee op. Door de stijging van de koersen en de lage rente hebben intussen tal van nieuwsgierige en ondernemende pubers besloten om ook eens een gokje te wagen. 

Het is sensationeel, spannend en verslavend. Hitkrant en Tina moeten het steeds vaker afleggen tegen de financiële pagina’s uit de krant. Ouders vragen hun zoon of dochter, die spaarcenten soms in twee jaar tijd zien verviervoudigen, om beleggingsadviezen. Na school 

trappen de vijftienjarigen extra hard tegen de gure polderwind in om zo snel mogelijk op teletekst de koersen te bestuderen. “Mijn ouders krijgen er wel eens een punthoofd van, want ik kijk wel drie keer per dag,” bekent Eemnesser belegger Tobias Boog uit HAVO-4. 

Ook Riannes ouders kijken met de nodige scepsis naar de beursavonturen van hun eigengereide dochter. “Ze lachen me keihard uit. Ik moet alle verlies zelf nemen,” zegt ze. De 6 VWO-scholiere is haar duizend gulden spaargeld gaan beleggen, omdat ze er graag zelf zeggenschap over wilde houden en omdat ze het opwindend vindt. Geld voorzichtigjes in een fonds stoppen is allang geen kick meer. Ze is wel op die manier begonnen en heeft daarna losse aandelen gekocht, maar ook die zijn haar nu te saai. “Ik wil in de opties. Lekker spannend,” vindt ze en gedecideerd voegt ze eraan toe: “Als ouders ertegen zijn, moeten jongeren zich daar niks van aantrekken.” 

Toch ziet menige ouder de voordelen in van deze manier van sparen. Op lange termijn levert beleggen meer op en bovenal maakt hun kind zo spelenderwijs kennis met de financiële wereld. Sacha Nederhof (HAVO-5) raakte in de ban van de beurs toen haar moeder aan een beleggingsspel meedeed. Vorig jaar kreeg ze van haar twintig aandelen cadeau. Nu zijn beiden iedere ochtend voor de televisie aan te treffen om de koersen te bestuderen. Toch hoeft Sacha niet zo nodig  miljonair te worden; zij droomt van een carrière als musical-en showdanseres. “Uiteindelijk vind ik dansen belangrijker dan rijk zijn. Geld is alleen leuk, als je het zelf verdiend hebt,” aldus Sacha. 

De banken hebben inmiddels de jacht op de beleggende puber geopend. Zij zien een enorm reservoir aan kinderspaarpotten opduiken. Kosten noch moeite worden gespaard om op de beleggingshype in te haken. De Robeco-groep beet in samenwerking met Rabobank begin december het spits af met de lancering van het YoungDynamic Fund. In het fonds gaat het om producten die twaalf-tot achttienjarigen zelf gebruiken (Yahoo, Free Record Shop), die ze van de televisie kennen (Endemol) of die ze ooit graag zelf zouden willen hebben (Armani, Hugo Boss, Harley Davidson). Woordvoerder Edwin van Wijk: “Het fonds loopt buiten verwachting goed. In twee maanden hebben twintigduizend jongeren vier miljoen gulden belegd.” 

De Postbank startte in februari het Easy Blue Beleggers-fonds, met merken als Coca-Cola, Adidas en Nike. Zegsvrouw Saskia Wouters is vol verwachting: “Het wordt vast een succes, want beleggen is zo gepopulariseerd. In Amerika heeft tien procent van de twaalfjarigen inmiddels de spaarrekening ingeruild voor een beleggingsproduct.” 

De jonge aandeelhouders krijgen van Robeco een flitsend blad toegezonden, dat het booming communicatiebureau Bikker uit Rotterdam vult met smakelijk opgediste beleggersinformatie. De YoungDynamic wordt voorts aangemoedigd mee te praten over het fonds in een zogeheten board. De Postbank is voornemens de aandeelhouders van het Easy Blue Beleggersfonds een nieuwsbrief toe te sturen. 

Voor ouders en leerkrachten werden slogans als ‘learning by earning’ of ‘edutainment’ bedacht. Websites en spelletjes met fictief beleggingsgeld behoren tot het basispakket van beide instellingen. De Postbank organiseert in februari de Beleggingswedstrijd, de Rabobank is hoofdsponsor van de Nationale Beurscompetitie 1999. Daarnaast proberen lokale Rabobanken scholen in hun omgeving te enthousiasmeren voor dit spel. Zo gaat de Rabobank Zuid-Kennemerland een aparte competitie organiseren voor scholen uit de regio (waar gemeenten als Heemstede en Aerdenhout toe behoren). 

Het Heemsteeds Athenaeum Hageveld, gehuisvest in een monumentaal seminarium  waar ooit priesters werden opgeleid, is blij met de bankaire activiteiten. Economieleraar Joost Heideman: “Het is leuk om de praktijk de klas in te brengen en andersom. Leerlingen halen veel meer uit mijn vak als ze er zelf mee bezig zijn en het stimuleert het eigen initiatief.” 

Als de school met drie teams gaat meedoen aan de Rabo-competitie, verzorgt de bank een gastcollege en lesmateriaal. Dat lijkt allemaal niet meer nodig voor de vijf jeugdige aandeelhouders die zich in het economielokaal hebben verzameld. Vrolijke, onbebrilde knullen doen lacherig verslag van hun beursavonturen. Aan zo’n beursspelletje willen ze best meedoen, maar al na een minuut blijkt dat het stadium van fictief geld beleggen ver achter hen ligt. 

Na enige aarzeling (een belegger praat niet graag over zijn bezit) onthult Diederick Kluit (6 VWO) dat hij zijn vijfduizend gulden in twee jaar tijd verviervoudigd heeft. Vanaf zijn tiende heeft hij dagelijks het financiële nieuws gevolgd. Toen hij veertien was, belegde hij wat geld in Europese fondsen, vanwege zijn vertrouwen in de eenwording. En zie: na vijf maanden maakte hij veertig procent winst. Hij doet nu in opties en is vol vertrouwen over de toekomst: “Opties zijn weliswaar gevaarlijker, je moet heel snel handelen, maar ik kijk al zo lang naar aandelen dat het vast wel goed gaat.” 

De vijftienjarige Rob Schmit gaat het minder voor de wind. Hij kreeg een jaar geleden vijfduizend gulden van zijn opa, die hij voor 95 gulden per stuk in Baan-aandelen belegde; die staan nu op zo’n acht gulden. Zijn vrienden stellen hem gerust: “Gewoon niet verkopen. Misschien wordt dat reli-bedrijf wel overgenomen.” Rob heeft al weer zevenduizend gulden klaar liggen om zijn geluk nog eens te beproeven, hij aarzelt alleen wanneer hij tot koop moet overgaan. “Nu is het een uitstekend moment om Baan-aandelen te kopen,” plagen de anderen hem. 

Daan Overmars (5 VWO) koopt en verkoopt zijn aandelen zelf, via de computer. Hij maakte een paar honderd gulden winst op de tweeduizend die hij vorig jaar belegde. “Iedereen praatte er op een gegeven moment over en toen ben ik maar eens naar de bank gestapt.” Zijn ouders doen er inmiddels ook aan; die hebben echter, ondanks zijn adviezen, minder geluk dan hij. 

De jonge investeerders voelen zich, ondanks hun vaak aanzienlijke kapitalen, niet rijk. “Je kan het ook zo weer kwijt zijn,” zegt Diederick nuchter. Om uit te gaan hebben ze gewoon een baantje als parkeerwacht, in de horeca of in een supermarkt. Aan je spaargeld kom je niet. Alleen Robbie Bielas koopt een enkele keer iets voor zichzelf. Maar mobiele telefoontjes zitten nog niet in hun schooltas. 

De meeste jeugdige beleggers zijn van plan economie of bedrijfskunde te gaan studeren. Geld alleen maakt niet gelukkig, zeggen ze braaf. Maar een niet al te lullige auto en een flink huis met royale tuin (en soms een zeilboot) staan als vanzelfsprekend op ieders verlanglijstje. 

Rianne wil graag genoeg verdienen om op ieder willekeurig moment op reis te kunnen gaan. “Ik wil alleen maar vrij zijn, weg kunnen wanneer ik dat wil,” verzucht ze. Aldo Hannema (5 VWO) heeft zijn toekomstplannen bijgesteld toen hij verliefd werd. “Ik hoef niet meer zo nodig rijk te worden. Nu ben ik aan het sparen voor een uitzet.”